Tímarit Máls og menningar - 01.07.1962, Blaðsíða 82

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
virkni og ágætum smekk höfundarins vitni,
yfirleitt. Ef ég ætti að benda á smásagna-
safn íslenzks höfundar af yngri kynslóð-
inni, sem heppilegt væri að flytja yfir á er-
lend mál, myndi ég nefna þessa bók.
Elías Mar.
Ingimar Erlendur Sigurðsson:
Hveitibrauðsdagar
Smásögur.
Bókaverzlun Sigfúsar Eymunds-
sonar, Reykjavík 1961.
ecar Ingimar Erlendur birti fyrst smá-
sögu, í Lífi og list 1950, mátti ætla að
þar væri á ferð höfundur sem einhvers væri
af að vænta. Það var mjög óvenjuleg saga,
á margan hátt, miðað við það að höfundur-
inn var vart af barnsaldri.
Síðan hefur Ingimar birt sögur stöku
sinnum, og þeir lesendur eru til sem finnst
hann hafi aldrei skrifað betri sögu en þá
fyrstu, jafnvel enga ámóta. Ekki tek ég
undir þá afstöðu. Mér finnst Ingimar hafa
margt lært, viðhorf hans, verkefnaval og
tækni hafa þroskazt, og fyrirheitin sem
hann gaf með fyrstu sögunni rætzt all-
sæmilega. Ég held hann sé örugglega í
hópi þeirra ungra smásagnaskálda, sem eigi
eftir að þróa þessa grein bókmennta okkar,
prófa þanþol hennar, beita þeirri dirfsku
sem þarf til að skapa blómberanlega list.
Sálfræðingar myndu sjálfsagt þótzt geta
fundið viss „mótív“ sem sífelldlega leiti á
höfundinn í sögum hans. Venjulegur les-
andi getur einnig leikið sér að því að finna
slíkt. Ég segi fyrir mig: ég féll í þá freistni.
Hver niðurstaðan varð í einstökum atriðum
á ekkert erindi í þetta greinarkom. Nema
hvað, hún varð ekki neikvæð fyrir sögurn-
ar sem listaverk; öðru nær.
Það sem mér finnst helztur Ijóður á frá-
sögn I. E. S. er það, að henni hættir stund-
um til að verða losaraleg, höfundurinn
stiklar á stóru, „sleppir úr“ ef svo má segja.
Þetta er þó hvergi nærri einkennandi, en
kemur of oft fyrir. T. d. verður sagan
Hveitibrauðsdagar að teljast misheppnuð
fyrir þessa sök; það vantar í hana einhverja
fyllingu, sem vel má vanta í ljóð en ekki
það sem á að teljast til sögu. Sama er að
segja um þáttinn Böggla-Stína; þar vantar
flest sem við á að éta.
Sögur eins og Ósýnilegt handtak, Rottu-
veiðar og Snjór — ég fyrir mitt leyti held,
að þær sýni höf. eins og hann er beztur. Sú
síðastnefnda er að mínu viti stórvel gerð
saga, þar sem siglt er framhjá augljósum
hættum: væmni, klúrheitum, tepruskap.
Höfundur sem getur leyst af hendi slíkt
verkefni á jafn ágætan hátt, er líklegur til
einhvers góðs. Yfirleitt er einlægni og heið-
arleiki rauði þráðurinn í smásögum Ingi-
mars, löngun til að finna sannleika, segja
sannleika, án miskunnar. Þó er samúðinni
enganveginn gleymt, kannski sízt þar sem
í fljótu bragði virðist slegið á hrjúfa
strengi, og er Draumurinn nokkuð gott
dæmi um það.
Elias Mar.
272