Tímarit Máls og menningar - 01.07.1962, Blaðsíða 69

ALBERT JOHN LUTHULI
væðingarinnar að hinir svörtu deilast líka í
stéttir og stéttahópa (með sögulegum frá-
vikum), ekki síður en hinir hvítu. Því
klofnar víða sem stendur kynþáttavanda-
málið í frumeindir sínar, stéttaandstæðurn-
ar.
Einmitt á þessum grundvelli er hin nýja
nýlendustefna möguleg, vegna þess að hún
getur beitt fyrir sig uppvaxandi, veikri
borgarastétt í nýjum þjóðríkjum, gegn hin-
um vinnandi fjölda, sem afkastar miklu
meira við skilyrði borgaralegs „frelsis", en
áður í nýlenduþrælkun.
Við minnumst ekki á lönd eins og Portú-
gal, Nató-félaga íslendinga, sem ætla sér
með blóði og eldi að viðhalda hinni gömlu,
úreltu nýlendustefnu í Angóla.
Aftur til Suður-Afríku.
Hin hvíta stjómarandstaða. sem berst
gegn Apartheid-stefnu þjóðemissinna. vill
selja blökkumönnum kosningarréttinn, en
dým verði, — meðalárslaun svarts námu-
manns um 1950 voru 51 sterlingspund, á
meðan hvítur samstarfsmaður hans fékk
710 sterlingspund fyrir sömu vinnu.1
Oppenheimer dreymir um kosningarrétt,
friðsöm verkalýðsfélög, almenningshluta-
bréf, „meðákvörðunarrétt", afborgunar-
möguleika — blökkumaðurinn á að halda
að hann eigi eitthvað, þótt hann hafi ekkert
að segja yfir auðæfum lands síns. Fólksbíl-
ar í stað ókeypis veikinda- og ellitrygginga.
Horror-kvikmyndir í stað ókeypis húman-
ísks skólauppeldis!
Luthuli brosti, þegar hann gekk um
gamlar götur Evrópu. Hann er þýðingar-
mikill maður, þúsundir trúa á hann og þeir
voru styrktir í trú sinni með þessum Nobels-
verðlaunum. En andspænis þeirri staðreynd,
að hin framsækna hreyfing í Suður-Afríku
hefur víðari sjóndeildarhring en ANC einn
saman, hlýtur Luthuli að leggja fyrir sig
þessa spurningu: Var þetta siðsemdarverkn-
aður, eða var verið að klappa mér á öxlina?
1 S. H. Frankel: „The Economic Impact
on underdeveloped Societies", Oxford, 1953,
259