Tímarit Máls og menningar - 01.07.1962, Side 48
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
Hann hefur fundið hana aftur! Óraunveruleiki, draumur!
En gáskafullur veruleiki álfheima gægist óðara fram, gægist fram úr rökkri
gangstíganna í glettnislegum, skælbrosandi grímum með augu sem skína af
forvitni. Ur öllumi áttum þyrpist að þeim marglit ringulreið grímuballsins,
gleipir þau, þrífur þau með í nýbyrjaðan hringdans —
Sem stanzar allt í einu. Sigurverkið truflast —
Herramaður einn sem í mikilfenglegum virðuleik og stjarfa jafnast á við
sjálfa frú Grossman hefur gengið í leikinn, troðið sér með hægð fram til betli-
stúlkunnar. Hann kemur við handlegginn á henni. Areiðanlega á hann ekki
heitari ósk en þá, að það sem nú þarf að gerast veki sem minnsta athygli. Hann
ætlar svo lítið ber á að fjarlægja óheppilega manneskju, manneskju sem spill-
ir veizlugleðinni, manneskju sem viss taugaóstyrkur, gramur og gáttaður
ungur maður hefur bent honum á.
En hinar prúðmannlegu ráðagerðir hans stranda ónotalega á unga, skap-
heita manninum sem nú er herra betlistúlkunnar. Og á meðan hún stendur
þarna fullkomlega ósnortin að því er bezt verður séð og á meðan ástargyðjur
og vatnadísir og púkar og skógarguðir hörfa undan og skilja þau eftir þrjú í
víðum hring, stúlkuna, unga manninn og virðulega herramanninn, þá talar
ungi maðurinn máli stúlkunnar af þrótti sem smámsaman vex og verður að
reiði.
Og hefur hann ekki ástæðu til að gera það? Hefur hann ekki ástæðu til að
trúa í blindni á sakleysi hennar? Man hann ekki nóttina, þegar hann féll í þá
freistni að tortryggja? Og hve mörgum sinnum, hve sárt og hve innilega hefur
hann ekki iðrazt?
Hinar lempnu ráðagerðir virðulega herramannsins fara út um þúfur, það
verður hneyksli. Axel tekur svari skjólstæðings síns, leggur heiður sinn að
veði, tekur á sig alla ábyrgð. Hann er ríkur, hágöfugur ungur maður, hann er
af hinni velkunnu ætt Nokkur. Þegar þannig stendur á, er óhugsandi að sá
mikilfenglegi herramaður vilji bæta gráu ofan á svart með því að tortryggja
hann líka. Grímurnar sem hörfað hafa inn í hliðarstígana verða vitni að því
— þar sem þær standa á gægjum — hvernig sá mikilfenglegi undirbýr upp-
gjöf sína með nánast guðrækilegri axlayppingu, hvemig tortryggni unga
mannsins breytist hægt í undrun og undrunin í orðlausa fyrirlitningu, hvernig
sú tortryggða og verndari hennar, jafn lömuð af dúnalogninu núna og storm-
inum áður, reika hægt út á aðalstíginn, hverfa inn í rökkrið.
Þama inni í rökkrinu færist allt í einu nýtt líf í svefngöngustjarfa líkami
238