Tímarit Máls og menningar - 01.07.1962, Blaðsíða 41

VÖLUNDARHÚSIÐ
mál sitt, ætti að geta komiS fram vilja sínum. HvaS getur þessi blásnauSi,
aumkunarverSi, litli vesalingur gert — annaS en látiS í öllu aS vilja hans?
Hefur hún kannski vaxiS eitthvaS, orSiS eitthvaS meira og betra en hún var
fyrir stundu? Nei, onei. SjáiS bara muninn á silkisloppnum hans og kápunni
hennar; hún gljáir aS vísu eins og sloppurinn, en þaS er ekki af silki. Og sjáiS
svo andlitiS á henni —
En hér kemur ekki til neinna skýringa, hér drottnar enginn hátíSlega yfir-
lýstur vilji. Hér er ekki sagt aukatekiS orS. Sá vilji sem sigrar er mállaus, á
ekki einu sinni viSleitni. Samt sem áSur verSur hann aS sleppa takinu á
hurSarhúninum, verSur aS líta niSur, verSur aS snúa sér undan.
ÞaS er bros hennar sem neySir hann til þess. Sama brosiS og neyddi hann
til aS snúa sér frá glugganum. Ekki bros þess sem lifir, heldur bros þess sem
er dæmdur aS eilífu.
Og dæmir nú sjálfur.
Munni völundarhússins opnast út á skínandi torg stórborgarinnar. Ef geng-
iS er inn í þessa löngu, beinu og þröngu götu sem minnir á jarSgöng, kreppir
aS manni þjakandi myrkur sem vex viS hvert fótmál. Og ósjálfrátt lítur maSur
viS, út í bjartan munnann á jarSgöngunum, þetta gerir maSur einu sinni,
tvisvar, þrisvar. En jafnvel þaS verSur plága. Og maSur snýr inn í einhverja
hliSargötuna, einhverja af þessum hringlaga, S-laga og meS mörgum hornum,
einhverja af þeim sem aldrei eru beinar. ÞaSan sést ekki lengur IjósiS frá
stórborginni.
En til eru fleiri ljós, þótt ekki séu þau björt. Daufar luktir eru á stöku staS,
grárri skímu slær útum einhvern gluggann. Til dæmis er ljós í glugganum á
Café Flore alla nóttina. Þar eru engin gluggatjöld, og maSur þarf ekki aS
standa á tá til aS sjá inn. Bezti tíminn er eftir miSnætti, og þá koma líka beztu
viSskiptavinimir. Frú Grossman er alltaf sama maríumyndin, máluS af kunn-
áttulitlum einfeldningi, höfuSprýSi hússins. Og alltaf er hún jafn stjörf og
jafn brosandi, og alltaf heldur hún á kettinum í fanginu og kjassar hann og
strýkur meS hringskreyttum fingrum. En núna hefur hún í kring um sig
nokkrar yngri og fjörlegri systur, þótt ekki eigi þær jafnmikiS undir sér. Og
um þetta leyti koma hingaS líka nokkrir menn — ekki rónar úr völundarhús-
inu, heldur ókunnugir menn úr stórborginni.
Og um þetta leyti kemur líka IngiríSur. Hún sezt viS lítiS borS, hallar höfS-
inu aftur á bak og horfir samankipruSum augum á gaslogann sem brennur á
veggnum yfir höfSinu á maríumyndinni. ÞaS er víst enginn sem tekur eftir
231