Tímarit Máls og menningar - 01.11.1980, Síða 89

Yfirvald og þurfalingar
leið: „Það er hægt að gera allar mögulegar samþykktir en í þessu efni þýða þær
ekkert. Enginn má líóa skort.“
Eg þurfti skömmu síðar að fara af fundinum og vissi því aldrei hvort umtöluð
samþykkt var gerð. En hafi slík samþykkt verið gerð þá hefur það engu máli
skipt. Framkvæmd hennar hefði alltaf strandað á boðorði bæjarstjórans: „Eng-
inn má líða skort“.
Ég átti eftir að kynnast því vel og lengi síðar að þessi kenning var ekkert
orðafleipur hjá bæjarstjóranum. Þetta var æðsta boðorð Magnúsar Jónssonar og
því boðorði fylgdi hann í verki alla sína ævi af vammlausum trúnaði, eftir því
sem geta hans leyfði og raunar oftast langt umfram efni.
Magnús bæjarfógeti mun hafa talið sig andvígan kenningum Jafnaðarmanna
svona yfirleitt. Hann reyndist okkur Krötum þó hlutlaus og hollur embættis-
maður sem bæjarstjóri, en hann hélt því starfi áfram um nokkur ár eftir að við
brutumst til valda í Hafnarfirði. Eg hef rökstuddan grun um að Magnúsi hafi
fallið allvel við skoðanir okkar byltingamannanna í fátækramálum. Að minnsta
kosti studdi hann jafnan með velþóknun tillögur mínar þau ár sem ég átti sæti í
fátækranefnd. Þótti ég þó manna róttækastur í þeim málum og barðist eftir
mætti gegn hinum andstyggilegu sveitarflutningum á þurfamönnum. Voru
tillögur mínar því oft í beinni andstöðu við lögin. Það er og víst að Magnús
bæjarfógeti var mjög andvígur nauðungarflutningum þurfamanna, þótt hann
hefði stundum sem embættismaður neyðst til að standa að framkvæmd þeirra.
Mun hann þó aldrei hafa gert það fyrr en allar aðrar leiðir voru lokaðar, og þá
jafnframt gert allt sem í hans valdi stóð til að milda gjörninginn. Gæti margt
verið frásagnarvert um viðhorf Magnúsar til fátækramála en hér verður aðeins
minnst á fátt eitt.
Eitt sinn bar það til í Hafnarfirði á þessum árum að umkomulaus og
heilsutæp stúlka ættuð af öðru landshorni ól barn, sem hún gat ekki feðrað.
Hafði stúlkan um skeið átt lögheimili í Hafnarfirði og getað séð sér farborða, en
þurfti nú að leita eftir framfærslustyrk vegna barnsins. Fljótt kom að því að
framfærslusveit stúlkunnar krafðist flutnings á henni og barninu. Varð allmikið
þóf um málið þar til svo var komið, að ekki þótti fært að standa lengur á móti
kröfunni um flutning. Komst þá málið á vegu bæjarfógeta til framkvæmda. Ég
streittist þó enn á móti flutningnum og var hinn þverasti. Gerði ég allt sem ég
gat til að flækja málið og tefja. Samúð Magnúsar með mínu sjónarmiði var
augljós. Eg hélt því meðal annars fram, að ef stúlkan yrði flutt nauðungar-
flutningi þessa löngu leið, þá yrði að fá flugvélina til að fara með hana og barnið.
Var þá aðeins ein flugvél til á landinu og þótti víst ekki þurfamannafarkostur.
343