Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1989, Síða 79

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1989, Síða 79
Dagný Kristjánsdóttir Ástin og guð Um nokkur Ijóð Jónasar Hallgrímssonar Seinni hluti Á Saurum Einsemdin er yrkisefni margra síðari ljóða Jónasar. Það er einsemd sem á sér djúpar rætur og kemur félagsskap við aðra ekki við. Þó að Jónas búi með fólki, sæki fundi og sitji á krám lýsa ljóð hans vaxandi einangrun og einsemd. Jónas var á Islandi sumarið 1837 og kom til Hafnar „nokkuð breyttur"1. Hann lauk prófi í steina- og jarðfræði árið 18382, þrjátíu og eins árs, og þar með lauk námsferli hans. Mér dettur ekki í hug að stúdentslífið hafi verið áhyggjulaust - en það hefur a.m.k. verið afmarkað, því settir ákveðnir ytri rammar skólagöngu, samskipta við skólafélaga og Islendingafélagsins. Hvað átti Jónas nú að taka sér fyrir hendur? Hann var náttúruvísindamaður og mjög áhugasamur um fag sitt. Líf- fræðingar á fyrri hluta 19. aldar trúðu að „æðri stjórn hefði skapað lífver- urnar og þær breyttust að jafnaði lítið með tímanum."3 Sköpunarverkið var kerfisbundið, tegundir röðuðust í flokka, frá hinu einfalda til hins full- komna í samfellu og samræmi. Þetta var rúmum tuttugu árum áður en Darwin lagði fram þróunarkenningu sína (1859). I ritgerð Jónasar „Um eðli og uppruna jarðarinnar"4, kemur glöggt fram að í hans augum eru náttúruvísindin túlkandi og skapandi fræðigrein. Nátt- úruvísindin eru vísindi um lögmál sem menn eru að uppgötva, reglufestu og orsakasamhengi, sem vissulega eru verk guðs - en um leið uppgötvun þeirra manna sem rannsaka, mæla, vega og síðast en ekki síst segja frá því sem hefur fundist. Þeir skapa í fótspor guðs, á stöðugt óhlutstæðari hátt, vinna sig inn að kjarna merkingarinnar: Hér höfum við hafið oss smátt og smátt frá einni skoðun til annarrar háleit- ari, og komum þar eins og annars staðar til þeirrar ályktunar, að upphaf allra hluta sé guð. (14) I þágu vísindanna og sjálfs sín, tókst Jónasi að herja út peninga héðan og 341 L
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.