Tímarit Máls og menningar - 01.09.1989, Síða 81

Astin og guð
náttúruvísindi og heimspeki svo sem samband náttúruvísinda og fagur-
fræði. Eftir Sorotímabilið varð Hauch prófessor í fagurfræði við Kaup-
mannahafnarháskóla.10
Það er athyglisvert fyrir þá, sem vilja trúa því, að Jónas hafi orðið hús-
vinur þessara viðurkenndu, dönsku „listaskálda“, að hann þýðir lítið sem
ekkert eftir þá. Einna bestu þýðingar hans úr dönsku eru á ljóðum yngri
kynslóðarinnar, Paludan-Múller, sem var síðrómantískur, erótískur og um-
deildur og P.L. Moller, sem sömuleiðis var „enfant terrible" í menningarlífi
fimmta áratugarins í Kaupmannahöfn.
En það voru ekki bara karlar, heldur líka merkilegar konur í Soro. Kona
Carstens Hauch, Renna Hauch (1811-1896), var nánast jafnaldra Jónasar en
rúmum tuttugu árum yngri en maður hennar. Hún var fræg kona, talsmað-
ur nýrra hugmynda um barnauppeldi og olli hneykslun í Soro vegna þess
að hún ól dætur sínar upp í miklu frjálsræði. Hún var miðpunkturinn í um-
svifamiklu heimilishaldi og um leið skáldgyðja listamannaklíkunnar í Soro,
þeir kölluðu hana: „en sagakvinde“.
Renna Hauch gaf út skáldsöguna Frue Wemer árið 1844. I Dansk littera-
turhistorie segir: „Innsæið sem hún hlaut við að verða móðir og uppalandi,
þróaðist á vissum sviðum í róttæk viðhorf og hún fékk hljómgrunn fyrir
hugmyndir sínar í þeim mannúðarsinnaða og frjálslynda skáldahópi sem
hún umgekkst."11 Jónas Hallgrímsson segir hins vegar um Carsten Hauch:
„Honum mættu tveir harmar í vetur (þ.e. 1844, DK); hann missti dóttur
sína, og konan hans skrifaði novelle."12
Það er greinilegt að Jónas hefur ekki náð neinu sambandi við konur eins
og Rennu Hauch. Framan af talar hann um skemmtanir og stelpur í Soro
og í febrúar sendir hann neyðarkall til Kaupmannahafnar: hann vantar
kraga, flibba og hvíta hanska eins og skot, hann er að fara á dansleik.13 En
tildragelsi í efri stéttunum á þessum tíma var háð alls konar skilmálum,
fyrst og fremst efnahagslegum. Jónas var feitlaginn, bláfátækur Islendingur,
án sjáanlegra framtíðarmöguleika og ekki glæsilegt mannsefni.
Undir aðlaðandi yfirborði Soro samfélagsins var loft líka lævi blandið.
Ingemann varð rektor skólans 1842, það kom upp megn óánægja með
stjórn hans og kennarar skiptust í tvær fylkingar sem bárust á banaspjót.
Þegar Jónas segir í einu af bréfunum frá Soro: „Hér er óhollt loft á Saur-
um“ er það kannski ekki bara veðurfar eða líkamleg óhollusta, sem hann er
að ýja að.14 Nöfn Hauch og Ingemann hverfa líka undurfljótt úr Soro-
bréfum Jónasar en áhuginn á því sem Islendingafélagið í Höfn og vinirnir
voru að ráðleggja verður æ meiri. Um lífið í Soro er lítið talað. Það er
kannski heldur ekki um svo mikið að tala.
Steenstrup er að kenna, stússa í sínum málum, byggja upp framaferil.15
343