Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1989, Síða 131

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1989, Síða 131
er síld talin fiskur (og herramannsmat- ur) og dillið er framúrskarandi. Þar eru saffran og lúsíukettir og þar er skinka. Svíar læsa híbýlum sínum utanfrá, segir á bls. 131. Og í málið sækir Þórarinn meðal annars þetta tvennt: „Er það ekki kallað að lýsa með fjarveru sinni?“ (97) og svo orðið „innfallsvinklar" (100). Forlagsnafnið Gullbringa gæti verið sænska að hluta. Þá er talað um lasarett, ekonomibitráde, Finnahatur, gaumljós á kennaraskrifstofum, Islendingavinnuna að skúra og fleira sem orkar kunnuglega á þær þúsundir Islendinga sem dvalist hafa í þessu alræmda ættlandi Gláms. Eitt forvitnilegt atriði í Skuggaboxi eru tengslin við fyrri bækur Þórarins. Þetta varðar sögupersónur og þá um- fram allt nöfn þeirra. Rósa er bersýnileg einna hugleiknast Þórarni af kven- mannsnöfnum og kemur það fyrir í Er- indum (1979, bls. 16-17, 46, 67-68) og í Ofsögum sagt (1981, bls. 85). í síðar- nefndu bókinni er einnig minnst á Mar- enshús (OS, 63) sem einnig kemur fyrir í Skuggaboxi (103). Tengslin við smá- sagnasafnið Margsógu (1985) eru þó greinilegust því þar eru margar Rósur (MS, 12, 23, 38-39, 44, 72) og þar koma fyrir einir fimm Kjögxar, að minnsta kosti á baksíðu. Bragi Kjögx skáld er án efa faðir Korts Kjögx (MS, 27). Þórhall- ur Kjögx (bróðir Korts) kemur fyrir í tveim sögum (MS, 37, 67). Og síðast en ekki síst skal minnt á söguna „Völin á mölinni" í Margsögu, sem raunar er fremur safn af skyssum en saga. Þar er Kort Kjögx (sagður öryrki á bókar- kápu) sögumaður, þar er kafli um Kjöts, Kjöss, Kökks og jafnvel Kötts, svo og um Gróu Jónsdóttur, sem tekinn er upp í Skuggaboxi (47, MS, 40) og þar koma fyrir vísanir í Konunglega bóka- safnið í Stokkhólmi og í Gerðið sama stað og Gautaborg sem eru meðal vís- bendinga um að ef til vill megi líta á söguna sem frumdrög að Skuggaboxi. I Skuggaboxi er mikið brugðið á leik, bæði með málið og alls konar efnis- þætti, og gefa þessar glefsur fjölbreyti- leikann vonandi til kynna. En auðvitað mætti miklu lengur rekja ýmiss konar vísanir og orðaleiki, sem enda eru ær og kýr Þórarins. Grunntákn Nokkur tákn í Skuggaboxi geta vísað leið til skilnings á sögunni. Hið fyrsta sem lesandinn rambar á er kannski terr- assógólfið í Forhúð: Terrassógólfið á klósettinu í Forhúð h/f sagði mér mína sögu. Við endur- komuna sökk ég í heim flísanna á ný og las þaðan söguna um það sem var. Ur endalausum brotum sem fleygt hafði verið í steinlímið gljúpa, sléttað yfir og pússað og látið harðna, eins og púsluspil sem stirðn- að hefur í eilífri og óhagganlegri óreiðu (. . .) Ur þessu sama gólfi las ég áður eða spann í það einkennileg- ar sögur sem allar voru nú orðnar að sögunni um mig (26). A öðrum stað segir: Möguleikarnir eru ótæmandi þegar maður starir svona niður í þetta gólf og man allt sem kviknaði. Eða kviknar allt sem ég man? Hvað man ég, og hvað man ég að ég man? (. . .) Svo eru líka þessar minningar um minningar. Af þeim eru aðeins eftir frystar svipmyndir, eitt og eitt snap- skot, stöku loðmullulegt stillubein, en þau virðast þó ekki óhagganleg TMM IX 393
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.