Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1991, Blaðsíða 60

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1991, Blaðsíða 60
un nútíma hvunndagsmenningar íslendinga hafi verið gerð viðhlítandi skil. Á meðan ríkjandi menning einblíndi á þá upplausn sem fylgdi umróti stríðsáranna, dafnaði hin nýja hvunndagsmenning. Af- urðir bandarískrar fjöldamenningar fóru þar með stórt hlutverk, þetta var neyslu- menning. Einn þáttur hennar voru dansleik- ir og skemmtistaðamenning, sem blómg- aðist í kjölfar síðari heimsstyrjaldar og breiddi faðm sinn móti aukinni kaupgetu almennings. Útlit staðanna sem og ein- kennisbúningur og fas hljómsveita og bar- þjóna fluttu prúðbúna gesti hálfa leið inn í draumaheim Hollywood, þótt draumurinn breyttist iðulega í óminni og elegansinn í drykkjulæti þegar líða tók á kvöldið. Danshljómsveitimar áttu ríkan þátt í að skapa andrúmsloft þessara hvíldarstunda frá amstri yfirvinnu og húsbygginga. Tón- listarmenn frá hinu evrópska skeiði milli- stríðsáranna létu smám saman undan síga fyrir nýrri kynslóð, sem hafði orðið fyrir vitrunum frá amerískum djassi í seinni heimsstyrjöldinni. Færustu hljóðfæraleik- arar þessarar kynslóðar fylltu smám saman raðir flestra hljómsveita og tóku forystuna í íslenskum skemmtiiðnaði. Þeir leituðust við að skapa fágaða dægurmenningu, sem tileinkaði sér það nýjasta úr alþjóðastraum- um en hygði jafnframt að hinu séríslenska. Hljómsveitimar reyndu ekki bara að skemmta gestum sínum, heldur lögðu þær sitt af mörkum til að fága siði íslendinga. Með glæsilegum klæðnaði og fagmann- legri framkomu reyndu þeir að breyta ís- lenskum helgarfylleríum í glæsiveislur. Það var í sjálfu sér umtalsvert framlag til menn- ingarþróunarinnar en upp úr 1950 tóku þeir líka að gera plötur. Þar með styrktist íslensk dægurlagagerð og textar vom gerðir við erlend lög, en hljómsveitir og söngvarar lögðu sig fram um að skapa sinn eigin stíl. Allt vann þetta saman að því að skapa dæg- urtónlist sem var ekki bara endurómur frá útlöndum heldur með sérstökum, íslensk- um blæ. Rokkbylgjan — æskumenning veröur til Á nítjándu öld og fram undir síðari heims- styrjöld var dægurtónlistin dægradvöl millistéttar og tæki hennar til að sleppa örlítið fram af sér beislinu við hljómfall sem oft var upprunnið hjá suðrænum þjóð- um eða undirokuðum íbúum eigin lands. Lágstéttin eignaðist smám saman hlutdeild í henni eins og öðrum neysluvörum, og snemma á sjötta áratugnum tók æskan sig út úr og gerði rokk og ról að sérstakri tónlist unga fólksins. íslenskar danshljómsveitir höfðu fylgst vel með tískubylgjum dægurtónlistar og verið fljótar að tileinka sér nýjar stíltegund- ir, en þær leiddu rokkið í fyrstu hjá sér. Þær stefndu að vaxandi fágun og glæsimennsku en rokkið leitaði í allt aðra átt, og auk þess höfðaði það einkum til unglinga, en hljóm- sveitimar miðuðu lagaval sitt við aðeins eldra fólk. Einn mikilvægasti hópurinn, sem dans- hljómsveitimar spiluðu fyrir, vom dátamir á Vellinum. Þeir vildu ólmir dansa við rokk, og af sannri fagmennsku æfðu íslensku hljómsveitimar upp syrpu rokklaga. Þegar þessar syrpur vom fluttar á reykvískum unglingastöðum, eins og Þórscafé, Silfur- tunglinu og Breiðfirðingabúð, kom í ljós að íslensk æska var fyllilega með á nótunum. Þetta gerðist á árinu 1956, og framtakssam- 58 TMM 1991:4
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.