Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1991, Side 60

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1991, Side 60
un nútíma hvunndagsmenningar íslendinga hafi verið gerð viðhlítandi skil. Á meðan ríkjandi menning einblíndi á þá upplausn sem fylgdi umróti stríðsáranna, dafnaði hin nýja hvunndagsmenning. Af- urðir bandarískrar fjöldamenningar fóru þar með stórt hlutverk, þetta var neyslu- menning. Einn þáttur hennar voru dansleik- ir og skemmtistaðamenning, sem blómg- aðist í kjölfar síðari heimsstyrjaldar og breiddi faðm sinn móti aukinni kaupgetu almennings. Útlit staðanna sem og ein- kennisbúningur og fas hljómsveita og bar- þjóna fluttu prúðbúna gesti hálfa leið inn í draumaheim Hollywood, þótt draumurinn breyttist iðulega í óminni og elegansinn í drykkjulæti þegar líða tók á kvöldið. Danshljómsveitimar áttu ríkan þátt í að skapa andrúmsloft þessara hvíldarstunda frá amstri yfirvinnu og húsbygginga. Tón- listarmenn frá hinu evrópska skeiði milli- stríðsáranna létu smám saman undan síga fyrir nýrri kynslóð, sem hafði orðið fyrir vitrunum frá amerískum djassi í seinni heimsstyrjöldinni. Færustu hljóðfæraleik- arar þessarar kynslóðar fylltu smám saman raðir flestra hljómsveita og tóku forystuna í íslenskum skemmtiiðnaði. Þeir leituðust við að skapa fágaða dægurmenningu, sem tileinkaði sér það nýjasta úr alþjóðastraum- um en hygði jafnframt að hinu séríslenska. Hljómsveitimar reyndu ekki bara að skemmta gestum sínum, heldur lögðu þær sitt af mörkum til að fága siði íslendinga. Með glæsilegum klæðnaði og fagmann- legri framkomu reyndu þeir að breyta ís- lenskum helgarfylleríum í glæsiveislur. Það var í sjálfu sér umtalsvert framlag til menn- ingarþróunarinnar en upp úr 1950 tóku þeir líka að gera plötur. Þar með styrktist íslensk dægurlagagerð og textar vom gerðir við erlend lög, en hljómsveitir og söngvarar lögðu sig fram um að skapa sinn eigin stíl. Allt vann þetta saman að því að skapa dæg- urtónlist sem var ekki bara endurómur frá útlöndum heldur með sérstökum, íslensk- um blæ. Rokkbylgjan — æskumenning veröur til Á nítjándu öld og fram undir síðari heims- styrjöld var dægurtónlistin dægradvöl millistéttar og tæki hennar til að sleppa örlítið fram af sér beislinu við hljómfall sem oft var upprunnið hjá suðrænum þjóð- um eða undirokuðum íbúum eigin lands. Lágstéttin eignaðist smám saman hlutdeild í henni eins og öðrum neysluvörum, og snemma á sjötta áratugnum tók æskan sig út úr og gerði rokk og ról að sérstakri tónlist unga fólksins. íslenskar danshljómsveitir höfðu fylgst vel með tískubylgjum dægurtónlistar og verið fljótar að tileinka sér nýjar stíltegund- ir, en þær leiddu rokkið í fyrstu hjá sér. Þær stefndu að vaxandi fágun og glæsimennsku en rokkið leitaði í allt aðra átt, og auk þess höfðaði það einkum til unglinga, en hljóm- sveitimar miðuðu lagaval sitt við aðeins eldra fólk. Einn mikilvægasti hópurinn, sem dans- hljómsveitimar spiluðu fyrir, vom dátamir á Vellinum. Þeir vildu ólmir dansa við rokk, og af sannri fagmennsku æfðu íslensku hljómsveitimar upp syrpu rokklaga. Þegar þessar syrpur vom fluttar á reykvískum unglingastöðum, eins og Þórscafé, Silfur- tunglinu og Breiðfirðingabúð, kom í ljós að íslensk æska var fyllilega með á nótunum. Þetta gerðist á árinu 1956, og framtakssam- 58 TMM 1991:4
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.