Tímarit Máls og menningar - 01.09.1993, Blaðsíða 29

Þjónninn kinkar kolli. Mér fínnst hálft í hvoru óþægilegt að hann skuli
muna eftir mér án þess ég muni eftir honum.
Það er annar fslendingur fyrir innan, segir þjónninn, hann kom hér
líka fyrir tuttugu og fimm árum.
Ég geng á hæla honum inn í krána.
Kondu blessaður, segir maður sem rís á fætur í einu hominu áður en
augu mín ná að venjast myrkrinu, þetta ert þú, Jens þóttist kannast við þig.
Ég þekki röddina og við tökumst í hendur og ég sest við borð
andspænis Marteini Marteinssyni frá Ekru í Laxárdal, manninum sem
kom umsagnarnefnd Kaupmannahafnarháskóla í mikinn og frægan
bobba með 2000 síðna ritsmíð um frönsku byltinguna. Nefnd þessari var
ætlað það vanþakkláta hlutverk að skera úr um hvort ritgerðir teldust þess
maklegar að þær væru lagðar fram til doktorsvamar. Nú benti nefndin
reyndar sjálf á þá augljósu staðreynd að ritgerð Marteins væri hafsjór af
fróðleik um tildrög, framvindu og eftirmál frönsku byltingarinnar, — en
því miður jafnframt gliðnunargjörn hvað varðaði byggingu og röksemda-
færslur og úr hófí fram löng; ósmár hluti verksins samanstæði af fróðleik
sem hvergi virtist skjalfestur eða aðgengilegur; hundrað síðna lýsing á
fallöxum, gerð þeirra og notkun þótti t.d. ekki styðjast við annað en
ímyndunargáfu höfundar. Nú var Marteini Marteinssyni, á þann elsku-
lega hátt sem Dönum er svo tamur, gert ljóst að verkið í heild þætti
tæplega fullbúið til þeirrar ströngu skoðunar sem doktorsvöm hlýtur að
vera. Það er sagt að Marteinn Marteinsson hafí brosað, jafnvel skellt upp
úr þegar prófessor Jörgen Haderslev kynnti honum niðurstöðu umsagn-
amefndarinnar.
Það varð brátt hljóðbært að Marteinn Marteinsson hafi samdægurs
farið með flugbáti yfir Eyrarsund og kvatt dyra hjá A1 vid Hammer rektor
háskólans í Lundi, heimsfrægum manni fyrir bækur um starfræna mann-
úðarstefnu. Þeim Marteini Marteinssyni varð skrafdrjúgt, og lauk svo að
rektor, sem hafði heyrt orðasveim yfir Eyrarsund um mammútsritsmíð
þessa íslenska fræðimanns, féllst á að Marteinn fengi að leggja ritgerðina
fram til vamar við Háskólann í Lundi, að því hógværa skilyrði uppfylltu
að hún yrði skorin niður um helming, til að tryggja, þó ekki væri annað,
að einhver drægist á að lesa doðrant þennan og taka til andmæla eftir
kúnstarinnar reglum. Það vom einnig tilmæli Alvids rektors, að allt það
í ritsmíðinni sem heimildir skorti um gjörsamlega og ekki gæti flokkast
undir skynsamlegar vangaveltur, yrði hrist úr textanum.
TMM 1993:3
27