Tímarit Máls og menningar - 01.09.1993, Page 31

frábrugðinn öðrum mönnum var magnleysið sem greip hann þegar ekki
varð lengur undan því vikist að ganga úr einu herbergi í annað, eða stíga
út úr húsi og niður á stræti. Marteinn lýsti því þannig, að engu væru líkara
en dyrastafir og gættirgripu sig kyrkingartökum, yrði hann svo máttvana
að fæturnir neituðu að ganga sporinu lengra og hendurnar megnuðu
einungis að grípa í eitthvað að halda í sem fastast. Þessu tengdist grunur
um að fyrir utan biði einhver sú ægihremming að þar mundi líf hans enda,
og því ekki annað ráð vænna en að sitja eða standa þar sem hann væri
kominn og reyna að þrauka uns óhugnaðurinn svifi frá. Ekki var öllum
ljóst hvað orsakaði langsetur Marteins í stofum vina og kunningja eða
stöður hans við dyrastafi. Trúðu því sumir að hann tímdi ekki að kaupa
sér að éta og biði jafnan eftir því að heimilisfólk gerðist soltið og sæi ekki
annan kost en bjóða honum að matast með sér. Var það og iðulega ef
Martein bar að garði fyrri hluta dags, að hann þáði tvær aðalmáltíðir, auk
þess sem hann, sjálfur stórdrykkjumaður á kaffi, tók þátt í öllum skipu-
lögðum kaffitímum, og bað stundum um sopa undir lágnættið þegar
húsbændur voru að reyna að gera það upp við sig hvort heldur ætti að
bjóða honum næturgistingu eða hrekja hann miskunnarlaust frá dyrastöf-
um út á götuna. Sjálfum fannst mér gaman að kjafta við Martein því hann
kunni skil á mörgum hlutum sem höfðu ekkert praktískt eða fræðilegt
gildi en tengdust samt þeim vísindum er Islendingi standa næst hjarta, en
það er ættfræðin, einkum sú grein hennar sem flokkast undir genealógisk-
ar vinnutilgátur. Þar var Marteinn á heimavelli, því yrðingar af slíku tagi,
jafnvel einungis hálfyrðingar, um meint eða vafasamt faðemi, gátu orðið
honum efni í tveggja sólarhringa vangaveltur með tilheyrandi langstöð-
um í gættum og við stafi útidyra.
Ætlar maðurinn að standa þarna til eilífðamóns, sagði konan mín
þegar hún kom heim síðla dags og sá hvar Marteinn Marteinsson frá Ekru
dvaldi ennþá, þriðja daginn í röð, við dyrastaf í forstofu okkar, í kulda-
skóm og úlpu, og lét í það skína að hann þekkti ýmsa bláþræði í ættfærslu
ákveðins stórmennis. Marteinn hafði ekki komist út fyrir hússins dyr
þessa þrjá sólarhringa, þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir.
Elskuleg kona, sagði Marteinn Marteinsson.
Svo hélt hann áfram þar sem frá var horfíð með bláþráð þann sem svo
berlega kollvarpaði hálfri ættfærslu Brúsavallaættar, og skipti um fót á
þröskuldinum en greip báðum höndum um snerilinn á útihurðinni fyrir
aftan bak, eins og til þess að tryggja að enginn færi aftan að sér.
TMM 1993:3
29