Bókasafnið - 01.06.2014, Page 35

Bókasafnið 38. árg. 2014
35
bókasafnsheimsókna og einkunna ﴾Stone og Ramsden,
2013, bls. 546; 554﴿.
Þessi rannsókn styður fyrri niðurstöðu rannsóknar­
innar í Huddersfield og hér voru marktektarpróf fram­
kvæmd. Þó skal þess getið að þrátt fyrir að sýna
marktækan mun á einkunnum nemenda eftir bókasafns­
notkun ﴾það er útlánum og rafrænni notkun﴿ er ekki
hægt að fullyrða um orsakasamband og einnig er rétt að
taka fram að þrátt fyrir marktækan mun á bókasafns­
notkun er munurinn ekki mikill.
Rannsókn í bókasafni Menntavísindasviðs
Hvernig skyldi þessu vera háttað á Menntavísinda­
sviði? Eins og fram hefur komið er ekki hægt að mæla
rafræna notkun nemenda á séráskriftum HÍ og Landsað­
gangs og bókasafnsheimsóknir nemanda er einnig erfitt
að mæla. En unnt er að kanna fjölda útlána og hvort
tengsl séu á milli fjölda útlána og einkunna.
Þær rannsóknarspurningar sem leitast er við að
svara í þessari rannsókn eru:
1. Hversu hátt hlutfall nemenda fékk enga bók að
láni skólaárið 2012–13?
2. Er munur á útlánum eftir deildum ﴾Kennara­
deild, Uppeldis­ og menntunarfræðideild og
Íþrótta­, tómstunda­ og þroskaþjálfadeild﴿?
3. Er munur á útlánum eftir námsstigi ﴾grunnnám,
framhaldsnám﴿?
4. Eru tengsl á milli fjölda útlána og lokaeinkunna?
Aðferð
Tölfræðileg úrvinnsla fór fram í Excel og tölfræðifor­
ritinu SPSS. Lýsandi tölfræði var reiknuð fyrir allar breyt­
ur og fylgni skoðuð. Marktektarprófið Spearman‘s rho
var notað til að kanna hvort marktæk fylgni væri milli út­
lána og einkunna þar sem dreifing útlána var skekkt og
breytan útlán er raðkvarði. Miðað var við tvíhlíða próf og
95% öryggismörk.
Þátttakendur
Til að svara spurningum 1–3 eru þátttakendur allir
nemendur Menntavísindasviðs, ﴾fyrir utan doktorsnema﴿,
skólaárið 2012–2013 samtals 2.171.
Til að svara spurningu 4, „Eru tengsl milli fjölda út­
lána og einkunna?“, voru þátttakendur allir grunnnemar
sem útskrifuðust í júní 2013 samtals 224, undanskildir
voru 38 nemar í diplómanámi.
Framkvæmd
Eftir að tilskilin heimild var fengin frá Persónuvernd
var útlánatölfræði fyrir skólaárið keyrð í bókasafnskerfinu
Aleph fyrir hvern og einn nemanda ásamt upplýsingum
um deild ﴾Kennaradeild, Íþrótta­ tómstunda­ og þroska­
þjálfadeild og Uppeldis­ og menntunarfræðideild﴿ og
hvort viðkomandi var í grunnnámi, diplómanámi eða
meistaranámi. Upplýsingarnar voru afritaðar yfir í Excel
þar sem lýsandi tölfræði var skoðuð.
Meðaleinkunn grunnnema við brautskráningu í júní
2013 var fengin hjá nemendaskrá ﴾til að svara spurningu
4﴿ og var breytunni einkunn bætt við í Excel hjá út­
skriftarnemum sem voru síðan merktir hlaupandi númer­
um frá einum áður en gögnin voru færð yfir í SPSS þar
sem unnið var með þær.
Deildirnar eru misstórar og er því best að skoða út­
lánin í prósentum til að bera þau saman. Ákveðið var að
flokka útlánin í átta flokka, ﴾0 útlán, 1–5 útlán, 5–10 útlán,
10–15 útlán, 15–20 útlán, 20–25 útlán, 25–30 útlán, 30–35
útlán og 35+ útlán﴿, eins og gert var í Huddersfield rann­
sókninni að undanskildum endurýjunum.
Niðurstöður
Heildarútlán þessara nema skólaárið 2012–2013 voru
samtals 11.544. Af 2.171 nemanda voru 1.066 nemar
﴾48%﴿ ekki með nein útlán á árinu. Fjöldi útlána var mjög
mismunandi en sá nemandi sem hafði flest útlánin var í
framhaldsnámi í Uppeldis­ og menntunarfræði og fékk
að láni alls 108 bækur á árinu. Grunnnemar í Uppeldis­
og menntunarfræði höfðu fengið að láni átta bækur að
meðaltali á árinu sem var hæsta meðaltalið. Grunnnem­
ar í Kennaradeild höfðu hins vegar fengið að meðaltali
fimm bækur að láni á árinu en voru með hæsta miðgildið
10, það er helmingur nemanna hafði fengið fleiri bækur
en 10 að láni á árinu. Framhaldsnemar í Íþrótta­ tóm­
stunda­ og þroskaþjálfadeild voru með lægsta meðaltal­
ið, eða eina bók á árinu.
Þegar skiptingin eftir deildum er skoðuð ﴾sjá mynd 1﴿
er ljóst að 25% nema í grunnnámi í Uppeldis­ og
menntunarfræði höfðu aldrei fengið bók að láni, en í
öðrum deildum er hlutfallið mun hærra eða rúmlega
40%. Af þeim sem voru með 10 útlán eða fleiri á árinu
höfðu nemar í grunnnámi í Íþrótta­ tómstunda­ og
þroskaþjálfafræði fengið minnst lánað.
Í framhaldsnámi hækkar hlutfall þeirra sem fengu
ekkert lánað og fer upp í 74% hjá Íþrótta­ tómstunda­ og
þroskaþjálfafræði, en er rúm 50% hjá Uppeldis­ og
menntunarfræðideild og Kennaradeild ﴾sjá mynd 2﴿. Út­
lánin eru annars frekar svipuð milli deilda, en það sem er
mest sláandi er hversu hátt hlutfall meistaranema fékk