Gripla - 20.12.2010, Page 288

GRIPLA288
Thorsson 1988, 915).5 Einnig er vert að veita því athygli, sem margir hafa
áður bent á, að saga Hrafns er öll með nokkrum helgiblæ og er engu líkara
en þar fari helgur maður sem Hrafn er (Schnall 1975; Guðrún P. Helgadóttir
1987; Úlfar Bragason 1988 og Ásdís Egilsdóttir 2003 og 2004. Sjá einnig
Tranter 1989).
Hin allegóríska hlið sólarsteinsins verður auðsæ þegar kemur að Rauð-
úlfs þætti, og skal nú vikið að honum.
Rauðúlfs þáttur
Rauðúlfs þáttur er smásaga sem skotið er inn í Ólafs sögu helga og er eftir
ókunnan höfund, líklega skrifuð snemma á 13. öld (Johnsen og Jón Helga-
son 1941). Þátturinn ber þess ljósan vott að höfundur hans hefur verið vel
heima í vísindum síns tíma. Heimsmyndarfræðin hafa verið honum vel
kunn og vitnað er í ýmis önnur vísindi svo sem stjörnuspár og fýsíógnó-
míu, sem er sú list að lesa skapgerð manns úr andlitsdráttum hans.
Þátturinn segir frá heimsókn Ólafs helga til Rauðúlfs bónda og fjölskyldu
hans en þau bjuggu á fáförnum slóðum í Austur Noregi. Ólafur kemst að
því að gestgjafar hans eru búnir óvenjulegum gáfum. Sigurður sonur
Rauðúlfs segir honum t. d. hve langt sólin var gengin morgun einn er þeir
ræddust við, – sem ekki væri í frásögur færandi ef ekki hefði verið alskýjað.
Ólafur sannreynir orð Sigurðar með því að taka sólarstein og sjá hvar geisl-
aði úr honum. Þetta gerist eftir viðburðaríka nótt þar sem Ólafur hafði gist
svefnskemmu Rauðúlfs ásamt föruneyti sínu. Þar hafði Ólafur fengið vitr-
an í draumi. Þóttist hann þar sjá kross mikinn og var þar mannslíkneski
fest á. Var það m. a. gert af ýmsum málmtegundum, höfuð af lýsigulli, háls
af kopar, brjóst og armar úr silfri, o. s. frv. Rauðúlfur túlkar draum Ólafs
svo að þar hafi hann séð framtíð Noregs. Þannig táknaði höfuðið gullna
ríki Ólafs sjálfs, en líkamspartarnir þar niður í frá ríki þeirra konunga sem
á eftir honum áttu að koma. Lesandi þáttarins getur séð að draumsýn Ólafs
byggist á atriðum sem hafði borið fyrir augu hans rétt áður en hann sofn-
aði. Eru þau fólgin í lögun og skreytingum svefnskemmunnar, sem er
vandlega lýst í þættinum. Skemman var heldur ekkert venjulegt hús. Hún
5 Sú skoðun var til á miðöldum, líklega komin frá Tímæosi Platóns, að sálum manna hefði
verið komið fyrir í stjörnum himins í upphafi (Pseudo-Bede II.21).