Gripla - 20.12.2010, Page 353

353NÝTT AF BJARNA JÓ NSSYNI LÖ GBÓ KARSKRIFARA
hafi átt sér stað á grasafjalli sem hefur væntanlega verið um mitt sumar. Þar
næst telur hún upp þrjú skipti sem virðast hafa átt sér stað þá um sumarið
og haustið því svo getur hún barsmíða Bjarna þá um veturinn. Næst segir
hún að sumarið eftir hafi tveir menn sem riðu meðfram hlíðinni komið í
veg fyrir óhrein áform Bjarna. Loks getur hún þess að síðasta skiptið hafi
átt sér stað um vorið er Bjarni missti fé sitt. Málið var svo tekið fyrir á
Unaðsdalsþingi 11. apríl 1635 en það var þó ekki upphaf þess því áður hafði
Ari bannað Bjarna að halda Guðrúnu sem vinnukonu á fundi í Ögri.
Ætla mætti af ofansögðu að Guðrún hafi verið vinnukona á Mýri
a. m. k. frá fardögum 1632 og að þá um sumarið hafi Bjarni fyrst leitað á
hana á grasafjalli. Þetta er þó háð því að upptalning hennar sé í tímaröð eins
og hún virðist reyndar vera. Síðasta skiptið sem Bjarni náði fram vilja
sínum hefur þá væntanlega verið um vorið 1634 frekar en 1633 en þá segir
Guðrún að hann hafi misst fé sitt. Mikill harðindakafli gekk yfir landið á
þessum árum og var veturinn 1633 aftakaharður og hlaut viðurnefnið Hvíti
vetur. Veturinn 1634 var lítið eitt skárri en honum fylgdi talsvert mannfall.
Eflaust hefur árferði þessara ára valdið því að Bjarni missti fé sitt en einnig
má benda á að í umsögn jarðabókar Árna og Páls um Mýri segir að þar sé
kvikfé hvort tveggja hætt við sjávarflóðum og hrakningi.38 Skiljanlega hefur
það verið gífurlegt áfall fyrir Bjarna að missa fé sitt og gera má ráð fyrir að
hann hafi hvorki getað greitt landsdrottni sínum landskuld né leigur. Af
þessum orsökum hefur hann orðið að víkja af Mýri hvort sem það hafi
verið í fardögum 1634 eða 1635. Hafi eiginkona hans ekki andast hefur hún
væntanlega farið til ættingja sinna í kjölfar skilnaðarins en Bjarni virðist
hafa fallið niður í vinnumannsstétt.
Frekari hugmynd um hagi Bjarna má fá með því að skoða annað mál þar
sem hann kemur við sögu. Í vísitasíu Brynjólfs biskups að Snæfjöllum 17.
ágúst 1643 kom í ljós að það vantaði talsvert upp á eignir kirkjunnar sam-
anborið við vísitasíu Gísla biskups Jónssonar frá því um 1570 og síðar. Það
var á ábyrgð prests að skila af sér kirkju sinni í jafn góðu eða betra ásig-
komulagi en hún var í er hann tók við henni, að öðrum kosti varð hann eða
erfingjar hans að bæta það sem upp á vantaði. Biskup hvatti því séra Tómas
Þórðarson, sem haldið hafði staðinn undanfarin þrjú ár, að sækja mismun-
38 Annálar 1400–1800 I, útg. Hannes Þorsteinsson (Reykjavík: Hið íslenzka bókmenta-
félag, 1922–1927), 238–242; Annálar 1400–1800 III, 109–111, 199–200; Jarðabók Árna
Magnússonar og Páls Vídalíns VII, 254.