Gripla - 20.12.2013, Blaðsíða 64

GRIPLA64
ekki þaðan frá; því at þangat til mátti
hon misgera, en þaðan frá mátti hon
eigi misgera þótt hon he<f>ði viljat.
(fol. 13r, ll. 3–12)
(f ) fylling hin þriðja kallask yfir-
fallandi, sem þá er mælir <er> fullr
eða annat ílát af mjǫlvi eða þvílíku
ǫðru68 svá at yfir fellr á alla vega. Þar
til at jafna er fylling miskunnar sú
er með sjálfum guði er, því at sú er
umfram of alla mæling ok endimark,
því at allir helgir menn ok svá allir
vér hǫfum þat eitt g<ó>ðs ok gæfu,
máttar ok miskunnar er vér hǫfum
af ómældri ok yfirfallandi alla vega
hans eilífri miskunn. (fol. 13r, l.
12–20)
(g) dróttningin Máría var sann-
liga full miskunnar ok allrar gœzku
andligrar, því at at tilkomanda
helgum anda ǫðlaðisk hon ein á
meðal allra kvenna þá tígn allrar
náttúrunnar sem hin fyrsta konan
eva hafði69 í paradísu <á>ðr hon
misgerði. full var hon ok andligra
mis<ku>n(nar)gjafa,70 því at at
holdguðum í hennar kviði guðs syni
mátti hon aldregi misgera síðan,
68 “ꜹðro” scripsit Hallgrímur; MS “ꜹrðo”.
69 “hafði” scripsit Hallgrímur; Ms “hafðe hafði”.
70 the manuscript reading “mis<cu>ngiafA” is emended to “giafA” by Hallgrímur and
is, as far as I know, unattested elsewhere. We should probably understand a form
of “miskunnargjǫf,” twelve attestations of which are recorded in the Ordbog over det
norrøne prosasprog database, accessed july 11, 2013, http://www.onp.ku.dk/webart/m/
mi/54639ckron.htm. the term would be an appropriate rendering of “charismatum,”
especially if the author of the old norse homily were trying to preserve Absalon’s dist-
inction between “charismatum” (“mis<ku>n(nar)giafa”) and “donorum” (“guðgjafa”).
(f ) Plenitudo superfluens est,
quando res quæ implet, mensuræ
capacitatem excedit.... In Christo
plenitudo superfluens fuit, quia
ipse accepit gratiam sine mensura,
ita ut de plenitudine ejus nos omnes
acciperemus. (PL 211, col. 133B–C)
(g) excellenter ergo Mariæ dictum
est, gratia plena. est autem gratia
naturalium bonorum, est gratia spiri-
tualium charismatum, et est gratia
cœlestium donorum. Plena gratia
fuit naturalium bonorum, quoniam
spiritu sancto ei superveniente, in-
te gritatem naturalium secundum
dignitatem primæ conditionis sola
inter filias evæ accepit: Plena fuit
gratia spiritalium charismatum,