Són - 01.01.2004, Síða 99

ÞÝÐINGAR GRÍMS THOMSEN ÚR GRÍSKU 99
11 Grímur Thomsen (1975:72).
12 Grímur Thomsen (1934 I:120).
Þannig getum við, auk framtaks og hreysti, séð dæmi um það sem
Grímur kallar norræna kyrrðarástríðu eða stillingu í kvæðinu um
Halldór Snorrason, sem hvorki datt af né draup, en heppilegt sam-
bland af norrænni heiðni og kristni í átrúnaði Helga magra eða í
breytni Arnljóts Gellina. Og í kvenskörungum norrænum, sem hann
yrkir um, Hildigunni, Ólöfu ríku og fleiri, má sjá það sem hann í
ritgerðinni telur norrænum konum til gildis umfram aðrar, sem sé „að
sýna karlmannshug og sálargöfgi og taka djarflega þátt í gangi líf-
sins“, þar sem grískar konur séu ambáttir og þeim ætlað „það eitt að
ala upp börn“.11 Þess er því vart að vænta að Grímur leiti í kveðskap
sínum í grískri sögu dæma um áðurnefnda neista framtaks og
hraustleika og kvæði um þá Belísaríus og Alexander mikla heyra því
til undantekninga.
Hinu verður þó vart neitað að Grímur hafi með árunum fjarlægst
þau rómantísku og þjóðernislegu sjónarmið sem koma fram í ritgerð-
inni og einkum þá tilhneigingu að skilgreina grískt og klassískt sem
andstæðu norræns og kristins. Þó er ekki þar með sagt að leiðin hafi
legið með straumi tískunnar til vísindahyggju, efnishyggju og raun-
sæis heldur frekar á móti honum aftur í tímann og upp á við, í átt til
grískrar heimspeki þeirra Pýþagórasar og Aristótelesar, og jafnframt
til viðhorfa og vinnubragða sem kallast mega klassísk. Það er á
grundvelli þeirrar visku sem hann getur leyft sér að halda því fram í
kvæðinu „Stjörnu-Odda draumur nýrri“ að Hegel eigi eftir ýmislegt
vanlært og muni fyrst læra það á öðru tilverustigi í stjarnheimi, en
ekki er víst að hugsuðurinn sjálfur hefði orðið uppnæmur fyrir þeirri
hugmynd:12
heimspekinnar á hærra stig
Hegel þar nær og Kant,
þeir sem hjer skildu ei sjálfa sig,
sjá þar og skynja grant.
Það má að vísu teljast athyglisvert, í ljósi þess að Grímur lagði stund
á samtímabókmenntir en ekki forn fræði við Hafnarháskóla, hve forn
hann er í vali yrkisefna í frumkveðnum skáldskap, sem og þeirra
kvæða er hann tekur til þýðingar. Í stað þess að þýða samtímaskáld
sín, eins og til dæmis Jónas Hallgrímsson þegar hann þýddi kveðskap