Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2011, Qupperneq 9

9
Hvað á að stýra menntarannsóknum?
Meginniðurstöður rannsóknarinnar voru þær að skólagreindalíkanið sem lagt var til
grundvallar væri vel til þess fallið að byggja upp lærdómssamfélag í leikskólanum í
anda Reggio Emilia og með áherslu á samræður, samvinnu, dreifða forystu og ábyrgð,
traust, umhyggju og virðingu. Enn fremur sýndu niðurstöður að jöfn tækifæri til náms
og starfsþróunar innan skólans væru nauðsynleg kennarasamfélaginu til að byggja upp
slíkt samfélag.
Torfi Hjartarson og Anna Kristín Sigurðardóttir skrifa um Hönnun skólabygginga
í ljósi þróunar í kennsluháttum á undanförnum árum. Hönnunareinkenni fimm ís-
lenskra grunnskóla, sem allir hafa risið á þessari öld, voru greind með hliðsjón af nýjum
straumum á sviði byggingarlistar, menntavísinda, skólastarfs og tækni. Skoðuð var
skipan kennslurýma, opin rými og samkomusalir, rými fyrir list- og verkgreinakennslu,
skólasöfn eða upplýsingaver, vinnustöðvar kennara, rými fyrir útikennslu og tengsl við
nærsamfélag auk þess sem undirbúningur hönnunar var skoðaður sérstaklega.
Greinin Kyngervi raunvísinda er eftir Þuríði Ósk Sigurjónsdóttur og Sif Einarsdóttur.
Lagður var spurningalisti fyrir 139 karla og 46 konur, sem sóttu nám í því sem höf-
undar kalla „hefðbundnar karlagreinar“ við HÍ, um hindranir og hvata í námsvali og
um upplifun nemenda af menningu greinanna. Niðurstöðurnar benda til þess að kven-
nemendur hafi trú á eigin færni og séu sterkir námsmenn en hafi þurft meiri hvatningu
og stuðning til að velja nám í hefðbundnum karlagreinum en karlkyns samnemar. Þær
virðast samsama sig vel við menningu og gildismat greinanna en þegar kemur að við-
horfi til kynja koma fram merki um ákveðna togstreitu.
Næsta grein, Kannski erum við orðnar svo miklar strákastelpur að það haga sér allir eins,
tengist þeirri fyrri á þann hátt að síðari höfundur var meðleiðbeinandi við vinnslu meist-
araprófsverkefna sem báðar greinarnar byggjast á. Báðar fjalla þær um kynjamenningu
í raun- og tæknigreinum við Háskóla Íslands; fyrri rannsóknin er unnin með spurninga-
lista en sú síðari með viðtölum. Hér skrifa Hrafnhildur Snæfríðar- og Gunnarsdóttir og
Þorgerður Einarsdóttir um orðræðu og áhrifavalda í menningu raun- og tæknivísinda-
greina. Greinarnar sem rannsóknin tók til voru eðlisfræði, rafmagns- og tölvuverkfræði,
stærðfræði og tölvunarfræði. Niðurstöðurnar sýna að karllæg viðmið eru ráðandi innan
raunvísindageirans og endurspeglast það bæði í jafningjamenningu og námstilhögun.
Loks er grein eftir Rúnar Sigþórsson sem heitir Virk námskrá í íslensku í 6. og 7. bekk
grunnskóla í ljósi samræmda íslenskuprófsins í 7. bekk. Rannsóknin var hluti af doktors-
verkefni höfundar sem beindist að kennslu í náttúrufræði og íslensku á unglingastigi
og áhrifum samræmdra prófa á kennsluna. Athygli vekur að þrátt fyrir ólíkan tilgang
samræmdu prófanna í 7. og 10. bekk hafði íslenskukennslan í 6. og 7. bekk og orðræða
nemenda um prófið öll sömu megineinkenni og á unglingastiginu. Þetta vekur spurn-
ingar um raunveruleg áhrif samræmdu prófanna á íslenskukennslu og að hve miklu
leyti hún mótist af gróinni hefð fyrir kennsluháttum af því tagi sem lýst er í greininni.