Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2011, Page 40

40
Svava Björg Mörk og Rúnar Sigþórsson
aðferðirnar væru færðar óbreyttar úr einni
menningu í aðra. Hann taldi það hlutverk
fræðimanna og fagaðila að halda uppi
gagnrýni, þora að vinna á sinn hátt og út
frá sinni menningu. Hann sagði að „við
ættum að þekkja okkar Piaget en hugsa
um leið sjálfstætt“ (Moestrup og Eskesen,
2004, bls. 4).
Malaguzzi áleit að ákveðin hætta væri
falin í því að verða fangi kenninga. Í raun
ættu kennarar og fræðimenn að sækjast
eftir krefjandi viðfangsefnum en nota
kenningar og fræði til viðmiðunar; horfa
fyrst á barnið og leita til kenninga og rann-
sókna í framhaldi af því. Kennarar sem eru
í leit að einföldu svari geta orðið óöruggir í
byrjun og upplifa gjarnan „krísur“. Kenn-
arar sem vilja efla sig í vinnuaðferðum
Reggio Emilia ættu að temja sér að leita
margra svara, leyfa sér að vera óöruggir og
efast um sjálfa sig. Á alla þessa þætti má
líta sem leiðir til að verða öflugri og færari,
um leið og horfst er í augu við eigin ótta og
óöryggi (Rinaldi, 2006).
Skólasamfélag Reggio-skóla hefur flest
einkenni lærdómssamfélaga. Takmark
þeirra er að verða samfélag þar sem allir
læra með hagsmuni barna að leiðarljósi;
þar sem sköpun, rannsóknir og hugsmíðar
eru undirstaða náms; þar sem ígrundun
kennara, rannsóknir þeirra á eigin starfi og
samábyrgð á skólastarfinu eru undirstaða
starfsþróunar. Allt eru þetta eðlisþættir
sem eru nátengdir lærdómssamfélögum.
Áherslu Reggio-stefnunnar á menntun
í þágu samfélagslegra umbóta er einnig
auðvelt að tengja grunnþáttum menntun-
ar eins og þeim er lýst í nýrri Aðalnámskrá
fyrir leikskóla, grunnskóla og framhalds-
skóla (Mennta- og menningarmálaráðu-
neytið, 2011).
Skólagreindir
Skólaþróunarlíkanið sem notað var í starf-
endarannsókninni sem sagt er frá í þess-
ari grein er kynnt í bókinni The Intelligent
School (MacGilchrist, Myers og Reed, 2004).
Líkanið vakti athygli höfunda, meðal
annars fyrir þrenns konar eiginleika: Fyrir
að vera tiltölulega ótengt skólastigum og
geta þannig nýst í þróunarstarfi ungbarna-
leikskóla; fyrir að gera ekki fyrirfram ráð
fyrir fastri skilgreiningu á greindunum
heldur leggja hana að nokkru leyti í vald
hvers skóla og loks fyrir að vísa á leiðir
til að ná því markmiði skólans að byggja
upp lærdómssamfélag sem hægt væri að
samræma hugmyndum Reggio Emilia um
leikskólastarf.
MacGilchrist og félagar (2004) telja að
skóli sem vill byggja upp öflugt náms-
samfélag þurfi að líta á sig sem lifandi
stofnun þar sem nám og árangur kennara
og nemenda er meginmarkmið starfsem-
innar. Þær ganga út frá líkingunni um
stofnun eða samfélag sem lærir (Senge,
1990/2006) og útfæra hana nánar með því
að nota hugtakið greindir (e. intelligences)
til að lýsa þeim innri eiginleikum sem
gera stofnun að lærdómssamfélagi. Það
líkingamál sitt að skóli þurfi að búa yfir
mörgum mismunandi greindum til að
gera lært og þróast sækja MacGilchrist og
félagar til fjölgreindakenningar Gardners.
Þær benda á að rannsóknir á skilvirkni og
þróun skóla hafi fært okkur heim sanninn
um að hæfni skóla til að þróast og læra sé
nokkurs konar summa af margvíslegum