Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2011, Side 47

47
Samfélag jafningja: Uppbygging lærdómssamfélags í leikskóla
Niðurstöður
Eins og þegar hefur komið fram hófst rann-
sóknin um leið og Bjarmi tók til starfa. Það
þurfti því að byrja á ýmiss konar grunn-
vinnu við að móta skipulag skólastarfsins.
Frá upphafi var samt unnið markvisst að
því að móta sameiginleg gildi og viðhorf
starfsmannahópsins og leggja þannig
grunn að skráðri sýn skólans, byggja upp
vinnubrögð í anda líkansins í skólanun og
skrá sameiginlegan skilning kennaranna á
greindunum sem innleiða átti. Rannsak-
andinn áttaði sig samt fljótt á því að þetta
ferli varð að fá sinn tíma og í mars skrifaði
hann í dagbók sína:
Ég sá líka ... hvers vegna við byrjuðum að nota
AGN-verkefnin; við þurftum að eflast sem
hópur og læra að vinna saman ... . Í raun má
segja að það var ekki fyrr en í febrúar sem ég
fann að grunnurinn fyrir mótun greindanna
var kominn, við gátum byrjað að velta fyrir
okkur sýninni og hvernig við teljum best að
byggja hana upp.
Siðferðis- og heimspekigreind – sýn Bjarma
Stjórnendur Bjarma settu umræður um
siðferðis- og heimspekigreind skólans af
stað fljótlega eftir að skólinn tók til starfa.
Í því skyni fengu þeir meðal annars fag-
legan ráðgjafa til að vinna með kennara-
hópnum. Hann spurði krefjandi spurninga
eins og: Hvað haldið þið að börnin „ykkar“
hafi með sér þegar þau hætta á Bjarma í vor?
Hvers í fari kennaranna koma þau til með að
minnast? Svör við þessum spurningum
voru góð viðbót við æfingar starfsmanna-
hópsins í samræðum, ígrundun og hópefl-
ingu. Í svörum kennaranna og umræðum
komu fram þættir á borð við umhyggju,
virðingu, hlýju, sjálfstæði, sköpun, öryggi,
upplifanir og lífsgleði.
Kennarahópurinn ákvað að rýna sér-
staklega í hugtakið umhyggju og fram
eftir vetri var rætt um birtingarmynd
hennar og mikilvægi þess að kennarar búi
yfir sjálfsþekkingu og leggi rækt við um-
hyggju. Niðurstaðan af þeirri umræðu var
sú að allt sem gert væri í skólanum yrði
að endurspegla umhyggju og virðingu
starfsmanna fyrir börnunum, fyrir hver
öðrum og fyrir foreldrum. Lýsing Lísu og
Bjarkar í verkefni sem þær unnu saman í
maí dregur þessa niðurstöðu vel saman:
Við reynum að sýna samstarfsfólki okkar um-
hyggju með því að sýna því virðingu, skilning,
jákvæðni, hlýhug og traust. Það sama reynum
við að gera fyrir foreldra og börn. Við sinnum
þörfum barnanna og reynum að mæta þeim
þar sem þau eru [stödd] ... . Stjórnendur sýna
starfsfólki virðingu með því að leyfa því að
taka þátt í öllum mikilvægum ákvörðunum
sem teknar eru innan skólans.
Rannsakandinn rýndi einnig í hugtakið út
frá stjórnandanum og velti því fyrir sér í
dagbók sinni í febrúar hvernig umhyggja
stjórnenda væri sýnileg í skólastarfinu:
„Mér fannst allt í einu það vera hluti af
umhyggju að vera með metnað, að byggja
upp lærdómssamfélag og finna verkefni
við hæfi fyrir mig og samstarfsfólk mitt.“
Á fundi í febrúar var rætt áfram um
gildismat kennarahópsins og unnið verk-
efni um drög að sýn skólans. Niðurstaðan
var sú að börnin væru það sem skipti máli
og til að geta sinnt þeim þyrfti að huga
að mörgum þáttum. Umhverfið þyrfti að
vera ögrandi, öruggt og hvetjandi til náms.
Hópurinn taldi einnig að starfsþroski og
áhugi kennara væru mikilvægir þættir þar
sem hæfni kennaranna mótaði námsum-
hverfi barnanna. Hópurinn taldi einnig að