Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2011, Qupperneq 149

149
Árið 2000 komu bækurnar Hugsun og
menntun og Reynsla og menntun eftir John
Dewey út á vegum Rannsóknarstofn-
unar Kennaraháskóla Íslands. Segja má að
þessu verki sé nú fylgt eftir með bókinni
John Dewey í hugsun og verki: Menntun,
reynsla og lýðræði. Í henni eru níu greinar
eftir íslenska skólamenn auk fjögurra
greina eftir Dewey. Sem fyrr er það Gunn-
ar Ragnarsson sem þýðir. Gunnar er einn
afkastamesti þýðandi heimspekirita á ís-
lensku og ber að þakka honum sérstaklega
fyrir vel unnin verk. Að þýða Dewey hefur
ábyggilega verið þung þraut en afrakstur-
inn er Gunnari til sóma.
Í formála taka ritstjórar fram að þeir hafi
ekki viljað einskorða sig við „fræðilega
hugsun um verk Deweys“ (bls. 7) heldur
hafi þeir einnig leitað eftir fólki sem unnið
hefur með hugmyndir hans. Mér sýnist að
þessi leit hafi einungis skilað grein Elvu
Önundardóttur, „„Þetta er besti dagur
lífs míns“: Samfélagið í einingakubbum.“
Kubbarnir eru höfundarverk Caroline
Pratt, hún hannaði þá árið 1913 og þeir
halda greinilega gildi sínu enn þann dag
í dag. Af frásögn Elvu er ljóst að nem-
endur Brákarborgar hafa skemmt sér hið
besta í þroskandi leik með kubbana. Það
er hins vegar ofmælt að þar hafi sérstak-
lega verið unnið með hugmyndir Deweys
– þó má segja að Dewey sé það víðfrægur
og áhrifamikill að tengja megi hvers kyns
nýmæli og tilraunastarf í skólum við hug-
myndir hans.
Í Hugsun og menntun er ágæt yfirlitsgrein
Gunnars Ragnarssonar „Um John Dewey“
þar sem hann rekur ævi hans, gerir grein
fyrir helstu ritum hans og fjallar um lykil-
hugtök í hugsun hans. Ólafur Páll Jónsson
fylgir línu Gunnars og fyllir enn betur
upp í myndina af Dewey. Geir Sigurðsson
gerir skilmerkilega grein fyrir áhrifum og
arfleifð Deweys í Kína. Samanlagt mynda
þessar greinar góðan inngang og gefa gott
yfirlit um bakgrunn, helstu hugmyndir og
áhrif Deweys.
Athygli vekur að greinar Gunnars
E. Finnbogasonar og Höllu Jónsdóttur
byggjast á skandinavískum heimildum og
þýðingum á verkum Deweys en sjálfsagt
eru vandfundin þau menningarsvæði
sem ekki eiga þýðingar á lykilverkum
Deweys og ekki hafa orðið fyrir áhrifum
Hvers konar reynsla er menntandi?
Umsögn um bókina John Dewey í hugsun og verki: Menntun, reynsla og lýðræði.
Ritstjórar Jóhanna Einarsdóttir og Ólafur Páll Jónsson.
Hreinn Pálsson
Háskóla Íslands
Tímarit um menntarannsóknir /
Journal of Educational Research (Iceland) 8, 2011, 149.-152.