Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1998, Síða 70

Aðalgeir Kristjánsson
Jónas skrifaði Brynjólfi Péturssyni á páskadag 7. apríl, ræddi málin og ráð-
færði sig við hann um með hvaða hætti skyldi fylgja því eftir að koma upp nátt-
úrugripasafni samhliða kennslu í greininni og komst þá svo að orði:
Hér er um að gera að fá skólastjómina til að setja embættið á stofn og koma upp heima nátt-
úrugripasafni, svo brúkanlegu að það verði notað til kennslunnar og leggja til svo mikið af bók-
um sem allra nauðsynlegast er til að geta unnið með og gert nokkuð að gagni. [...] Það er sjálf-
sagt að ef þeim er alvara með að láta íslenska skólann geta hér um bil svarað til þessara gymn-
asia, þá sýnist sem þeir geti öngvan veginn sleppt náttúrufræðinni og þess utan held eg að eg
gæti tekið að mér að kenna dálítið í fysik ef vildi og eg fengi hin nauðsynlegustu áhöld.33
Brynjólfur skrifaði Jónasi 10. apríl og sagðist vera á sama máli og Konráð að
best væri fyrir Jónas „að rita mikinn memóríal sem allra fyrst“. Samt áleit hann
að ekkert myndi koma út af honum undir eins. Engu að síður varð niðurstaðan
Brynjólfs á þessa leið:
Þú verður að byrja á að gefa inn Memóriál, því annars byrja þeir aldrei, það held eg megi full-
yrða. En ef þú ert ötull, þá er eg vongóður. En hvað þú gjörir, gjör þú snarlega, því aldrei hefur
nokkumtíma nokkurt Collegium haft meiri doðasýki en háskólastjórnin, og þú munt þó ekki
geta beðið mjög lengi.34
Þrátt fyrir þetta lét Jónas Hallgrímsson undir höfuð leggjast að leggja inn um-
sókn um kennarastöðu í náttúrufræði við Lærða skólann eftir því sem best er vit-
að, hvað sem valdið hefir. íslandslýsingunni var hvergi nærri lokið og til að
koma henni frá þurfti hann bæði að hafa aðgang að söfnum og öðrum vísinda-
mönnum.
Enda þótt seinagangurinn í háskólastjóminni gerði sitt til að ekkert varð úr
því að stofnuð yrði kennarastaða í náttúrufræði við Lærða skólann má ekki kenna
áhugaleysi viðkomenda um eingöngu. Þetta sést vel af bréfi L. Engelstofts 27.
maí 1846 til Bjarna Þorsteinssonar þar sem hann ræðir um breytingarnar í ís-
lenskum skólamálum og lætur í ljós gleði sína yfir að hafa stuðlað að þeim, en
segist jafnframt harma að regluleg kennsla í náttúmfræði hafi ekki komist á þar
sem enginn íslendingur hafi fundist hæfur til starfsins eftir að Jónas Hallgríms-
son leið.35
I bréfi Sveinbjamar Egilssonar til Jóns Sigurðssonar 10. september 1844 er
greinilegt að hann var á báðum áttum hvort hann ætti að halda áfram störfum við
skólann því að hann segir:
33 Jónas Hallgrímsson. Ritverk II, bls. 203-04.
34 Brynjólfur Pétursson. Bréf, bls.49.
35 Lbs. 339 a, fol. I bréfinu komst Engelstoft svo að orði: „Det var stor Skade, at den brave
Hallgrimsen skulde tabes“.
68