Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.08.2011, Qupperneq 61

Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.08.2011, Qupperneq 61
Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 4. tbl. 87. árg. 2011 57 Ritrýnd fræðigrein SCIENTIFIC PAPER Fjölþjóðlegu niðurstöðurnar sýndu að óheilbrigð húð var algengari hjá garnastómaþegum (66%) og DET stig þeirra fleiri en ristilstómaþega (p=0,004). Tíðni húðvandamála var 57% hjá einstaklingum með ristilstóma og 61% hjá einstaklingum með þvagstóma. Einstaklingar með tímabundið stóma voru með fleiri DET stig en einstaklingar með varanlegt stóma (p=0,012). Ástand húðar versnaði eftir því sem lengra var liðið frá aðgerð (p=0,021), að meðaltali 0,02 DET stig fyrir hvert ár og með hækkandi aldri, (p=0,025), að meðaltali 0,01 DET stig fyrir hvert ár. Þeir sem notuðu eins hluta stómabúnað (p=0,024) voru með lægri DET stig en þeir sem notuðu tveggja hluta stómabúnað og þeir sem notuðu flata plötu voru með lægri DET stig en þeir sem notuðu kúpta plötu (p=0,002). Sá þáttur sem hafði hvað mesta fylgni við ástand húðar var leki hægða undir plötu (p<0,0001). Einstaklingar sem sögðust alltaf eða oft upplifa leka voru með hærri DET stig en þeir sem sögðust aldrei eða sjaldan upplifa leka. (Tafla 2). Ástand húðar reyndist betra í viðtali 2 (meðaltal DET stiga 1,6±2,1), (p<0,0001). Tengsl voru milli fleiri DET stiga í viðtali 1 og betra ástands húðar í viðtali 2 (p<0,0001). Fyrir hverja hækkun á DET stigum í viðtali 1, lækkuðu stigin um 0,55 í viðtali 2. Eftir því sem meiri munur var á lekavandamálum milli viðtala batnaði ástand húðar meira (p<0,0001). Ástand húðar batnaði mest (DET ­2,3) hjá þeim sem skiptu úr flatri plötu í kúpta. Eftir því sem lengra var liðið frá aðgerð var minni bati á ástandi húðar milli viðtala (­0,01 DET fyrir hvert ár frá aðgerð). Af þeim stómaþegum sem greindir voru með óheilbrigða húð í viðtali 1, töldu 49% íslenskra þátttakenda og 47% allra þátttakenda sig ekki eiga við húðvandamál að stríða. Eftir því sem ástand húðar var alvarlegra jukust líkur á að þátttakendur teldu sig eiga við húðvandamál að etja. Helmingur þátttakenda sem höfðu DET=4 töldu sig hafa húðvandamál og 70% þeirra sem höfðu DET=7. Í hópi þátttakenda með alvarleg húðvandamál voru 88% meðvitaðir um að ástand húðar væri ekki eðlilegt. Lífsgæði Í fyrsta viðtali var meðaltal Stóma QoL stiga fyrir alla þátttakendur 58,1 (±10,2, spönn 11,5­89,0). Karlar höfðu hærra meðaltal 59,6) en konur (56,6), (p<0,001) og Stóma QoL stigunum fjölgaði um 0,05 fyrir hvert aldurs ár (p=0,0004). Eftir því sem lengra var liðið frá aðgerð mældist Stóma QoL stigin fleiri, 0,09 stig fyrir hvert ár frá aðgerð (p=0,002). Ekki reyndist munur á Stóma QoL stigum eftir tegund stóma eða hvort um tímabundið eða varanlegt stóma var að ræða. Hjá íslenskum þátttakendum voru meðaltal Stóma QoL stiga í fyrsta viðtali 63,1 (±8,6, spönn 42,5­82,8). Meðaltal lífsgæða stiga hvers þáttar í Stóma QoL spurningalistanum fyrir íslenska þátttakendur, skipt eftir tegund stóma, má sjá á mynd 2. Tafla 2. Áhrif leka undir plötu, á ástand húðar og lífsgæði (viðtal 1). Leka stig Tíðni leka (%) Meðaltal DET-stiga Meðaltal QoL-stiga Alltaf 4 3,63 52,6 Oft 15 3,8 53,6 Stundum 38 2,71 57,8 Sjaldan 30 1,88 59,5 Aldrei 13 1,73 62,5 Mynd 2. Meðaltal lífsgæðastiga fyrir hverja fullyrðingu í Stóma QoL­spurningalistanum fyrir íslenska þátttakendur, skipt eftir tegund stóma (viðtal 1). 0 0,5 1,5 2,5 3,5 Jákvæð áhrif á lífsgæði 41 2 3 Ristilstóma Garnastóma Ég verð áhyggjufullur þegar pokinn er fullur Ég hef áhyggjur af því að pokinn losni Mér finnst ég þurfa að vita hvar næsta salerni er Ég hef áhyggjur af því að pokinn lykti Ég hef áhyggjur af því að það komi hljóð frá stómanu Ég þarf að hvíla mig á daginn Stómapokinn takmarkar val á fötum sem ég get klæðst Ég er þreyttur á daginn Vegna stómans upplifi ég mig ókynþokkafulla/n Ég sef illa á nóttunni Ég hef áhyggjur af því að það skrjáfi í pokanum Ég blyggðast mín fyrir líkama minn vegna stómans Það væri erfitt fyrir mig að vera að heiman yfir nótt Það er erfitt að leyna því að ég er með stómapoka Áhyggjur af að það að ég er með stóma reynist mínum nánustu byrði Ég forðast líkamlega snertingu/nánd við vini mína Vegna stómans finnst mér erfitt að umgangast annað fólk Ég er smeykur við að hitta ókunnugt fólk Ég er einmanna þrátt fyrir að vera innan um annað fólk Áhyggjur af að fjölskyldu minni finnist vandræðalegt að vera í kringum mig
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76

x

Tímarit hjúkrunarfræðinga

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit hjúkrunarfræðinga
https://timarit.is/publication/1159

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.