Þjóðmál - 01.06.2010, Page 53

Þjóðmál SUmAR 2010 51
viður kenndum lagareglum sem umboðsmaður
Alþingis hefur brýnt fyrir stjórnsýslunni að
virða og gegn samstarfs samningi sem gerður er
samkvæmt lögum og birtur hefur verið opin­
berlega .
Ríkisstjórninni sem stýrði landinu var tvennt
ljóst sem þetta athugunarefni snertir, eins og
kemur fram í stjórnarsáttmála hennar frá maí
2007 . Hún ræðir þar um alþjóðlega þjón­
ustu starfsemi, þar á meðal fjármálaþjónustu
og síðan segir: „Ríkisstjórnin stefnir að því að
tryggja að slík starfsemi geti áfram vaxið hér
á landi og sótt inn á ný svið í samkeppni við
önnur markaðssvæði og að útrásarfyrirtæki sjái
sér áfram hag í að hafa höfuðstöðvar á Íslandi .
Áhersla verður lögð á að efla Fjármálaeftirlitið
til þess að íslenski fjármálamarkaðurinn njóti
fyllsta trausts .“ Það vafðist með öðrum orðum
ekki fyrir ríkisstjórninni að hún vildi sækja fram
með fjármálastarfsemi í útlöndum, hún vildi að
Ísland væri aðlaðandi fyrir útrásarfyrirtæki og
henni var ljóst að það var Fjármálaeftirlitsins
að hafa eftirlit með þessum þáttum með traust­
vekjandi hætti .
Í fyrsta kafla bréfs formanns nefndarinnar
segir að með lögum nr . 142/2008 um rannsókn
á aðdraganda og orsökum falls íslensku bank­
anna árið 2008 og tengdra atburða, hafi verið
komið á fót rannsóknarnefnd til þess að leita
sannleikans um framangreinda atburði . Síðan
segir: „Nefndinni var einnig falið að leggja mat
á hvort um mistök eða vanrækslu hefði verið
að ræða við framkvæmd laga og reglna um fjár­
málastarfsemi á Íslandi og eftirlit með henni og
loks hverjir kynnu að bera ábyrgð á því . . .“ Það
hlýtur að teljast einkar athyglisvert að hvergi þar
sem nefndin segist vera með sérstaka til greinda
atburði eða ákvarðanir til athugunar, er vísað
til neinna slíkra lagafyrirmæla, sem þá verandi
bankastjórn kynni að hafa brotið eða farið á svig
við . Hefði nefndin haft slík atvik til athugunar,
sem var meginverkefni hennar, þegar hún skoð­
aði hlut einstakra embætta, bar henni að tilgreina
viðeigandi settar lagareglur og reglugerðir, sem
brotið hefði verið gegn, ef um það hefði verið að
ræða, þó ekki hefði verið til annars en að tryggja
eðlilega umgjörð um andmælarétt þeirra, sem
veittur er réttur til andmæla . Nefndin vísar að
mestu leyti til ákvæða í lögunum sem samþykkt
voru löngu eftir að þau atvik áttu sér stað, sem
til athugunar eru, en síður til þeirra sem í gildi
voru á þeim tíma, sem nefndinni er ætlað að
fjalla um . Verður ekki betur séð en hvergi í
athugasemd um sínum haldi nefndin því fram
að bankastjórn Seðlabanka Íslands hafi brotið
gegn þágildandi lagafyrirmælum eða reglum .
Nefndin tekur fram að hún horfi sérstaklega
„til hvað telja megi að hafi öðru fremur haft
þýðingu í aðdraganda og um orsakir að falli
bankanna og afleiðingar þeirra atburða .“ At­
hug unarefnin eru sett fram með þeim hætti,
að við virðist blasa að til standi að breyta þeim
í nei kvæðar ályktanir nefndarinnar, þrátt fyrir
athuga semdir, andmæli og skýringar, sem kunni
Mörg og jafnvel flest þau álitaefni, sem nefnd ­
in segist hafa til athugunar að
áfellast bankastjórn Seðlabankans
fyrir, byggjast beinlínis á því,
að bankastjórninni hafi eftir á
að hyggja verið rétt að ganga
gegn beinum lagafyrirmælum,
viður kenndum lagareglum sem
umboðsmaður Alþingis hefur brýnt
fyrir stjórnsýslunni að virða og gegn
samstarfs samningi sem gerður er
samkvæmt lögum og birtur hefur
verið opin berlega .
. . .
Verður ekki betur séð en hvergi
í athugasemd um sínum haldi
nefndin því fram að bankastjórn
Seðlabanka Íslands hafi brotið
gegn þágildandi lagafyrirmælum
eða reglum .