Gerðir kirkjuþings - 2009, Qupperneq 10

10
siglingar um himinskaut fjármála á undangengnum árum. Hún er einnig og ekki síður
boðin og búin að styðja og styrkja, öllum opin til samræðu og sálgæslu, með bænum
og helgihaldi og beinum stuðningi í rúmhelgri önn hversdagsins, þar sem ótti og reiði
og vonleysi hafa gripið um sig og nauðþurftir verið á þrotum. Skýrt og nærtækt dæmi
er framlag Hjálparstarfs kirkjunnar, þessarar merku og ómetanlegu stofnunar, sem
þjóðkirkjan kom á fót til að samhæfa hjálparstarf allra sókna í landinu, stórra sem
smárra, og hafa um það forgöngu á grundvelli kristinna gilda. Aldrei fyrr í sögu
Hjálparstarfsins hefur þörfin verið brýnni hér á landi og aldrei fyrr hafa jafn margir
lagt Hjálparstarfinu lið ýmist með fjárframlögum, vörum í matarbúr eða sjálfboða-
starfi. Kostnaður við innanlandsaðstoðina hefur margfaldast á árinu, umsóknum um
aðstoð fjölgað gríðarlega, nýir hópar hafa sótt um aðstoð og viðfangsefni verið
erfiðari úrlausnar en áður. Hjálparstarfið hefur lagt áherslu á það umfram allt að
hjálpa fólki til að halda heimili og styðja börn sín til skólagöngu og tómstunda svo að
þau fyndu sem minnst fyrir kreppunni. Kirkjuþing vill sýna þessu líknar- og mann-
ræktarstarfi samhug og skilning og verður hluti dagskrárinnar á morgun helgaður
þessu viðfangsefni, bæði til kynningar og umræðu og ekki síður til að skerpa
framtíðarsýn um Hjálparstarf kirkjunnar og hlutverk þess í samfélagi okkar og einnig í
samfélagi þjóðanna þar sem fátæktin og eymdin er svo víða daglegt brauð fjöldans.
Þar munar svo sannarlega um framrétta hönd frá Íslandi þótt í smáu sé á alþjóðlega
mælikvarða, hönd sem getur satt hungur og kveikt vonir um líf og bjartari framtíð.
Það má ekki gleymast þótt um stundarsakir syrti í álinn hjá íslensku þjóðinni, sem á
sér þrátt fyrir allt bjartar framtíðarvonir.

Varðstaða um kirkjuna á Þingvöllum
Við minnumst þess um þessar mundir að 150 eru liðin frá því kirkjan á Þingvöllum
var reist og vígð á jóladag 1859. Snorri Sturluson segir frá því í Heimskringlu að
Ólafur helgi Noregskonungur hafi sent Íslendingum að gjöf kirkjuvið skömmu eftir
kristnitöku „og var sú kirkja gjör á Þingvelli, þar er alþingi er.“ Síðan hefur verið
guðshús á Þingvöllum, eitt fram af öðru, sóknarkirkjur jafnan þótt söfnuðurinn hafi
einlægt verið fámennur. Þeim mun ríkara hlutverki hefur kirkjan á Þingvöllum þó
gegnt í huga landsmanna í þúsund ára samleið kristni og þjóðar. Þingvallakirkja er
ekki sóknarkirkja í venjubundnum skilningi. Hún er bændakirkja þar sem ríkið er í
hlutverki bóndans rétt eins og á við um hinar kirkjurnar tvær í eigu ríkisins,
Bessastaðakirkju og dómkirkjuna á Hólum. Það má vissulega velta því fyrir sér hvort
ríkið eigi yfirleitt að eiga kirkjur þar sem þjóðkirkjan er ekki ríkiskirkja en það breytir
því ekki að kirkjan á Þingvöllum er heimakirkja Þingvallasafnaðar jafnframt því að
vera með helgi sinni gimsteinn í kristnisögunni og kirkjulegri vitund. Það þarf að
skapa kirkjunni á Þingvöllum traustan grundvöll með samkomulagi við ríkið og
starfsreglum frá kirkjuþingi og tryggja henni þannig bæði stöðu sóknarkirkju og
helgidóms er þjóðin öll lítur til í minningu og þökk fyrir órofa vegferð og tengsl við
löggjöf og landsstjórn. Þótt málefni Þingvallakirkju séu ekki sérstaklega til
umfjöllunar á þessu kirkjuþingi er hitt alveg ljóst að á þeim verður að taka af framsýni
og festu í náinni framtíð og láta ekki hverfula stundarhagsmuni villa sér sýn.

Kosningaréttur þjóðkirkjufólks
Nú er að hefjast síðasta kirkjuþing á því kjörtímabili, sem hófst að afloknum
kosningum vorið 2006 eftir að Alþingi hafði fallist á að kirkjuþing skyldi sjálft ákveða
kjördæmaskipun og kjör til þingsins og aukakirkjuþing samþykkt nýjar starfsreglur
um kjör til kirkjuþings. Þótt aðeins hafi verið kosið einu sinni til kirkjuþings
samkvæmt þessum starfsreglum hefur kirkjuráð ákveðið að leggja fyrir þingið tillögu