Gerðir kirkjuþings - 2009, Síða 13

13
fjárhagslegar þrengingar af ýmsum toga, kvíði og óvissa um hvað framtíðin ber í
skauti sér. Þegar þjóðin verður fyrir áföllum af þessu tagi reynir hvað mest á þær
stofnanir sem fylgt hafa þjóðinni um aldir og þá ríku samhjálp sem einkennt hefur
þjóðina frá fyrstu tíð.

Þó svo að félagsþjónusta hafi á síðari tímum flust til sveitarfélaga hvílir nú á tímum,
eins og fyrrum, gífurlegur þungi á þjónum kirkjunnar að sinna sálusorgun, að hlusta á
raunir og áföll fólks og að hugga og hugtreysta það og telja kjark í þá sem eru
þjakaðir. Í þrengingunum reynir á hina líknandi hönd kristinnar kirkju og þann
boðskap sem hún flytur. Við megum vera þakklát fyrir hið góða og gjöfula starf sem
kirkjan innir af hendi og fyrir það vil ég færa þjóðkirkjunni þakkir. Nú sem aldrei fyrr
er mikið leitað til Hjálparstofnunar kirkjunnar. Aðdáunarvert er hversu miklu hún fær
áorkað í starfi sínu. Það starf verður seint fullþakkað.

IV. Ég vil nota tækifærið til þess að fullvissa kirkjuþing um að sem fyrr varði kirkju-
málin miklu í starfi dómsmála- og mannréttindaráðuneytisins. Vissulega er eftirsjá af
heitinu kirkjumál í heiti ráðuneytisins, því neita ég ekki, en verðugur staðgengill eru
þar mannréttindi. Heyrst hefur, að þversögn geti fólgist í því að sinna málefnum
dómsmála og málefnum mannréttinda. Því er ég ósammála. Í því felst ekki þversögn,
heldur áskorun. Það er ekki unnt að gefa afslátt af mannréttindum en aftur á móti má
heldur ekki hugtakið verða svo gildishlaðið, að ekki sé unnt að framkvæma neina þá
íþyngjandi ákvörðun gagnvart borgurunum, sem lög mæla fyrir um.

Stöðugt vaxandi sjálfstæði kirkjunnar í öllum málum veldur því að hlutverk kirkju-
málaráðherra minnkar að sama skapi. Þetta hefur verið farsæl þróun sem gerir
kirkjunni kleift að ráða sjálf æ fleiri málum. Engu að síður lítur ráðuneytið á sig sem
kirkjumálaráðuneyti og þar er enginn vafi á ferð um gildi ákvæðisins í stjórnarskránni
um þjóðkirkjuna.

Ég hef lýst þeirri skoðun minni, að ekki eigi að breyta því fyrirkomulagi sem stjórnar-
skráin mælir fyrir um, að hin evangelíska lúterska kirkja skuli vera þjóðkirkja hér á
landi og að ríkisvaldið skuli að því leyti styðja hana og vernda. Ekki verður séð að það
fyrirkomulag brjóti gegn trúfrelsi þeirra, sem kjósa að standa utan þjóðkirkjunnar,
hvort heldur í öðrum trúfélögum eða utan skráðra trúfélaga, og hefur það reyndar
verið staðfest af Hæstarétti.

Með því að viðurkenna ákveðinn söfnuð sem þjóðkirkju er að mínu mati ekki gert
lítið úr vægi annarra trúfélaga. Þau eru í sínum fulla rétti og þjóna nauðsynlegu og
mjög mikilvægu hlutverki í okkar þjóðfélagi, þótt prestar þar séu ekki embættismenn
íslenska ríkisins og hluti af þjóðkirkjunni. Boðskapur kærleika og trúar, af hvaða
rótum sem hann er, á erindi til allra. Treysti ég þar jafnt á þjóðkirkju sem og öll önnur
trúfélög að flytja þann góða boðskap til að minna okkur á það sem vegur upp á móti
þeim sársauka sem efnahagshrunið hefur valdið okkur, og leiðbeina okkur fram
veginn.

Ég óska kirkjuþingi velfarnaðar í störfum sínum.