Orð og tunga - 01.06.2010, Qupperneq 84

74
Orð og tunga
og fólk að störfum. í hverjum landshluta var kynnt til sögunnar með
stuttu viðtali eitt barn ásamt foreldri sem gefið gat hugmynd um mik-
ilvægan atvinnuveg. Til að festa landshlutaskil í minni var teflt fram
þjóðsögum og með spurningum í hliðarreitum var leitast við að vekja
til umhugsunar um ýmis efni, kveikja umræður og gefa kennara færi á
að taka upp áhugaverð efni tengd landsháttum eða kennileitum. Þar á
meðal voru spurningar sem beindust að örnefnum og þá gjarnan ein-
hverju sem talið var geta vakið forvitni og áhuga, opnað augu fyrir því
erindi sem örnefni eiga við okkur eða við við þau. Þá voru í fyrri bók-
inni myndskreyttar verkefnalýsingar sem gáfu tilefni til föndurvinnu
og sjálfstæðra athugana af ýmsu tagi.
Landi og lífi fylgdi vinnubók (sjá Torfa Hjartarson 1993) og þar
mátti finna verkefni sem kölluðu á lestur texta eða korta með vak-
andi auga fyrir örnefnum og þýðingu þeirra. Landshoma á milli fylgdu
myndbönd (sjá Torfa Hjartarson og Guðberg Davíðsson 1998) og
vinnukort af landshlutum í möppu þar sem nemendur áttu að fylla
í eyður og færa inn örnefni (sjá Torfa Hjartarson og Svandísi Svav-
arsdóttur 1994). Jafnframt áttu þeir að rita á eða myndskreyta þessi
landshlutablöð með ýmsu móti. Loks voru á hverju landshlutablaði
tillögur að leikjum, þrautum og skapandi samvinnuverkefnum. Þar
var í sumum tilvikum brugðið á leik með örnefni og staðfræði. Hug-
myndin var að nemendur áttuðu sig á að staðfræði og nöfn geta verið
skemmtilegt hugðarefni auk þess sem nota má leiki til að festa hluti í
minni. Nefna má smellinn leik fyrir tvo sem fer þannig fram að báðir
ímynda sér að annar sé með Islandskort á baki sér. Hann eða hún segir
svo hinum til við að klóra sér á bakinu með því að tilgreina landshluta
og kunna staði!
Athygli vekur að í nýrri námsbók fyrir miðstig grunnskóla um
staðfræði á íslandi, ísland - veröld til að njóta (sjá Björn Hróarsson 2007)
er þrátt fyrir litríkar ljósmyndir lítil tilraun gerð til að gæða efnið lífi
eða færa það nær nemendum með sérvöldu myndefni, verkefnum eða
öðrum hætti. Hér verður enginn dómur lagður á þetta nýja námsefni
en látið nægja að vekja athygli á þeim áherslubreytingum sem þarna
virðast hafa orðið.
Land og líf og Landshorna á milli voru lesnar af þorra nemenda á
miðstigi grunnskóla um langt árabil eins og gjarnt er um námsbækur
sem fjalla um skyldubundin viðfangsefni. Þegar upp er staðið skipta
lesendur tugum þúsunda. Margt annað efni á ekki eins greiða leið að