Orð og tunga - 01.06.2010, Page 85

Torfi Hjartarson: Kennarinn og kennileitin
75
nemendum heldur ræðst af áhuga kennara hvort því er beitt eða ekki.
Nefna mætti nokkur dæmi um vandaða útgáfu á námsefni þar sem
staðfræði eða kortalestur leika mikilvægt hlutverk en efnið nær lítilli
fótfestu í skólastarfi. Líklegt má telja að kennurum þyki sumt jaðarefni
of viðamikið eða þungt í vöfum til að sníða að þröngri stundaskrá í
annasömu starfi. Einnig má vera að viðleitni skorti til að ná til ungra
lesenda.
Vinnuheftið Nafnakver (sjá Vénýju Lúðvíksdóttur 1988) kom út um
líkt leyti og námsbókin Land og líf og er ágætt dæmi um efni sem ekki
er kostnaðarsamt í útgáfu og kalla má jaðarefni en fellur samt í góðan
jarðveg hjá kennurum. Þó að það fjalli um nöfn manna en ekki staða
og svæða kann það að gefa góðar vísbendingar um hvernig mætti ná
til kennara og nemenda með aðlaðandi og hagnýtum verkefnum um
örnefni. Kverið byggir á einföldum verkefnum þar sem teflt er fram
líflegum teikningum og nemendur glíma við mannanöfn í nokkuð
fjölbreytilegu og stundum óvæntu samhengi. Sjá má fyrir sér örnefna-
kver af líkum toga þar sem nemendur myndu fást við forvitnileg og
vandlega valin dæmi um örnefni í ýmiss konar samhengi sem vak-
ið gæti vinnugleði og áhuga. Þar mætti beita einföldum eyðufylling-
um, fróðleiksmolum, áhugakveikjum, þrautum og leikjum í bland við
myndefni með mátulegri tilhöfðun til ungra nemenda. Beina mætti
athygli að örnefnum í nærumhverfi nemenda, sögustöðum og áhuga-
verðum landsvæðum eða vel völdum örnefnum vítt og breitt um land-
ið og miðin.
5.2 Dæmi um vefí
Hér væri ástæða til að dvelja miklu lengur við prentefni ætlað grunn-
skólum, bæði gamalt og nýtt. Fjalla mætti sérstaklega um landabréfa-
bækur og efni sem gefið hefur verið út með það fyrir augum að ýta
undir lestur korta eða áhugavert námsefni í íslensku og samfélags-
greinum. Þess í stað verður vikið stuttlega að dæmum um stafræna
útgáfu á námsefni. Hún hefur á seinni árum færst nær alfarið yfir á
Veraldarvefinn þó að finna megi dæmi um áhugaverða skjámiðlun á
söfnum eða öðrum fræðsluvettvangi og námsmiðaða tölvuleiki á disk-
um.
í Kortavefsjá (2007) Námsgagnastofnunar frá Gagarín býðst lesanda
að skoða kort af íslandi í þar til gerðum glugga og hann getur kall-