Morgunblaðið - 18.08.2016, Síða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 18. ÁGÚST 2016
Kristinn Ingi Jónsson
kij@mbl.is
Hrafn Steinarsson, hagfræðingur
hjá greiningardeild Arion banka,
segir að skrefin sem stigin séu
með nýju frumvarpi um afnám
fjármagnshafta séu jákvæð en á
sama tíma varfærnisleg.
Hann segir að beðið hafi verið
eftir því að þessi skref yrðu stigin,
tímasetningin nú sé kjörin til þess.
„Ástæðan er sú að nafngengi
krónunnar hefur verið að styrkjast
hratt vegna þess að fjármagns-
innflæði er leyft en ekki fjár-
magnsútflæði. Það er kominn tími
til þess að meira jafnvægi komist á
fjármagnsflutninga. Að það sé opn-
að fyrir útflæði á móti innflæðinu,“
sagði hann í samtali við mbl.is í
gær.
Tækifæri á alþjóðamörkuðum
Hrafn segir mjög jákvætt að
opnað sé fyrir beina fjárfestingu
fyrirtækja erlendis.
„Það getur auðveldað þeim vöxt
og opnað fyrir tækifæri á alþjóða-
mörkuðum. Það er mjög jákvætt
og má búast við því að fyrirtækin
finni fyrir þessu og að þetta liðki
fyrir viðskiptum milli landa.“
Spurður hvort hægt hefði verið
að stíga stærri skref til afléttingar
hafta segir Hrafn skynsamlegt að
ganga hægt um gleðinnar dyr.
„Þess vegna hefur Seðlabankinn
í öllum sínum aðgerðum er varða
losun fjármagnshafta stigið frekar
varfærnisleg skref. Það er ágætt
að taka bara lítið skref í einu, í
rétta átt, og ef vel heppnast er
hægt að taka næsta skref,“ segir
Hrafn.
Það skapi jafnframt trúverðug-
leika, sem sé mikilvæg forsenda í
aðgerðum sem þessum.
Hrafn segir að áhugavert verði
að fylgjast með viðbrögðum al-
þjóðlegu lánshæfismatsfyrirtækj-
anna.
„Ég býst við því að þau muni
líta hagkerfið jákvæðari augum ef
þessi aðgerð heppnast vel, bæði
skref eitt við gildistöku frumvarps-
ins og síðan skref tvö um áramót-
in. Þannig að eftir áramót mætti
búast við jákvæðum viðbrögðum
frá lánshæfismatsfyrirtækjunum.“
„Myndarlegra“ en
búist var við
Greiningardeild Íslandsbanka
segir skref ríkisstjórnarinnar nú
líkleg til þess að draga úr
gjaldeyriskaupum Seðlabanka Ís-
lands og hægja á styrkingu krón-
unnar. Rúmur gjaldeyrisforði
bankans sem og horfur á áfram-
haldandi innflæði gjaldeyris dragi
þó mjög úr líkum á því að krónan
veikist umtalsvert þegar höftin
verði rýmkuð.
Greiningardeildin segir að
áformin feli í sér „öllu myndarlegri
heimildir“ en hún hafi búist við.
Skrefið sé afar jákvætt og löngu
tímabært, enda séu aðstæður í
efnahagslífinu og fjármálakerfinu
eins hagfelldar og hægt sé að von-
ast til.
Greiningardeildin bendir á að
fyrirhuguð losun hafta muni vænt-
anlega hafa talsverð áhrif á gjald-
eyrismarkað á komandi mánuðum.
Næstu vikur séu þó áhrifin bundin
við þá sem þegar hafi heimildir til
gjaldeyrisviðskipta, s.s. lífeyris-
sjóði og inn- og útflytjendur vöru
og þjónustu.
Þeir gætu séð sér hag í því að
draga tímabundið úr gjaldeyrissölu
eða auka við gjaldeyriskaup vegna
breyttra væntinga um skamm-
tímaþróun gengis krónu, en grein-
ingardeildin telur líklegt að áhrif
þessa verði ekki veruleg.
Litlar sveiflur á mörkuðum
Rólegt var á gjaldeyrismarkaði í
gær og virtist sem áform stjórn-
valda um frekari losun hafta, sem
kynnt voru eftir lokun markað á
þriðjudag, hefðu ekki raskað ró
fjárfesta.
Lítil hreyfing var á gengi krón-
unnar gagnvart öllum helstu gjald-
miðlum heims í viðskiptum.
Greinendur telja líklegt að
rýmkun hafta á komandi vikum
valdi ekki umtalsverðri veikingu
krónunnar.
Morgunblaðið/Golli
Fundur Seðlabankastjóri, fjármálaráðherra og forsætisráðherra kynntu væntanleg skref í losun haftanna á þriðjudag. Lagafrumvarp um aðgerðirnar var
lagt fram á þingi í gær. Greiningardeild Íslandsbanka metur stöðuna í hagkerfinu „eins hagfellda og hægt sé að vonast til“ þegar kemur að afnámi hafta.
Aðgerðin talin jákvætt skref
 Greiningardeildir meta aðgerðir yfirvalda góðar  Bein erlend fjárfesting
bót fyrir fyrirtækin  Lánshæfismat gæti batnað  Ró var á mörkuðum í gær
Afnám fjármagnshafta
» Greinendur meta stöðuna í
hagkerfinu „eins hagfellda og
hægt sé að vonast til“.
» Aðstæður í hagkerfinu sagð-
ar henta vel til afnáms hafta.
» Skynsamlegt að Seðlabank-
inn stígi varfærnisleg skref í
aðgerðum sínum.
» Lítil hreyfing var á gengi
krónunnar í gær gagnvart
helstu gjaldmiðlum.
Auður Albertsdóttir
Kristinn Ingi Jónsson
Gunnar Baldvinsson, fram-
kvæmdastjóri Almenna lífeyris-
sjóðsins og fyrrverandi formaður
Landssamtaka lífeyrissjóða, segir
eðlilegt að stigin verði mörg
smærri skref til þess að draga úr
gjaldeyrishöftum.
Spurður um væntingar lífeyris-
sjóðanna um að komast endanlega
úr höftum bendir hann á að sjóð-
irnir hafi á þessu ári fengið rúmar
heimildir til að fjárfesta erlendis.
„Mér finnst líklegt miðað við
efnahagsástandið og innstreymi
gjaldeyris að sú þróun haldi áfram
í náinni framtíð.“
Hann segir núverandi heimildir
nægar miðað við innstreymi inn í
sjóðina.
„Þær eru nægar miðað við hvað
er eðlilegt að fara með mikið út í
einu. Það er mjög skynsamlegt
fyrir sjóðina að byggja upp erlend-
ar eignir í skrefum.“
Kjöraðstæður til afléttingar
Ásdís Kristjánsdóttir, forstöðu-
maður efnahagssviðs Samtaka at-
vinnulífsins, segir að kjöraðstæður
séu nú til að losa um höftin.
„Við erum að sjá sterkan hag-
vöxt. Gjaldeyrisforðinn er rúmur
og dugar til þess að mæta væntu
útflæði ef til þess kemur. Vaxta-
stig erlendis er jafnframt í sögu-
legu lágmarki þannig að efnahags-
aðstæður gætu vart verið betri til
að losa um höftin og hefur raunin
eiginlega verið sú um þó nokkurt
skeið. Þannig að við fögnum því að
nú sé loksins komin fram áætlun
um frekari losun fjármagnshafta,“
segir hún, vissulega sé um var-
færnisleg skref að ræða. Þó standi
til að taka frekari skref þegar að-
stæður leyfi.
„Og ég vona að stjórnmálamenn
muni hafa kjark til að stíga þau
skref. En þar sem þetta eru var-
færnisleg skref get ég ekki séð að
þetta muni hafa veruleg áhrif á
gengi krónunnar eða ógna efna-
hagslegum stöðugleika, þar sem
lítil hætta er á verulegu útflæði
fjármagns, einkum og sér í lagi í
ljósi þess hvernig aðstæður eru er-
lendis. Þannig að við höfum ekki
áhyggjur af því að aðgerðirnar
muni ógna efnahagslegum stöðug-
leika eða valda verulegri veikingu
krónunnar,“ segir Ásdís.
Eðlilegt að taka mörg smá skref
 Framkvæmdastjóri lífeyrissjóðs telur rýmkun hafta eðlilega  Telur núverandi
fjárfestingarheimildir sjóðanna nægja  Kjöraðstæður til losunar fjármagnshafta
Ásdís
Kristjánsdóttir
Gunnar
Baldvinsson
Óbein áhrif af afnámi gjaldeyr-
ishafta á einstaklinga verða meiri
en beinu áhrifin að mati Hrafns
Steinarssonar hjá greiningardeild
Arion banka. Meðal óbeinna áhrifa
af aðgerðunum eru jákvæð áhrif
fyrir hagkerfið í heild og hærra
lánshæfismat ríkissjóðs.
Fjármálaráðherra boðaði á kynn-
ingarfundi um frumvarpið að 0,5%
almennings myndu enn finna fyrir
höftunum um áramót. Þar er um að
ræða þá sem eiga yfir 100 milljónir
króna í innlánum og skuldabréfum.
„Fjármálaráðherra talaði um að
það væri óverulegt hlutfall af al-
menningi, sem að þessum tveimur
skrefum loknum myndi finna fyrir
takmörkunum. Erlendir fjármagns-
flutningar einstaklinga eiga alveg
að geta átt sér stað án þess að al-
menningur finni fyrir því. Ég held
að almenningur hafi kannski verið
innan haftanna án þess að finna fyr-
ir þeim,“ segir Hrafn.
Hann segir að almenningur gæti
einna helst viljað nýta sér heimild
til að fjárfesta erlendis. „Almenn-
ingur gæti hugsað sér að dreifa
sparifénu þannig að hluti af því sé á
erlendum mörkuðum. Það eru
kannski litlar fjárhæðir hjá hverj-
um og einum einstaklingi, en fjöld-
inn sem vill fara út gæti orðið ein-
hver,“ segir hann, mestu áhrifin
verði þó fyrir atvinnulífið.
„Daglegur gjaldeyrir í ferðalög-
um einstaklinga á ekki að vera stór
þáttur í þessu. Það er frekar hreyf-
ing á fjárfestingum lífeyrissjóða.
Þeir gætu væntanlega hugsað sér,
allavega til lengri tíma, svona tíu
milljarða á ári,“ segir hann.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Gjaldeyrir Afnám haftanna mun lítil
áhrif hafa á einstaklinga.
Áhrifin lítil
fyrir ein-
staklinga
Með frumvarpi
um losun gjald-
eyrishafta verða
Seðlabanka Ís-
lands veittar
auknar heimildir
til upplýsingaöfl-
unar til þess að
hann geti stuðlað
að verðlags- og
fjármálastöð-
ugleika í sam-
ræmi við hlutverk hans.
Meðal annars rýmka heimildir
Seðlabanka til upplýsingaöflunar
þannig þær taki einnig til fjár-
magnshreyfinga á milli landa en
ekki eingöngu gjaldeyrisviðskipta
og að skylt verði að láta bankanum í
té upplýsingar um gjaldeyris-
viðskipti og fjármagnshreyfingar.
Einnig er lagt til að þagnarskyldu-
ákvæði takmarki ekki skyldu til að
veita bankanum upplýsingar.
„Nauðsynlegar upplýsingar og
gögn varða til að mynda lántökur í
erlendum gjaldmiðlum og upplýs-
ingar um fjármálagerninga sem fela
í sér gjaldeyrisviðskipti. Upplýsing-
arnar gera bankanum kleift að meta
á hverjum tíma greiðslujöfnuð og er-
lenda stöðu þjóðarbúsins og gera
spár þar að lútandi sem er undir-
staða greiningar á kerfisáhættu á
hverjum tíma,“ segir í greinargerð
frumvarpsins. jbe@mbl.is
Heimildir SÍ
verði auknar
SÍ Fær auknar
heimildir.