Morgunblaðið - 14.12.2017, Qupperneq 61

UMRÆÐAN 61
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 14. DESEMBER 2017
Viðarhöfða 1, 110 Reykjavík | Sími 566 7878 | rein.is
Bakteríuvörn
Kvarts steinn frá Silestone er fáanlegur í fjölbreyttum áferðum og litum.
Silestone bjóða einir upp á borðplötur með varanlegri
bakteríu- og sveppavörn.
Gefðu heimilinu ferskleika og líf á þínum forsendummeð Silestone.
Blettaþolið Sýruþolið
Högg- og
rispuþolið
Kvarts steinn
í eldhúsið
silestone.com
Aukin lífsgæði
án verkja og eymsla
Nutrilenk vörurnar fást í apótekum, heilsubúðum og heilsuhillum verslana.
„Ég er búin að æfa mikið síðustu ár; hlaupa, stöðvarþjálfun, tabata
ofl. og varð alltaf þreytt og aum í liðum og beinum eftir æfingar.
Mér var bent á að prufa Nutrilenk Gold og byrjaði ég á að taka 6
töflur á dag í nokkrar vikur. Ég fann ótrúlega fljótt mun til hins betra
svo ég ákvað að prufa að taka líka 1 töflu af Nutrilenk Active því ég
var enn með verki og eymsl í höndum. Active virkar eins og
smurning fyrir liðina en ég fann mikinn mun á mér og eru verkirnir
nú horfnir.
Í dag tek ég 4 Gold og 1 Active og ekki má gleyma Nutrilenk gelinu
sem ég nota á axlir og hné en það kælir og dregur úr bólgum.
Ég get því hiklaust mælt með öllum Nutrilenk vörunum, án þeirra
gæti ekki hreyft mig eins mikið og ég geri í dag, verkjalaus.“
Erna Geirlaug Árnadóttir, 42 ára innanhúsarkitekt
Lífseig er sú þrá at-
hafnamannsins að fá
eigin hugdettum um
mannvirki umsvifa-
lausa fjármögnun og
framkvæmd, áður en
svonefndum úrtölu-
mönnum tekst að kalla
til samráðs, rann-
sókna, samanburðar
við aðra kosti og mats
á umhverfisáhrifum.
Fyrir tólf árum var kastað sprengju
inn í umræðu um skipulagsmál í
syðsta sveitarfélagi landsins þegar
vitnaðist að unnið var á bak við tjöld-
in að róttækri breytingu á legu þjóð-
vegar 1 um Mýrdalinn. Síðan hefur
hvers konar mótrökum verið mætt af
óvenjulegu harðfylgi, fæð lögð á íbúa
og hagsmunaaðila sem voga sér að
andmæla, og þing- og embættismenn
sem ekki eru taldir hlýða kalli um að-
lögun samgönguáætlunar harðlega
átaldir.
Jú, veglína um helstu náttúruvætti
strandsvæðanna var knúin inn á að-
alskipulag, ekki fyrir sakir vand-
virkni ríkisstofnana heldur í krafti
valds meirihluta sveitarstjórnar og
þrátt fyrir andmæli fjölda land- og
húseigenda, sérfræðinga, opinberra
stofnana og samtaka. Í skjóli þess
ritar sem fyrr Þórir N. Kjartansson
af svörnum áhuga fyrir blómlegu
mannlífi á landsbyggðinni og mælir
ofríkinu hverja bót. Nýleg skrif hans
í Morgunblaðinu hrúga upp þekktum
rökum fyrir breyttri veglínu og gegn
þeim firna rangfærslum sem hann
finnur í hverju andvarpi sveitunga
sinna gegn þeim áformum.
Þórir er bjartsýnn um hækkun
lands umfram hækkun sjávar sem
nýlegar athuganir sýna nærri jöklum
landsins, en lætur ósagt um óvissu
sem þær vísbendingar eru undir-
orpnar, a.m.k. í nálægri framtíð með-
an líklegt verður að telja að strand-
leiðin krefjist mikils kostnaðar í
viðhaldi og öryggisráðstöfunum.
Grein hans ber þó annað svipmót og
öllu einsýnna: Náttúruperlan Vík-
urfjara, skráðar náttúruminjar við
Dyrhólaós, húseignir í gamla Vík-
urþorpi, bújarðir í Reynis- og Dyr-
hólahverfum, heildar-
svipmót strandsvæð-
anna, að ógleymdu
auðugu lífríki sjó- og
vaðfugla, skipta að hans
mati engu máli í þessu
sambandi. Hvorki hann
sjálfan, aðra íbúa, ferða-
þjónustu, ferðamenn né
landsmenn yfirhöfuð.
Breytir þar engu þótt
faglegt mat liggi ekki
fyrir um langtímakosti
þess að vernda þessi
svæði.
Sveitir og landbúnað í varnarbar-
áttu metur Þórir lítils og telur ástand
þeirra m.a.s. réttlæta stóraukinn
ágang af mannvirkjagerð í meintri
þjónustu meiri gegnumstreymis-
umferðar. Sú hugsun glitrar af orð-
um Þóris að „gríðarleg uppbygging“
í Víkurþorpi skuli hafa forgang um
alla þróun sveitar og samfélags.
Hann sér meira að segja fyrir sér að
sveitin í Reynishverfi breytist í þétt-
býli og er þegar tekinn að mæla verð-
bólgu byggingarlóða inn á milli
sveitabæjanna. Ekkert er sjálfsagð-
ara en að kljúfa hverfið um þvert
með hraðbraut án tillits til þess hvort
það kunni að draga úr viðdvöl og
náttúruskoðun ferðamanna á fornum
byggðum og einstakri náttúru á
svæðinu.
Og skyndilega er sjálfsögð og brýn
lagfæring á núverandi þjóðleið orðin
einstaklega kostnaðarsöm þótt talið
sé að hún muni aðeins kosta þriðjung
eða minna í samanburði við strand-
leiðina. Þórir kemst að þeirri sér-
kennilegu niðurstöðu að sú lagfæring
fari um „afar erfitt land“ – vænt-
anlega erfiðara en sjávarbakkann í
Vík, jarðgöngin um fjallið og keldu-
löndin við Dyrhólaós?
En þegar talið berst að „svoköll-
uðum náttúruverndarsinnum“, sem
ætla má að skipti tugum þúsunda í
landi voru, versnar enn í því, þar sem
Þórir fullyrðir að þeir „láta sig alltaf
litlu varða umferðaröryggi, mannslíf
eða stórslasað fólk“. Úr því að Þórir
álítur sig varðmann slíkra mála hvet
ég hann til að setja sig í samband við
meirihluta hreppsnefndar og fá hann
ofan af langvarandi brögðum gegn
áætlun samgönguyfirvalda um brýn-
ar úrbætur á umferðaröryggi með
lagfæringu á Gatnabrún. Eftir því –
og breikkun brúar á Jökulsá á Sól-
heimasandi, sem sveitarstjóri minnti
nýlega á í ágætum pistli – bíða veg-
farendur.
Útreikningar Þóris á fækkun
ónýtra ökutækja með breyttri þjóð-
leið um Mýrdalinn eru áhugavert
innlegg í umræðuna. Hinsvegar er
umhverfiskostnaður fjölþættari en
svo að Þórir geti leyft sér að hand-
velja einn eða tvo þætti sem ein-
göngu henta markmiði hans. Óaftur-
kræfar breytingar á merkilegum
skoðunarsvæðum, grónum byggðum
og landi til annarra nota, mikil-
vægum vistkerfum, votlendi, hljóð-
vist og ásýnd eru meðal fjölmargra
þátta sem koma þar við sögu.
Hví skyldi nokkur maður ábyrgur
fyrir opinberum fjármunum hvattur
til að nota þá til að byggja nýja þjóð-
leið um svæðið – til viðbótar þeirri
sem fyrir er – ef ævintýrið kostar
marga milljarða króna auk áratuga
viðhalds- og öryggiskostnaðar með-
fram ströndinni, sundursker einstætt
umhverfi og helstu ferðamannastaði í
Vík og í Reynis- og Dyrhólahverfum,
og vegur að verndarsvæðum fugla og
votlendis, ef það sparar svo aðeins
5-8 mínútur í ferðatíma?
Samgöngustefna okkar þarf að
mótast af víðsýni og sátt við land og
fólk. Sirkill og reglustika eru góð til
síns brúks, en hóf er best í hverri
hönnun mannvirkja. Það er einfalt að
draga á pappír stystu leiðir milli
byggða, en gleymum því ekki að
hvarvetna geta þar legið ómælanleg
og mælanleg verðmæti mannlífs,
náttúru og auðlinda, sem atvinnulíf
og menning framtíðarinnar munu
þurfa á að halda.
Eftir Gunnar Á.
Gunnarsson
Gunnar Á. Gunnarsson
» Samgöngustefna
okkar þarf að mót-
ast af víðsýni og sátt við
land og fólk.
Höfundur er framkvæmdastjóri.
Um einsýni í samgöngumálum
Íslenska orðið að
iðrast er á ensku, að
snúa aftur, eins og
pendúll, sem snýr
aftur til baka (re-
pent). Orð þessi eru
algeng í trúfræði,
þegar þau lýsa
syndara, sem snýr
aftur til Guðs síns,
frá villu síns vegar.
Þetta hugtak á sér
langa sögu, eða al-
veg frá syndafalli
Adams og Evu í
Eden fram á okkar
tíma. Sagan segir,
að þau hafi gert sér
grein fyrir því, að þau voru nakin eft-
ir brot sitt. Mig langar til að setja hér
fram annan skilning á nekt þeirra.
Með broti sínu, felldu þau feldinn og
urðu þannig nakin, það er hárlaus,
sem varð til þess, að það þurfti að
klæða af þeim nekt þeirra, eins og
sagan segir. Þau öðluðust skilning,
en juku með honum kvöl sína, í stað
sælu og áhyggjuleysis. „Sá sem eyk-
ur þekking sína, eykur kvöl sína.“
(Prédikarinn 1:18)
Að snúa aftur, er að afsala sér
syndaþekkingunni, sem leitt hefur
kvalræði yfir mannkynið síðan í
Eden (á dönsku: i den, eða E den,
Eden).
Þekking mannkynsins er í reynd
vanþekking, sem valdið hefur mönn-
unum kvöl og harðræði í
aldir og árþúsund.
Með siðmenningunni juk-
ust sjúkdómar, sem kalla
eftir tæknivæddari sjúkra-
húsum, öflugri lyfjum og
stórtækari skurðaðgerðum.
Hraðskreiðari bílar virð-
ast frekar auka á tíma-
þröng, en ró og næði og alls-
nægtirnar auka á
heilsuleysi og eyðileggingu
jarðarinnar og náttúrunnar.
Ef mönnum er alvara að
takast á við hinar svoköll-
uðu loftslagsbreytingar,
þurfa þeir að snúa sér af
hraðbraut tækninnar.
Þekkingin, sem leitt hefur
af sér eyðilegginguna þarf
að falla í gleymsku og
mannkyninu er nauðsyn að
snúa sér aftur í faðm náttúrunnar. Því
fyrr, því betra.
Menn verða að snúa sér aftur að
plógnum og uxanum, veiðum á árabát-
um, kartöflurækt og öðrum vistvæn-
um starfsgreinum, eða einfaldlega að
neyta ávaxta trjánna og hins um-
breytta lífgefandi sólarljóss í græna
grænmetinu.
Umskipta er þörf á lífsstíl fólks. Við
getum kallað þau: grænu byltinguna
eða náttúrustefnuna. Allavega eru
breytingar í lífsháttum manna brýn
nauðsyn. Öðruvísi verður óheillaþró-
uninni á þessari jörð ekki við snúið.
Að snúa við er snúið
Eftir Einar
Ingva
Magnússon
» Breytingar á
lífsháttum
manna eru brýn
nauðsyn.
Einar Ingvi Magnússon
Höfundur er áhugamaður
um samfélagsmál.
einar_ingvi@hotmail.com