Skírnir - 01.04.2017, Blaðsíða 196

er að fara nokkrum orðum um niðurstöðu Hæstaréttar.
Eins og áður er getið er í stefnu sóknaraðila fullyrt að móðir
Björns hafi verið í vist hjá Sigurði og Ólöfu Nordal haustið 1925
og horfið úr vistinni um áramótin 1925/1926 þá barnshafandi, en
opinber gögn styðja ekki þessa fullyrðingu. Þvert á móti er móðir
Björns til heimilis á Bráðræðisholti undir lok árs 1925. Í dómi
héraðsdóms er farið nokkrum orðum um þessa staðreynd. „Það ár
[1925] giltu lög nr. 18/1901 um manntal í Reykjavík en samkvæmt
þeim var húseigendum og húsráðendum skylt að tilkynna til yfir-
valda um alla flutninga, er áttu sér stað úr húsum þeirra og í þau, að
viðlögðum sektum ef út af bæri.“ Héraðsdómur taldi ekki óvarlegt
að líta svo á að framlögð skjöl um búsetu móður Björns staðfesti
að hún hefði ekki búið á heimilinu á umræddum tíma og dró stefn-
andi umrædd skjöl ekki í efa.
Í dómi Hæstaréttar er alfarið litið framhjá þessari staðreynd
þegar sagt er: „Ekki eru efni til að vefengja framburð sóknaraðila um
að móðir hans hafi verið í vist hjá foreldrum varnaraðila, sem lokið
hafi um áramótin 1925 til 1926“ [leturbreyting mín]. Í ljósi þess sem
þegar er getið er þessi fullyrðing Hæstaréttar með öllu óskiljanleg.
Þvert á opinber skjöl tekur rétturinn undir með sóknaraðila sem
ekki var fæddur á þessum tíma og hefur engar heimildir sem styðja
fullyrðingu sína. Í þessu samhengi má að auki nefna að heimild um
það hvar kona hefur verið í vist í Reykjavík þegar hún verður barns-
hafandi beinir ekki sjálfkrafa spjótum að húsráðanda á heimilinu.
Staðreyndirnar í málinu bentu ekki til þess að móðir Björns hefði
þekkt Sigurð á þessum tíma, búið á heimili hans eða gefið með
öðrum hætti vísbendingu um að hann væri sá maður „sem talið er
að móðir hafi haft samfarir við á getnaðartíma barns“ eins og lögin
gera kröfur um. Niðurstaða erfðaprófsins tekur síðan af öll tvímæli
um að Sigurður sé ekki faðir Björns.
En hvað liggur þá dómi Hæstaréttar til grundvallar? Rökstuðn -
ingur Hæstaréttar er á þessa leið: „Í málinu liggja fyrir ljósmyndir,
sem sýna fram á hversu líkur sóknaraðili er Sigurði Nordal og
varnaraðilum. Samkvæmt þessu hefur sóknaraðili fært nægar sönnur
á að uppfyllt séu skilyrði barnalaga til höfðunar máls þessa“ [letur-
breyting mín]. Með vísan í stjórnarskrárvarinn rétt til friðhelgi
196 salvör nordal skírnir
Skírnir vor 2017.qxp_Layout 1 31.3.2017 13:24 Page 196