Saga - 2009, Blaðsíða 169

viðmælandi hafi sagt honum sem bókarhöfundi. Guðjón birtist
þannig sjálfur í bókinni; hann er eins og fréttamaður á vettvangi
sem segir lesendum hvað sé að gerast. Þar með verður verkið að
dálitlu leyti minningarbók hans sjálfs. Lesendur fá til dæmis að vita
að Guðjón hafi lokið stúdentsprófi 1965 (bls. 393). Þeir slást í för
með honum, jafnvel til annarra landa. Í London komast þeir til
dæmis að því að forsetafrúin núverandi sé léttari á fæti en höfund-
urinn þar sem þau vippa sér yfir steinvegg (bls. 179). Stundum
dregur Guðjón upplifun sína saman með nokkrum orðum; hér
hefur reynsla hans af blaðamennsku komið honum í góðar þarfir.13
Í bókum sínum leitast Guðjón Friðriksson ætíð við að byggja
upp spennu, að taka á móti lesandanum í upphafi verks með leiftr-
andi lýsingum. Þannig hefst til dæmis fyrsta bindið af ævisögu
Jónasar frá Hriflu á því að lesandinn er látinn slást í för með sögu-
hetjunni ungri, einn sunnudagsmorgun í desember 1909, þar sem
hún er á leið á fjölmennan fund hjá Ungmennafélagi Reykjavíkur,
meðal annars til að tala gegn einum þekktasta kaupsýslumanni
bæjarins. Samhliða fundarförinni lýsir Guðjón stéttaandstæðum og
reykvísku samfélagi í fjármálakreppu sem skollið hafði á árið áður.
Hann notar þennan fund til að draga upp mynd af aðalsöguhetj-
unni, setur upp skilti þannig að lesandi fær strax að vita í hvers
konar ferðalag hann er að leggja.
Svipaðri aðferð er beitt í upphafi Sögu­ af­ forseta sem Guðjón
lætur hefjast í höfuðborg Víetnams í apríl 1994. Sendinefnd ís -
lenskra athafnamanna hafði fengið Ólaf Ragnar Grímsson til að
fara fyrir nefndinni á fund leiðtoga þessa hálflokaða sósíalistarík-
is. Strax í upphafi fær lesandi þannig smjörþefinn af því sem koma
skal. Maðurinn sem áður leiddi þann flokk sem stóð lengst til
vinstri í íslenskum stjórnmálum var að verða vinsæll meðal hér-
lendra fjárfesta. Síðar kemur raunar fram að hann hafi verið farinn
að aðstoða íslensk fyrirtæki á fjarlægum mörkuðum á níunda ára-
tugnum, um áratug áður en hann var kjörinn forseti Íslands (bls.
56).
bjartsýnisbók í beinni 169
13 Dæmi: „Það var sérlega gaman að vera í föruneyti forsetans á Indlandi“ (bls.
557). Annað dæmi: „Höfundur bókarinnar átti þess kost að sitja hádegis-
verðarfund forseta Íslands og Timothys Shriver í höfuðstöðvum Special
olympics í Washington DC 24. apríl 2007 og varð vitni að því hversu mikið
traust er borið til Ólafs Ragnars í stjórn þessara samtaka og hversu virkan þátt
hann tekur í starfi þeirra“ (bls. 252).
Saga vor 2009 UMBROT NOTA-1:Saga haust 2004 - NOTA 5.5.2009 15:52 Page 169