Jökull


Jökull - 01.01.2001, Blaðsíða 22

Jökull - 01.01.2001, Blaðsíða 22
Knudsen et al. less than  0.7 m for elevation (z). To be able to pro- duce a map with this accuracy, model points must be measured by ground survey and the location of these points marked on the ground prior to taking the aerial photographs. The model points can then be identified on the aerial photographs. For this map 39 points were measured with a GPS Trimble 4000 SSi (error in plan coordinates less than 0.02 m and error in elevation less than 0.05 m) and their location marked on the ground. Since the main geomorphic impact of the Novem- ber 1996 jökulhlaup on Skeiðarársandur was con- centrated within the Gígjukvísl channel, the Public Roads Administration commissioned Ísgraf to pro- duce a similar map of this particular area based on aerial photographs from August, 1992 (height of flight 5500 m, National Land Survey of Iceland). Common points on these two sets of aerial photographs were identified. The coordinates of these points were mea- sured by ground survey. For the 1992 map 16 points were measured with a GPS Trimble 4000 SSi. It was possible to produce this map with about the same ac- curacy as the 1997 map by using information from the 1997 map in the production of the 1992 map. Due to the data being digital, maps of any scale can be produced. At present, maps of scale 1:10,000 with 2 m contour lines have been produced. Maps of the channel of Gígjukvísl in 1992 and 1997 with a 10 m contour interval are shown in Figures 2 and 3. GEOMORPHIC CHANGES WITHIN THE GÍGJUKVÍSL RIVER CHANNEL The geomorphic impact of the November 1996 jökul- hlaup within the Gígjukvísl channel is revealed by comparing the 1992 and 1997 maps. This comparison is complemented by our sedimentological studies in the area before, during and after the jökulhlaup. The location and surface elevation of selected transects are shown in Figures 4 and 5. The first three transects reach the glacier, which retreated by about 300 m be- tween 1992 and 1997 and thinned by 50–60 m at the snout. The Skeiðarárjökull glacier advanced up to 1 km during a surge and a small jökulhlaup in 1991 (Páls- son et al., 1992; Björnsson, 1998). This glacier ad- vance closed the former northwest outlet of the Há- öldulón lake resulting in the reactivation of an older and higher level outlet as can be seen by comparing Figures 2 and 6. The advance of the glacier caused ge- omorphic changes within the Gígjukvísl channel that influenced the patterns and processes of erosion and sedimentation during the November 1996 jökulhlaup. An overview of these changes is summarised below. Transect 1 This transect crosses the Gígjukvísl channel from the Háöldukvísl channel mouth (left bank) to the glacier (right bank) (Figures 4 and 5). It is characterised by a depression between the ice margin and older pit- ted sandur surface of higher elevation, Harðaskriða, (Figure 1) a jökulhlaup fan, possibly dating back to 1922. Prior to the November 1996 jökulhlaup, the Háöldukvísl channel was last flooded during the 1945 jökulhlaup (Ragnar Stefánsson, former warden of the Skaftafell National Park, personal communication, 1990). The erosion of the left bank amounted to 300 m and the pre-existing channel aggraded by 6–12 m. Net sediment deposition in the trench between the 1992 glacier margin and the pre-jökulhlaup 1996 margin exceeds 12 m (Figure 5). It is possible that much of the extreme northern part of this cross–section is still underlain by sediment–covered ice from the glacier retreat since 1991. The channel profile deepens to- wards the south (Figure 5) where flows in the Novem- ber 1996 jökulhlaup were concentrated along the left bank, enhancing the erosional process. The region between Gígjukvísl and transect 1 In 1992 this area was characterised by two alluvial fans, each with an area of ca. 0.6 km (B and C on Figure 2), which formed during the 1991 surge. Simi- lar fans have been reported from the 1890 and 1964 surges of Brúarjökull (Knudsen, 1995). The fans were located at a poorly defined inter–lobate recess in the snout of Skeiðarárjökull, in the same area as the largest November 1996 jökulhlaup outlet. The main Gígjukvísl outlet was described by Rus- sell et al. (2001) who differentiated between the rising (R on Figure 3) and waning–stage fans (W on Figure 3). Between 8 and 9 m of sediments were deposited downstream of the surge–related fans (B and C on 22 JÖKULL No. 50
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.