Jökull


Jökull - 01.01.2001, Blaðsíða 66

Jökull - 01.01.2001, Blaðsíða 66
Þorvaldur Þórðarson and Stephen Self Gunnlaugsson et al., 1984). However, we appear to be less attentive to the effects that the eruption had in other countries, perhaps due to the overwhelming impact the events had in Iceland. The extraordinary state of the atmosphere over Europe in summer of 1783 was caused by persis- tent haze (or “dry fog”) that was manifested by dim sun, and blood–red sunrises and sunsets. These long– lasting atmospheric perturbations were the conse- quence of sulfuric aerosol plumes from the Laki erup- tion in Iceland. These occurrences caused great pub- lic concern at the time and generated wide–ranging interest among scholars and commoners alike. Con- sequently, contemporary records provide us with a wealth of information on the occurrence of the Laki haze in Europe (e.g. Steinþórsson, 1992; Grattan and Charman, 1994; Grattan and Brayshay, 1995; Grattan, 1998; Thordarson, 1995; Stothers, 1996; Demarée et al., 1998). Besides their obvious historic signifi- cance, these records are of great scientific value be- cause they provide us with an invaluable insight into the immediate effects of the Laki haze on the contem- porary communities. Such information is extremely useful for predicting the potential environmental and economic impact of future Laki–like eruptions. It is not, however, the purpose of this report to give a com- prehensive overview of the effects of the Laki haze in Europe, but merely to present one of the most re- markable contemporary reports on the subject. Here we are referring to the attached essay written by Pro- fessor van Swinden, most likely in 1784, where he presents a vivid narrative of the appearance and ef- fects of the Laki haze. Not only is it a revealing ac- count of the magnitude and immediate consequences of the Laki haze. It also raises concerns about how our present day environment, which already is under extreme stress from human pollution, will cope with another event of similar magnitude. The Meteorological Society of Mannheim pub- lished the essay in 1785 as part of its annual report for the year 1783. The original text is in Latin ex- cept for a quotation taken from a letter written by Rev- erend Meuran, which is in French. A shorter version of the same essay was also published in Memoires de l’Académie Royale du Sciences Années 1784–1785 under the title “Observations sur quelques particu- larites meteorologiques de l’année 1783.” Professor van Swinden refers to the haze as “nebula”, which in translation can be taken to indicate a cloud, fog, smoke, mist or haze. Although each of these terms may be equally applied, we have chosen to use the term “haze” for historical reasons. It appears to be the most adequate translation of the Icelandic word “móða”; a term commonly used in Icelandic chron- icles in describing the sulfuric aerosol plumes pro- duced by the Laki eruption. In the first part of the essay, van Swinden reports on his personal observations regarding the nature, ap- pearance and effects of the Laki haze that were made at Franeker in Holland where he resided at the time. This is followed by a comprehensive synopsis of stud- ies made by the botanist Dr. Brugmannus on the ef- fects of the haze on the fauna in and around Gronin- gen. In the latter half of the essay, van Swinden presents a compendium on observations made on the appearance and impact of the Laki haze elsewhere in Europe, including a two–minded discussion on the possible origin of the haze. Among the physical char- acteristics of the haze that often are mentioned in the contemporary chronicles is its dryness. Hygrometer readings are often cited, although without giving any specific numbers, to support the statement. In his es- say van Swinden gives daily readings on the humidity of the atmosphere from 18 to 30 June, thus confirming the true nature of these observations (see his Table 1). It is for this very reason, the haze was often referred to in the European chronicles as the “dry fog”, simply because it did not produce the moisture and dewdrops that accompany “normal fog”. Before delving into van Swinden’s essay it is per- tinent to present a brief synopsis of the events around the time when he and others in Europe witnessed this extraordinary atmospheric phenomenon. Euro- pean chronicles are a rich source on the occurrence of the Laki haze and collectively the information gives a comprehensive picture of the early development of the haze over mainland Europe. Outside Iceland, the Laki haze first appeared in the Faeroe Islands, west- ern Norway, and northern Scotland around 10 June (Fiacco et al., 1994; Thordarson, 1995). In western 66 JÖKULL No. 50
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.