Skírnir - 01.09.2012, Blaðsíða 111
SKÍRNIR
AUGU MÍN OPNUÐUST ...
371
sem ekki hefði verið hugsað til fóðuröflunar fyrir þá yfir bjargræðis-
tímann. Tómas gat komið hestum sínum í fóður gegn því að skorin
voru tíu lömb fyrir hvorn hest og til viðbótar greidd „ein spesía og
ríksort“ á mánuði í fóðurkostnað. Segir þessi saga nokkuð um þær
efnahagsaðstæður er ríktu á þessum „dýrðlegasta bletti á jarðríki",
sem Tómas hafði kvatt með söknuði sjö árum áður, þegar hann hélt
til náms í Kaupmannahöfn. I áðurnefndu bréfi til föður síns segir
Tómas enn fremur um ferðina norður: „En ég sé engin líkindi til, að
ég muni nokkurn tíma iðrast ferðarinnar, og ég hefi sem stendur
orsök til að vera ánægðari með hagi mína en nokkurn tíma áður ...
8 dögum eftir að ég kom hingað, var lýst yfir af prédikunarstól og
brúðkaup stóð í Garði þann 24. október eður föstudaginn fyrstan í
vetri“ (TS 1907:139). Sæmundur faðir Tómasar, sem bjó á Eyvind-
arholti í Vestur-Eyjafjallahreppi, þar sem hann var hreppsstjóri, sá
sér ekki fært að fara norður til að vera við brúðkaup sonar síns.
Þrem vikum eftir að Tómas kom í Garð var hann kvæntur
maður. Þar hafði hann nú vetursetu, sinnti almennum bústörfum
og vann trúlega í ferðabókarhandriti sínu auk þess sem hann vann
að greinaskrifum fyrir Fjölni. Biskup kallaði Tómas til Reykjavíkur
til prestvígslu um vorið, og var hann vígður til Breiðabólstaðar-
prestakalls í Dómkirkju Reykjavíkur 24. maí 1835, en við jörðinni
og prestakallinu tók hann formlega 5. og 6. júní (Eggert Asgeirsson
2007: 41). Frá Breiðabólstað reið hann svo norður Sprengisand að
sækja eiginkonu sína og búslóð í Garði. Var búslóðin flutt á klökk-
um í hestalest suður yfir Sprengisand. Á leiðinni hrepptu þau
óveður og villtust af leið, og þá gerðist það að hestarnir ráfuðu á
bithaga í þessari eyðimörk, sem trúlega varð þeim til bjargar, og
heitir síðan Tómasarhagi. Haga þennan gerði Jónas Hallgrímsson
ódauðlegan í ljóði um vin sinn og ferð hans.15 Tómas sinnti prest-
störfum, ritstörfum og bústörfum bóndans á Breiðabólstað þau fáu
ár sem hann átti ólifuð. Hann var farsæll í embætti, mikilvirkur í
15 Ljóð Jónasar, „Tómasarhagi“, er svona: Tindrar úr Tungnajökli, / Tómasarhagi
þar/ algrænn á eyðisöndum / er einn til fróunar. // Veit eg áður hér áði / einka-
vinurinn minn, / aldrei ríður hann oftar / upp í fjallhagann sinn. // Spordrjúgur
Sprengisandur / og spölur er út í haf; / hálfa leið hugurinn ber mig, / það hallar
norður af.