Tímarit Máls og menningar - 01.02.2005, Síða 22

Katrín Jakobsdóttir
I Heitum snjó þróar Viktor borgarmyndina og velur persónum „senni-
lega“ staði í borginni. Eiturlyíjaneytendur halda til í húsi við Lindargötu
og er „greinilega langt síðan því hafði eitthvað verið haldið við. Máln-
ingin var víða flögnuð af og bárujárnið á þakinu var bókstaflega ryðgað
sundur á einum stað.“(114) Krakkarnir sem lenda í dópinu eru öll úr
Breiðholtinu sem lengi hefur haft stimpil á sér sem vandræðahverfi, t.d.
vegna fjölda félagslegra leiguíbúða í Fellahverfinu. Þó er ítrekað að þau
búi við ólíkar aðstæður, og það sem sameinar þau er ekki aðeins að búa
í Breiðholtinu:
Þessi hópur átti það einnig sameiginlegt að stunda miðbæinn um helgar, eins og
hundruð annarra ungmenna víðsvegar að úr borginni, sem ekki höfðu aðra
möguleika á að svala skemmtanaþörf sinni.(19)
Mýtan sem Viktor skapar er af stórborginni Reykjavík þar sem glæpir og
ofbeldi eru daglegt brauð. Hann nýtir til þess þekkt mál úr umræðunni á
sínum tíma, s.s. stjórnlausar samkundur eftirlitslausra unglinga á Hall-
ærisplaninu (sem nú heitir Ingólfstorg). En mýtan er ekki fullmótuð eins
og sést á texta á bókarkápu:
Saga Viktors Arnars Ingólfssonar gerist í Reykjavík nútímans. Fjallar um ósköp
venjuleg ungmenni - frá venjulegum heimilum og aðstæður þeirra eru síst verri
en gengur og gerist. Hún íjallar líka um mennina bak við tjöldin. Mennina sem
telja að tilgangurinn helgi meðalið þegar þeir afla sér auðs og hika ekki við að
stíga yfir þá sem illa standa að vígi til þess að ná markmiði sínu. Þetta er saga sem
grípur lesandann föstum tökum og þeir munu fylgjast með átökum söguhetjanna
bæði við sjálfa sig og aðra og sagan kallar fram magnþrungna spurningu hvort
slíkt og þvílíkt gerist í Reykjavík eða geti gerst. Svarið við þeirri spurningu er í
rauninni til. Það þarf ekki annað en að fylgjast með blaðafréttum til þess að vita
að allt sem hér er sagt gæti verið sannleikur.
Mýtan er enn fölsk og því þarf að útskýra hana. Það þarf að vísa til
„sannra“ fregna dagblaðanna til að búa til grunn undir mýtuna. Sú orð-
ræða sem maðurinn notar til að framleiða eða búa til mynd - ekki aðeins
til að viðhalda mynd sem þegar er orðin óhjákvæmileg eða „raunveruleg“
- hún gerir mýtuna ósanna; hún verður ofskýrð og alls ekki óhjákvæmi-
leg.26 Þannig er mýtan um glæpaborgina Reykjavík á áttunda og níunda
áratugnum; hún er ekki sönn heldur gagnsæ orðræða. En það átti eftir að
breytast.
20
TMM 2005 • 1