Tímarit Máls og menningar - 01.02.2005, Qupperneq 91

Menningarvettvangurinn
eru birtir á íslensku og í enskri þýðingu Bernards Scudder. Forlag þeirra hjóna,
Dimma, gaf diskinn út.
Allt orkar tvímœlis þá gert er
Talsvert hefur verið hringt og skrifað til ritstjóra út af umsögn Edmunds Guss-
mann í síðasta heíti um Dictionary of Literary Biography, 293. bindi, sem fjallar
um íslenska rithöfunda. Menn eru einkum hissa á vali höfunda í bókina og þá
fyrst og fremst hverja vantar til að myndin af íslenskum bókmenntum á 20. öld
geti talist nokkuð eðlileg.
Engin ástæða er til að afsaka þetta en þess má geta til skýringar að ekki skil-
uðu allir greinarhöfundar efni sínu eins og til stóð. Allir sem staðið hafa í rit-
stjórn yfirlitsrita og safnrita (og tímarita!) vita hve ótrúlega erfitt er að fá fólk til
að skila á réttum tíma, og einhvern tíma verður bara að klippa á þráðinn og láta
duga það sem komið er.
í þessu sambandi má líka geta þess að þegar sýnisbók íslenskra bókmennta á
frönsku, Islande de glace et defeu. Les nouveaux courants de la littérature island-
aise, var kynnt á íslensku menningarkynningunni í París síðastliðið haust þá tók
Thor Vilhjálmsson til máls og mótmælti vali höfunda sem fjallað er um í grein
Friðriks Rafnssonar um helstu prósaverk undanfarinn áratug. Meðal þeirra sem
ekki eru nefndir í greininni eru Thor Vilhjálmsson sjálfur sem fékk íslensku
bókmenntaverðlaunin fýrir árið 1998 fyrir bókina Morgunþula í stráum, Einar
Már Guðmundsson, Einar Kárason og Vigdís Grímsdóttir. Öll hafa verið þýdd á
frönsku.
Aðdáendur Þórbergs Þórðarsonar, nýir og gamlir, nutu þess í botn að fá að
lesa bréfið sem hann skrifaði Matthíasi Johannessen fyrir röskum fjörutíu árum
í 3. og 4. hefti Tímaritsins 2004. Eitt af því sem skemmti lesendum var nýstárleg
merking sagnarinnar „að brosa“ í texta Þórbergs, en smám saman kemur í ljós í
bréfinu að í munni Þórbergs þýðir hún „að sofa hjá“. Vilborg Dagbjartsdóttir
hefur eftir Þórbergi sjálfum að hann hafi lært þessa aukamerkingu sagnarinnar
af Stefáni frá Hvítadal sem noti brosið sem skrauthvörf fyrir innileg ástaratlot í
sínu frægasta ljóði, „Hún kyssti mig“:
Ó, þú brostir svo blítt,
og ég brosti með þér.
Eitthvað himneskt og hlýtt
kom við hjartað í mér.
Vilborg hafði líka ákaflega gaman af ljóði Eiríks Arnar Norðdahl í 4. hefti,
„Hatur og ananas“, sem annars fékk misjafna krítík hjá Ijóðelskum lesendum.
Hún benti á skemmtilegan skyldleika þess og ýmissa æskukvæða Halldórs Lax-
ness í Kvæðakveri, til dæmis má minna á „Nótt á tjarnarbrúnni“, „Úr týndum
kvæðum" og hið dýrlega „Vorkvæði“:
TMM 2005 • 1
89