Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.06.2000, Blaðsíða 12

frá sér. Eftir lát eiginmanns síns
keypti Guðrún sér litla íbúð í blokk
og það var svo fyrst 1990 sem hún
flutti í íbúð sína á Höfða.
Varðandi blokkaríbúðina þá gat
Guðrún þess að þegar verðtryggingin
olli því að lánin hækkuðu stöðugt
þrátt fyrir afborganir þá tók hún sig
bara til og greiddi lánið upp.
Hún Guðrún hefur ætíð látið félags-
mál ríkulega til sín taka enda sagðist
hún ekki hafa verið há í loftinu þegar
faðir hennar kom af fundum og hún
hætti ekki fyrr en hún hafði fengið
fréttir af því hversu fram hefði gengið
á fundinum. I verkalýðsmálunum tók
hún virkan þátt, félagsmálakona af
lífi og sál og félagshyggjumanneskja
með ríka stéttarvitund.
Og svo að bindindismálum því
þar á þeim vettvangi hitti rit-
stjóri Guðrúnu fyrst, þar sem þau
voru bæði að taka æðsta trúnaðarstig
Umsjónarfélag einhverfra hef-
ur gefið út snotran, inni-
haldsríkan bækling um ein-
hverfu en nafn bæklingsins einfald-
lega: Einhverfa og svo stórt
spurningarmerki fyrir neðan.
Mála sannast er það að í bækl-
ingnum er eftir fongum reynt að
svara þessari stóru spurningu um
hvað einhverfa sé og einnig er þarna
tiltækur margvíslegur fróðleikur ein-
hverfu tengdur.
Hér verður einungis á stóru stiklað
á annars afar aðgengilegu og ljósu
efni bæklingsins.
í bæklingnum segir að ætla megi að
um 200 íslendingar séu með ein-
hverfu.
Sagt er að einhverfa sé heiti á sam-
safni einkenna sem tengjast truflun á
taugaþroska. Skyldar einhverfu eru
ódæmigerð einhverfa og Asperger-
heilkenni - tilheyra allar gagntækum
þroskaröskunum.
Einkenni einhverfu birtast oftast á
þrem sviðum: Geta til félagslegra
samskipta er oftast skert. Mál. tián-
ing og leikur þróast ekki eins og eðli-
legt má teljast. Sérkennileg áráttu-
kennd hegðun er áberandi hjá mörg-
um. Um 70% fólks með einhverfu
hefur einnig greindarskerðingu en
Góðtemplarareglunnar, og einmitt
uppi á Akranesi.
Hún Guðrún rifjar upp heitið sitt er
hún gekk í ungmennafélag sveitar
sinnar þar sem hún hét sem aðrir og
lagði að drengskap sinn að neyta ekki
áfengis né valda því að aðrir yrðu til
þess. Þetta heit ásamt kjörorðinu: ís-
landi allt hefur sannarlega verið
henni Guðrúnu heilagt.
Hún var svo í stúku öll árin sín á
Eyrarbakka og fór svo inn í Akur-
blómið á Akranesi við komuna þang-
að. Hún minnist með gleði ferða um
landið með stúkunni með honum Ara
Gíslasyni sem fararstjóra og fræðara.
Bindindismálin voru henni og eru
hjartans mál. Fagnar reglusemi síns
fólks. Hún er fáorð um lífsviðhorf
sitt. Hún segir að sér hafi aldrei til
hugar komið að gefast upp, alltaf
verið klórað í bakkann, stundum þurft
að berjast, oft í raun orðið að gera
mikið úr litlu.
mismikla og um 20% fá einkenni
flogaveiki einhvern tímann ævinnar.
Svo eru nefnd þrjú dæmi um
hvernig einhverfa birtist í daglegu lífi
og kemur hér eitt þeirra: Mamma
hans Nonna fékk blómvönd á af-
mælisdaginn sinn. Hún lagði
vöndinn frá sér og fór að ná í vasa.
Þegar hún kom aftur var Nonni búinn
að taka öll blómin og raða þeim í
þráðbeina röð eftir ganginum.
Síðan kemur fram í bæklingnum að
orsakir einhverfu séu lítt þekktar
Á Höfða segir hún að sér líði ákaf-
lega vel og allt sé eins og best verði á
kosið.
Ásmundur Ólafsson forstöðu-
maður tekur Guðrúnu fagnandi er
hún biður hann leiðbeina okkur
nöfnum um húsið sem hann og ljúf-
lega gjörði og meira en það, því hann
rifjaði upp sögu Höfða og framtíðar-
sýnina fengum við einnig og af-
mælisritið 1998 - 20 ára fengum við
að gjöf að skilnaði. Uppbygging
Höfða og allt fyrirkomulag væri efni
í aðra grein.
Þakklátum huga var rausnarkonan
Guðrún kvödd, brotabrot aðeins af
einstaklega skýrri og lifandi frásögn
er hér skilað. Samfelld afrekssaga
hefur ævi hennar ljóslega verið, það
er manni morgunljóst og heiðríkja
hugarfarsins fylgir manni á leið út í
vermandi vorið.
H.S.
en af líffræðilegum toga. Vitað er að
truflanir á einhverfurófinu geta verið
arfgengar.
Upplýst er að skv. rannsóknum
greinast á bilinu 5 til 10 börn með
einhverfu af hverjum 10.000 börnum.
Síðan er svarað spurningunni um
hvaða þjónustu fólk með einhverfu
fær.
Það á rétt á sérhæfðri þjónustu á
öllum aldursstigum, segir þar; þar
kemur fyrst að greiningu og ráðgjöf
hjá Greiningar- og ráðgjafarstöð rík-
isins, svið 4. Stuðning skal svo veita
á leikskólum og grunnskólum. Við 3
grunnskóla eru sérdeildir. Einn
verndaður vinnustaður er starfræktur,
fjögur heimili fyrir fullorðið fólk með
einhverfu, eitt heimili fyrir unglinga
og meðferðarheimili fyrir börn.
Þá er spurt: Er hægt að “lækna”
einhverfu? Einhverfa er ævilöng
fotlun. TEACCH kennsluaðferðin og
heildstæð atferlismeðferð mest nýttar
hér.
Svo er vikið að Umsjónarfélaginu
sjálfu sem nú er 26 ára gamalt. Að-
setur þess er að þjónustusetrinu að
Tryggvagötu 26, Reykjavík.
Bæklingurinn er prýðilega upp sett-
ur og gefur glögga mynd af öllu er
máli skiptir.
Til hamingju með hollan bækling.
H.S.
EINHVERFA?
12