Skessuhorn - 16.12.2020, Síða 48

MIÐVIKUDAGUR 16. DeseMbeR 202048
Kveðjur úr héraði
Það er gamall og góður siður að senda jólabréf, en þau voru fyrr
á dögum hugsuð sem nokkurs konar ítarefni með jólakveðjum.
Í jólabréfum voru, auk þess að senda kveðju til heimilisfólks,
sagðar fréttir úr sveitinni.
Skessuhorn leitaði nú sem fyrr til ellefu valinkunnra kvenna
víðsvegar af Vesturlandi og voru þær beðnar að senda lesendum
jólabréf úr sínu heimahéraði. Kunnum við þeim bestu þakkir
fyrir. Efnistök voru gefin frjáls og því kennir nú sem fyrr fjöl-
breytni í þessum vinalega og góða sið.
mm
Í fyrstu fannst mér eins og það væri
ekki hægt að skrifa neitt um árið
2020, það hefði bara ekkert gerst
af því að það mátti ekkert gera, og
ef það mátti gera eitthvað var það
alltaf takmörkunum háð. en þegar
ég hafði hugsað málið stutta stund
fór ég að muna að árið er ekki alveg
undirlagt Covid-takmörkunum og
sorgarfréttum því tengdu.
Dalamenn gerðu allskyns hluti
sem veiran náði ekki að stöðva,
sumu urðum við að breyta örlítið
og einhverju þurftum við að fresta
eða aflýsa alveg. Veiran hefur
ennþá ekki náð til okkar hér í
Dölunum, en það er jú talað um
að þegar hún kemur, nær hún til
flestra mjög fljótt, en í svona litlum
samfélögum eru tengingar á milli
íbúanna frekar nánar. Við fengum
góða pásu frá Covid-takmörkunum
í sumar og gátum haldið upp á
17. júní með hógværri pompi og
pragt, og bæjarhátíðin okkar Heim
í búðardal fór fram í rólegheitum
með viðburðum og skemmtunum.
skátarnir gátu haldið félagsútilegu,
Vínlandsetrið opnaði í Leifsbúð og
einhverjir gátu fermst. svo hófst
skólinn að nýju eins og alltaf um
svipað leyti og bændur þustu út um
allar trissur í leit að fé sínu.
Við fermdum einmitt dóttur
okkar birnu Rún seint í ágúst. Það
var einn af betri dögum ársins.
Flestir þeir sem okkur þykir vænst
um samankomnir í yndislegu veðri
og allir að passa sig og aðra. en það
er einmitt eitt af því sem ég hef
saknað hvað mest í þessu ástandi
sem veiran hefur haldið okkur í, öll
mín fjölskylda býr fyrir sunnan og
það hefur aldrei liðið eins langt á
milli samverustunda eins og nú.
Jólin 2019 virðast svo nýliðin,
en samt er komið að jólum 2020.
Kannski er einhver sannleikur í því
að tíminn líði mun hraðar eftir því
sem maður verður eldri, allavega
leið tíminn aldrei neitt þegar ég
var 30 árum yngri. Desember
var reyndar alltaf fljótur að líða,
kannski vegna þess að þá var allt
á fullu og við krakkarnir tókum
þátt í flestu því sem fram fór á
aðventunni. Í minningunni var
líka alltaf töluverður snjór og því
mikið um að vera í Árbænum þar
sem ég ólst upp, meðal annars við
snjóhúsabyggingar, gangnagerð
og virkisframkvæmdir og annað
slíkt, með hinum krökkunum í
portinu. Ég er alin upp við töluvert
fastheldnar jólahefðir eða þar til
ég var 12 ára, þá breyttist allt við
andlát mömmu. Jólasveinarnir á
Þjóðminjasafninu voru fastur liður
eins og venjulega. Við mættum
alltaf þegar kveikt var á jólatrénu
við Austurvöll, sóttum kirkju,
bökuðum sömu sortirnar ár eftir ár,
elduðum sama matinn, skreyttum
tréð á Þorláksmessu og sátum í
sömu röð í jólamyndatökunni.
Á mínum fullorðinsárum,
eða allt frá okkar Ingvars fyrstu
jólum, hefur okkur ekki tekist
að gera einn hlut eins á milli ára,
nema það að á jóladagsmorgun
sitjum við með heitt súkkulaði og
smákökur og opnum gjafirnar frá
mínu fólki, sú hefð komst á þegar
eggert Kári sonur okkar var lítill
og við nenntum ekki að taka allar
gjafirnar hans með upp í sveit
til foreldra Ingvars og nú er það
þannig að börnin okkar vilja ekki
breyta þessu. Ég á ótrúlega margar
góðar jólaminningar, frá því að ég
var lítil eru þær flestar eins, bara
mismunandi kjólar og einu sinni
heimasaumaðar grænar flauelsbuxur
með hvítri skyrtu og grænni slaufu.
Ég man líklega best eftir fyrstu
jólunum okkar Ingvars þegar ég
var tvítug og lagið blue Christmas
með elvis Presley ómaði í höfðinu
á mér alla hátíðina, en þá vorum
við tvö ein í Danmörku, borðuðum
kalt hangikjöt, kartöflumús,
grænar baunir og rauðkál sem ég
hafði aldrei kynnst á aðfangadag.
Við seinkuðum klukkunni um
klukkutíma til að halda jól á sama
tíma og fjölskyldurnar heima og það
var enginn sem sagði viltu rétta mér
þetta eða hitt. spurningin, „eigum
við að vaska upp áður en við opnum
pakkana,“ var örvæntingarfull leið
til að brydda upp á samræðum,
en við vorum auðvitað ekki lengi
að vaska upp tvo gaffla, tvo hnífa
og annað sem við notuðum. eftir
að við opnuðum gjafirnar fórum
við út að hjóla, en það var einmitt
þurrt og fremur hlýtt í veðri þetta
aðfangadagskvöld. Jól höfum við
svo haldið á sjúkrahúsi með son
okkar, nokkur höfum við haldið hjá
foreldrum Ingvars og mörg þeirra
var ég að vinna á hjúkrunarheimilinu
silfurtúni fram yfir kvöldmat.
Við höfum prufað nýjan mat og
börnin okkar borðað banana af
því maturinn var svo vondur og
við höfum tvisvar haft skiptinema,
dreng frá sviss annars vegar og
kaþólska stúlku frá Frakklandi sem
einmitt sögðu okkur frá gjörólíkum
siðum en við þekkjum.
Það sem mig langar helst af öllu
er að börnin mín muni frá jólum
barnæskunnar er gleði, samvera og
þakklæti. Mig langar að þau finni
að það skiptir engu máli hvar þú
ert eða í hverju, bara að þú sért að
njóta þess að aðrir njóti með þér.
Óska ég svo Dalamönnum öllum
og öðrum lesendum skessuhorns
gleðilegrar hátíðar og yndisstunda
með þeim sem þið elskið.
Katrín Lilja Ólafsdóttir
Það er ótrúlegt hvað það er orð-
ið stutt á milli jóla, eða það finnst
mér að minnsta kosti. Tíminn æðir
áfram og maður er rétt að byrja að
njóta hverrar árstíðar þegar hún
er liðin og önnur hefur tekið við.
Ég hef verið svo heppin í gegnum
tíðina að hafa átt gleðileg jól og
spennandi aðventu. Frá því að ég
man eftir mér hefur tilhlökkun ver-
ið allsráðandi þegar jólin nálgast.
Margar góðar minningar koma
upp í hugann frá yngri árum sem
gaman er að rifja upp. Ýmsar hefð-
ir hafa fylgt mínum jólum alla
tíð. Jóladregillinn minn fer upp á
hverju ári, kerta engill á aldur við
mig fer á hilluna og bakstur og þrif
eru sjálfsögð. Ég verð samt örlítið
hófstilltari í þeim efnum með ár-
unum.
Það var margt sem stigmagnaði
jólaspenninginn hjá lítilli sveita-
stelpu í gamla daga. borgarnes-
ferðin var þar fyrirferðamikil en
hún var farin í nóvember svo að
hægt væri að ganga frá og senda
allar gjafir tímanlega. Já, jólaferðin,
það var bara farin ein ferð og öllu
reddað. Það var líka bakað mikið
fyrir jólin og yfirleitt sömu upp-
skriftirnar. smákökur, rúllutertur,
lagtertur, kleinuhringir, tertur og
auðvitað flatkökur. sódakaka með
rauðum matarlit var svo sjálfsögð á
aðfangadag, gömul hefð frá ömmu
sem enn er höfð í hávegum.
Já, þetta var á þeim tíma þegar
heimilisfólkið var á annan tug hér í
Hallkelsstaðahlíð.
Lyktin úr reykkofanum þar sem
hangikjötið var reykt minnti líka á
að jólin voru að koma. Í minning-
unni var snjór, tunglsljós og blíða
þegar farið var í kofann, kvölds og
morgna, til að bæta moði á eld-
inn. Hreingerningar voru teknar
með áhlaupi en aldrei var byrjað
að skreyta fyrr en á Þorláksmessu.
eftir mjaltir og gegningar var far-
ið niður í kjallara og kassarnir með
jólaskrautinu teknir fram. Þá var
gömlum vinum fagnað sem höfðu
legið í ,,fríi“ allt frá síðustu jólum.
Jólakveðjurnar, ilmurinn af hangi-
kjötinu og sterkjan af bóninu inn-
sigluðu að jólin væru að koma.
Lyktin af greninu toppaði svo allt.
Aðfangadagurinn var svo dag-
ur spennu og biðar. Klukkan sex
voru allir komnir í sitt fínasta
púss nema sú sem sá um mjaltirn-
ar það kvöldið. Kveikt var á kert-
um í hverju herbergi og hátíðleik-
inn fyllti húsið. Allir hlustuðu á
messuna og renndu yfir jólakortin
um leið. Fjósverkin tóku, að mér
fannst, meiri tíma þennan dag en
samanlagt allt árið. eins var fólkið
mjög lengi að borða og gaf sér tíma
í allt mögulegt sem tafði fyrir því
að pakkarnir væru opnaðir. Allt tók
þetta þó enda, pakkarnir opnaðir
og allir nutu þess í rólegheitum að
skoða gjafirnar. Aðfangadagur var
svo kvaddur með mikilli kökuveislu
og súkkulaði undir miðnætti.
Hina jóladagana var svo lífinu
tekið með ró, mikið lesið, spilað og
spjallað.
Þó svo að jólin hafi verið mun
lágstemmdari á þessum árum þá
eru þetta jólin sem oftast koma
uppí hugann. Það er nefnilega
andinn sem verður að vera sannur.
Dýrar gjafir og glamúr gera lítið ef
andinn er ekki einlægur.
Jólin í ár verða öðruvísi hjá ansi
mörgum sem ekki geta notið sam-
vista með sínu fólki. Það er mikil-
vægt að hugsa hlýlega til náungans
og leggja sitt af mörkum til að all-
ir geti fundið gleðina í jólhátíð-
inni. Tökum okkur tíma í símtöl
við ættingja og vini sem við höfum
ekki hitt lengi. Munum að það eru
ekki allir sem eiga þess kost að nota
samfélagsmiðla til að senda og taka
á móti jólkveðjum. Lítil kveðja á
jólakorti getur breytt svo miklu og
gefur til kynna að eftir sé munað.
bjartsýni, þakklæti og góðvild
mun fleyta okkur áfram á nýju ári.
Héðan úr Hnappadalnum sendi
ég ykkur einlægar óskir um nota-
lega aðventu, gleðilega jólahátið og
farsæld á nýju ári.
Sigrún Ólafsdóttir,
Hallkelsstaðahlíð.
Jólakveðja úr Dalabyggð
Margar góðar
jólaminningar
Sigrún í kjöltunni hjá mömmu við snyrtiborðið.
Jólakveðja úr Kolbeinsstaðahreppi
Jólin þau koma