Skessuhorn - 16.12.2020, Qupperneq 84

MIÐVIKUDAGUR 16. DeseMbeR 202084
ur skipt rosalega miklu máli, held
ég, í okkar góða sambandi, að útkljá
málin frekar en að láta þau bíða,“
svarar Guðrún. Guðrún og bjarni
giftu sig 28. desember 1984.
Eitthvað ekki í lagi
Guðrún og bjarni eignuðust tvær
dætur, þær Unni Helgu og Þor-
gerði erlu. Unnur Helga fædd-
ist 1988 og Þorgerður erla bættist
við tveimur árum seinna. Þorgerð-
ur nemur dýralækningar í Kaup-
mannahöfn en Unnur Helga lést
langt um aldur fram vegna æxlis
í heila. „Unnur hafði verið mikið
í íþróttum þegar hún var barn en
sumarið 2001 fór hún að grennast
og grennast. Frá því í apríl 2001 til
nóvember 2001 þá léttist hún mik-
ið. Hún bara hætti að borða. Ég var
farin að átta mig á því að þarna væri
eitthvað ekki í lagi,“ rifjar Guðrún
upp.
Á þessum tíma starfaði Guð-
rún á heilsugæslunni og var í góðu
samtali við hjúkrunarfólkið þar og
lækna. „Við komumst að þeirri
greiningu að hún væri með anor-
exíu. Við bjarni vissum af þessu,
hjúkrunarfólkið var búið að taka
eftir þessu og Unnur var löngu
búin að gera sér sjálf grein fyr-
ir sjúkdómi sínum,“ bætir hún
við. Það var í rauninni ekki hægt
að hefja bataferlið fyrr en Unnur
sjálf myndi biðja um hjálp. „Það
var þannig að ég fór með Þorgerði
í kirtlatöku upp á sjúkrahús. Við
komum heim daginn eftir og um
kvöldið kemur Unnur til okkar og
biður okkur um að hjálpa sér af því
hún ráði ekki lengur við aðstæður.“
Í kjölfarið hófst bataferlið, með-
al annars hjá sálfræðingi og eftir-
fylgni í gegnum skólahjúkrunina
og heilsugæsluna. „Við fengum
tíma hjá Heiðdísi sigurðardótt-
ur, sálfræðingi, sem var mjög vön
í málum anorexíusjúklinga. eitt af
ráðunum sem Heiðdís gaf okkur
var að Unnur fengi einhvern til að
bera ábyrgð á. Við bjarni gáfum því
þeim systrum hvolp í jólagjöf þarna
jólin 2001. Það var þeirra ábyrgð
að hleypa honum út og að hann
fengi að borða og svona. en þarna
var Unnur eitthvað komin áleiðis í
bata og farin aðeins að borða.“
Ekki með sjálfri sér
Þrátt fyrir að sýna batamerki frá
anorexíunni þá segir Guðrún að
dóttir sín hafi einhvern veginn ekki
verið hún sjálf, ekki eins og þau
þekktu hana. „Unnur fór að vera
þung á morgnana og það var erfitt
að vekja hana sem hafði annars allt-
af verið mjög auðvelt. Hún kvartaði
yfir höfuðverk, að hún væri skrítin
og var með ógleði á morgnana. Ég
talaði við lækni hér, hann skoðaði
hana en fann ekkert sem benti til
einhvers. Þá var kominn mars og
fermingarmánuður framundan hjá
henni.“
Unnur Helga varð 14 ára 20.
mars 2002 og fermdist svo 28.
mars. Tíminn leið og heilsa Unnar
fór versnandi. „Þá talaði ég við Örn
sem var læknir hérna á þeim tíma.
Ég segi bara við hann, það er eitt-
hvað að, þú ætlar að finna það. Á
þessum tímapunkti var hún farin að
sjá illa, átti erfitt með að fókusera
og hélt illa jafnvægi,“ segir Guð-
rún.
Örn læknir fékk tíma í mynda-
töku fyrir Unni á mánudegi í Do-
mus Medica í Reykjavík. Þar átti
hún að mæta í sneiðmyndatöku.
„Við förum suður á mánudegi.
Ég keyri suður með þær systur
og hvolpinn, það mátti náttúrlega
ekki skilja hann eftir. Ég rétti fram
beiðni í umslagi þegar við komum á
staðinn og Unnur fór í tölvusneið-
mynd. síðan kemur hjúkrunarfræð-
ingur fram og segir mér að það sé
síminn til mín. Ég vissi ekkert hvað
hún væri að tala um og skildi ekki
neitt. Þá var Unnur ennþá inni. Ég
tek símann og Örn læknir var þá
hinum megin á línunni. Hann seg-
ir í símann að Unnur sé með fyrir-
ferð í heilanum. Ég skil náttúrlega
ekkert og spyr bara hvað hann sé að
tala um. Hann svona birsti sig því
ég skildi hann ekki og segir mér
að hún sé með æxli í heilanum og
þurfi að fara beint upp á sjúkrahús
í aðra rannsókn. Þetta var ofsalega
lengi að síast inn, ég var bara ekki
að skilja þetta.“
Fyrr um daginn þegar þær mæðg-
ur ásamt hvolpinum voru á leiðinni
til Reykjavíkur í Domus Medica
bað Unnur mömmu sína um að
stoppa til að kaupa ís. „Ég sagði við
hana að við hefðum nú varla tíma
til þess. en hún segir, mamma, viltu
gefa mér þetta? Ég svara, ekkert
mál. Við stoppum á Olís í Mosó til
að kaupa ísinn. Þegar við erum svo
að keyra áleiðis, framhjá Korpúlfs-
stöðum þá segir hún við mig, viltu
muna eitt mamma? Hvað er það,
segi ég. Þegar ég verð jörðuð viltu
þá bara hafa hvít blóm.“
Móðutími
Úr rannsóknum kom í ljós að Unn-
ur var með æxli í heila og var æxl-
ið farið að loka á flæðið í heilanum
með þeim afleiðingum að hún var
komin með mikið bjúg sem hefði
getað gert hana meðvitundarlausa
hvenær sem var. Þrýstingurinn var
orðinn svakalegur og þurfti að hún
að fara í akút aðgerð um kvöldið til
að létta þrýstinginn. „Þetta er 15.
apríl 2002. Hún fer í aðgerð á mið-
nætti. bjarni kom suður um kvöldið
og gistum við hjá henni. Hún vakn-
ar svo klukkan þrjú um nóttina, þá
var búið að setja ventil til að taka
þrýstinginn af heilanum og losa um
hann. Hún horfir á okkur og segir,
ég sé ykkur. Þá hafði hún ekki séð
almennilega í einhverjar vikur út
af þessum þrýstingi í heilanum svo
þetta var mikill léttir fyrir hana,“
rifjar Guðrún upp.
Tekið var sýni úr æxlinu á föstu-
deginum og fengu þau öll að fara
heim seinna sama dag. „Á mánu-
dagsmorgni fengum við út úr sýna-
tökunni. Þann 22. apríl, þá var
hringt hérna í hádeginu og okkur
sagt að hún væri með fjórða stigs
krabbameinsæxli. Okkur var ráð-
lagt að gera allt sem okkur dytti í
hug að gera saman núna. Ég með-
tók það ekki, en bjarni gerði það.“
Nokkrar vikur liðu þangað til
Unnur byrjaði í geislameðferð og
var hún sex vikur í meðferðinni.
Rúmum tveimur vikum eftir síð-
ustu geislameðferð fór Unnur í
segulómun. Þá kom í ljós að æxl-
ið hefði stækkað. „Hún byrjaði á
lyfjagjöf og þurfti að taka hylki sem
voru sérstaklega fyrir þessa tegund
af heilaæxli. Hún tók hylkin um
kvöldið 24. júlí og kastaði upp alla
nóttina, þetta voru krabbameins-
lyf. Ég man að ég fór á fund niður á
bæjarskrifstofu út af heilsugæslunni
um morguninn. Unnur hafði náð að
sofna, hálf upp sitjandi, en þegar ég
kom heim þá þekkti hún mig ekki.
Hún horfði bara á mig og vissi ekki
hver ég var. Þá var hún send suð-
ur með sjúkrabíl og hún kom ekk-
ert heim eftir það.“ Unnur Helga
lést 14. ágúst 2002, fjórum mánuð-
um eftir að hún greindist. „Á þess-
um erfiðu tímum nutum við mik-
illar góðvildar og samhugar sam-
sveitunga okkar og fjölskyldu og
ber að þakka það sérstaklega. Þetta
hefur mótað okkur mikið. Trúlega
höfum við í framhaldi af þessu of-
verndað hana Þorgerði okkar. Ég
veit það samt ekki. en þetta hefur
ekki síður mótað hana og held ég
gert hana að þeim sterka persónu-
leika og einstaklingi sem hún er í
dag,“ segir Guðrún um dóttur sína.
„Ég get ekki annað sagt en að við
erum afskaplega þakklát og stolt af
henni Þorgerði okkar, afbragðsstolt
af henni.“
Dugnaðarforkur
Guðrún útskrifaðist úr bifröst með
samvinnuskólapróf 1. maí 1980 og
byrjaði strax að vinna. Hún réði
sig sem ráðskonu og verslunar-
stjóra á Vegamótum vestur á snæ-
fellsnesi eftir útskrift en um haust-
ið var haldið til Reykjavíkur. Þar lét
Guðrún gamlan draum rætast þeg-
ar hún skráði sig í söngskóla. „Ég
ákvað að fara einn vetur til Reykja-
víkur og læra klassískan söng. Ég
flutti til Úrsúlu stóru systur sem
bjó þá í Reykjavík, fékk vinnu hjá
tollstjóranum og fór í söngskóla á
kvöldin. Þetta var alvöru skóli með
áheyrnaprufum og allt,“ útskýrir
Guðrún. „Ég var sem sagt í þessu
þennan vetur og lærði söng hjá
Guðmundu elíasdóttur. Hún var
mjög fræg kona og skemmtilegur
kennari, víðförul og búin að upp-
lifa margt um ævina. Þetta var ein-
hverskonar draumur sem mig lang-
aði að prófa og ég lét verða að því,“
bætir hún við.
sumarið 1981 flutti Guðrún í
borgarnes og þar hefur hún verið
búsett síðan ásamt fjölskyldu sinni.
Hún vann fyrst um sinn í kjöt-
vinnslunni, svo á föstum vöktum í
essó og loks á bílastöðinni í Kaup-
félaginu þar sem hún reiknaði út
flutning fyrir vörur og ýmislegt í
þeim dúr. Því næst lá leiðin á sýslu-
skrifstofuna þar sem Guðrún var í
fullri vinnu í fjögur ár ásamt því að
taka vaktir á essó á kvöldin og helg-
ar áður en hún fór til starfa á skrif-
stofu Vírnets í borgarnesi hjá Páli
Guðbjartssyni, þáverandi fram-
kvæmdastjóra Vírnets. „Rétt áður
en ég byrja að vinna í Vírneti átta
ég mig á að ég er ófrísk af Unni.
Ég fór til Páls og spurði hvort hann
vildi ennþá fá mig í vinnu þó svo
ég væri ófrísk. Ég man alltaf eftir
svarinu hans: „Ég hef aldrei ver-
ið svona mótmæltur því að konur
eigi börn og fjölskyldur.“ Auðvitað
vildi hann mig í vinnu,“ segir Guð-
rún þakklát en hún starfaði lengst í
Vírneti eða í rúm 13 ár. „Þetta var
dásamlegur tími í Vírneti, Páll var
einstakur húsbóndi og samstarfs-
fólkið allt alveg einstakt, ég get ekki
annað sagt,“ bætir hún við.
Alltaf liðið vel
í sinni vinnu
eftir 13 góð ár í Vírneti færði Guð-
rún sig um set og hóf störf sem
framkvæmdastjóri heilsugæslunnar
í borgarnesi og sinnti hún því starfi
alveg þangað heilbrigðisstofnanir á
Vesturlandi voru sameinaðar undir
einn hatt, og er í dag Heilbrigðis-
stofnun Vesturlands.
„Ég var stödd á skrifstofu Jóns
Haralds í sjóvá út af tryggingun-
um mínum einn daginn, eftir að ég
hætti hjá heilsugæslunni. Hann var
þá gjaldkeri golfklúbbsins og var
eitthvað að vesenast með golfskál-
ann og spyr hvort ég vilji ekki bara
vera með skálann. Ég vissi ekk-
ert hvað ég væri að fara út í en ég
fékk hana erlu með mér í það æv-
intýri.“ Þær stöllur voru með veit-
inga- og gistirekstur í golfskálanum
undir nafninu Hvíti bærinn áður en
þær tóku svo við englendingavík
og ráku veitingastaðinn edduver-
öld. „Við hættum með edduveröld
árið 2015. Það sumar sá ég auglýst
starf á sýsluskrifstofunni. Ég sæki
um það og fæ það starf. Að sumu
leyti er starfið svipað og það sem ég
hafði verið að gera fyrir 30 árum,“
segir Guðrún og hlær. „Í dag er ég
fulltrúi Tryggingastofnunnar og
líka gjaldkeri auk þess sem ég tek
við umsóknum um vegabréf og
allskonar sem fellur til. Þar hef ég
verið síðan 2015. Mér líkar afsa-
kaplega vel þar og líður mjög vel
í minni vinnu. Mjög ánægð með
mitt frábæra samstarfsfólk. Mér
hefur reyndar alltaf liðið vel í þeim
vinnum sem ég hef verið í,“ segir
hún þakklát.
„en allt sem þú tekst á í lífinu
gerir þig að því sem þú ert og allt
sem þú gerir gefur þér reynslu og
mótar þig. Þetta er lífið,“ segir
Guðrún að endingu.
glh. Ljósm/ úr einkasafni.
Systurnar Unnur Helga og Þorgerður Erla jólin 1991 í heimasaumuðum kjólum.
Unnur og Þorgerður sumarið 2000.
Systurnar Guðrún
(með bangsann) og
Hjördís fyrir framan
fjósið í Hrísdal í
kringum 1965.