Skessuhorn - 16.12.2020, Page 92

MIÐVIKUDAGUR 16. DeseMbeR 202092
Dúi Landmark er fæddur á Akra-
nesi árið 1965. Hann var ekki hár
í loftinu þegar hann komst í kynni
við myndavél og síðan hefur hann
varla lagt hana frá sér og liggur mik-
ið magn ljósmynda eftir hann sem
m.a. má finna á Ljósmyndasafni
Akraness auk þess sem hann hefur
nýlega opnað vefsíðuna www.dui.
is þar sem má finna mikið af nýrri
myndum. Dúi lærði ljósmyndun og
kvikmyndagerð 1986-1990 í París
og hefur síðan fengist við sjón-
varpsmyndaframleiðslu, ljósmynd-
un og leiðsögn á Íslandi og Græn-
landi. Hann hefur einnig um langt
árabil unnið við kvikmynda- og
sjónvarpsmyndaframleiðslu og far-
ið víða um heim í efnisöflun. Þar
má nefna Rússland, Mongólíu, Afr-
íkulönd og nú síðast hefur leiðin
legið alloft til Grænlands. Þá hefur
Dúi stundað ýmsa veiðimennsku;
stangveiði og skotveiði og var um
tíma formaður skotveiðifélags Ís-
lands. Dúi rekur ferðaþjónustu-
fyrirtæki þar sem hann hefur sam-
tvinnað þessi áhugamál sín og gert
að atvinnu.
Frakkland
Dúi fór sem skiptinemi til Frakk-
lands árið 1984, þá 18 ára og hafði
aðeins einu sinni farið til útlanda
áður, þá með foreldrum og systk-
inum til Mallorca. Það var því tals-
verð breyting fyrir hann því á þess-
um árum voru samskipti aðallega
með bréfaskriftum og með þriggja
mínútna símtali á afmælinu og jól-
unum. „Ég var þarna í eitt ár og það
voru mikil viðbrigði fyrir strák ofan
af skaga get ég sagt þér,“ segir Dúi.
Hann bjó þó að því að hafa góðan
málfræðigrunn í frönsku, „Ég lærði
frönsku í skóla hjá þeim góða kenn-
ara sigrúnu Harðardóttur.“ Að
loknu skiptinemaárinu kom Dúi
heim og var í ár, fór m.a. á sjóinn.
eftir árið fór hann aftur til Frakk-
lands þar sem hann nam ljósmynd-
un í tvö ár við eFeT ljósmynda-
skólann í París og útskrifaðist það-
an með próf í ljósmyndun. síðan
bætti hann við sig tveimur árum
í sjónvarpsmyndaframleiðslu við
sama skóla.
Aldrei komið til Tene
„Ég kem heim til Íslands árið 1990
og þá er ekkert að gerast, allt í kyrr-
stöðu, allt í handbremsu og þjóðfé-
lagið að bíða eftir álveri.“ segir Dúi.
Það var því lítið að gera í „brans-
anum“ en smátt og smátt fór Dúi
að fá verkefni sem undu upp á sig.
Hann starfaði í þrjú ár hjá Hljóðrita
sem tæknimaður. Árið 1996 flutti
Dúi sig til stöðvar 2 þar sem hann
starfaði í um fimm ár við sjónvarps-
framleiðslu- og dagskrárgerð og
sem upptökustjóri þáttanna Íslands
í dag. Þá hóf hann störf sem verk-
efnastjóri hjá fyrirtækinu Zoom
sem sérhæfði sig í gerð myndefn-
is í þrívídd. „Þar stóð til að hanna
hreyfiefni fyrir það sem þá var mik-
il framtíðarmúsík, 3G símar sem
komu ekki alveg nógu fljótt fyrir
þetta fyrirtæki sem dó.“ segir Dúi.
eftir stöðvar 2 árin hefur Dúi
starfað sjálfstætt við bæði kvik-
myndagerð, sjónvarpsframleiðslu
og leiðsögn ferðamanna á Íslandi
og á Grænlandi. Meðal annars var
hann leiðsögumaður á skemmti-
ferðaskipinu Caledonia sky sem
sigldi frá Íslandi til Grænlands
þar sem verkefni hans var að sýna
myndefni og halda tvo hálftíma
fyrirlestra um Grænland á hálfum
mánuði, það fannst Dúa heldur ró-
legt.
Hjá stöð 2 fór Dúi í sína fyrstu
Grænlandsferð árið 1996. Hann var
þá að vinna með sjónvarpsmannin-
um Jóni Ársæli Þórðarsyni að sjón-
varpsþætti um Grænland og það
má segja að framtíð Dúa hafi ráð-
ist að ákveðnu leyti þarna því síðan
hefur hann farið hvorki meira né
minna en 19 sinnum til Grænlands.
Hann starfaði í tólf ár fyrir fransk-
ar sjónvarpsstöðvar við sjónvarps-
framleiðslu og eftir það samstarf
liggja um 40 titlar, heimildamyndir
og þættir, um ýmsa veiði um allan
heim, þar á meðal á Íslandi. Hann
fór t.d. til Afríku áður en hann kom
til Danmerkur en Danmörk er jú
oft fyrsti áfangastaður Íslendinga í
útlöndum. Í vinnu sinni fyrir hina
frönsku aðila hefur Dúi ferðast til
staða sem ferðamenn myndu tæp-
lega leggja leið sína til. Má þar
meðal annars nefna Madagask-
ar, Kirgistan, Kamchatka, síberíu,
Mongólíu, „..en ég hef aldrei kom-
ið til Tene,“ segir Dúi. Árið 2014
byrjaði hann með ljósmyndaferðir
til Grænlands. Þar á meðal hefur
einn viðskiptavinurinn farið í fjór-
ar ferðir með honum þangað en sá
er grískur og vinnur að gerð ljós-
myndabókar um Grænland.
Náttúruljósmyndun
er veiði
Dúi byrjaði ungur í bæði skot- og
stangveiði. Hans fyrstu „veiðitúr-
ar“ voru með veiðistöngina nið-
ur á klettana á milli Presthúsavarar
og Kalmansvíkur á Akranesi en þeir
standa rétt neðan við æskuheim-
ili Dúa og stutt að fara. Faðir hans,
Jóhann G. Landmark kynnti hann
ungan fyrir stangveiði og skot-
veiði þannig að Dúi vandist veiði-
mennsku frá unga aldri. Dúi var
formaður skotveiðifélags Íslands,
skotvís um tveggja ára skeið, en að-
spurður um hvernig það hafi komið
til svarar hann: „Ég á stundum erf-
itt með að þegja en annars var það
sigríður Ingvarsdóttir, fráfarandi
stjórnarmaður, sem plataði mig í
þetta.“ Aðspurður um hvað standi
upp úr varðandi formennsku hans
í skotvís segir Dúi að sé tvennt.
Annars vegar að skotvís tókst að fá
hljóðdeyfa á riffla leyfða við veiðar
og hins vegar að fá hnekkt ákvörð-
un Húnaþings vestra um að selja
veiðileyfi á þjóðlendum en bæði
þessi mál voru hagsmuna- og bar-
áttumál félagsins. Þegar Dúi er
spurður hvernig ljósmyndun og
skotveiði fari saman svarar hann:
„Ljósmyndun, sérstaklega náttúru-
ljósmyndun, er veiði. Þú ert alltaf
að reyna að ná einhverju, setja þig í
einhverja stöðu, nýta tæki og þekk-
ingu sem þú hefur til að ná ein-
hverju, þetta á sérstaklega við um
fuglaljósmyndun.“
Grænland
Dúi hefur ferðast víða um Græn-
land en mest hefur hann þó verið
á austurströndinni, meðal annars á
svæði nálægt scoresby-sundi. eina
byggðin við scoresby-sund er þorp-
ið Ittoqqortoormiit og umhverf-
is þorpið eru óbyggðir í 700 kíló-
metra í allar áttir. Dúi bendir á að á
því svæði sem og víða annarsstaðar
á Grænlandi eru staðir sem mann-
fólk hefur hreinlega aldrei stig-
ið niður fæti. Þetta sjáist vel þegar
flogið er yfir Grænland, endalaust
víðerni, ísbreiður og óbyggðir.
Í um 13 kílómetra fjarlægð frá
þorpinu Tasilaq á austurströndinni
er Ikateq herstöðin og herflugvöll-
ur sem bandaríkjamenn ráku á ár-
unum 1942 til 1947. Þá var stöð-
in yfirgefin af bandaríkjamönn-
um sem þó skildu eftir sig mest af
sínu hafurtaski. Ýmsar herminjar,
m.a. jeppar og trukkar, liggja þar
og ryðga og þar má sjá gríðarlegt
magn af olíutunnum og þar hefur
Dúi tekið talsvert af ljósmyndum
enda mikið um myndefni.
Dúi gerði m.a. heimildamynd
um franskan mann sem býr í
þorpinu Tiniteqilaaq sem er í um
tveggja tíma siglingarfjarlægð frá
Tasilaq og hafa þeir verið vinir síð-
an, eða í um 15 ár. Þá var Dúi við
tökur í þorpinu Qaanaaq á norð-
vestur Grænlandi, rétt norður af
bandarísku herstöðinni í Thule.
Þar dvaldi hann eitt sinn en þá var
kuldinn mikill, 22° á celsius á dag-
inn og voru Dúi og grænlenskir
meðreiðarsveinar dúðaðir í heil-
galla úr selskinni. Dúa fannst þetta
heldur kalt en kuldinn hafði lít-
Ísbjörninn var svo nálægt að ég fann lyktina
úr munninum á honum
Rætt við ævintýramanninn og ljósmyndarann Dúa Landmark
Dúi Landmark í eldhúsinu heima. Ljósm. frg.
Ísbjörninn gæti allt eins verið að hugsa: „Ég næ ykkur næst.“
Þessi ísbjörn var kominn í þriggja
metra fjarlægð frá bátsskelinni og
byrjaður að urra.
Soltinn ísbjörn var að rífa í sig nýveiddan sel.