Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1904, Qupperneq 67

65
1903
eftir innspýtinguna, enda var það mjög veikt orðið, þegar ég kom til þess. Alls dóu 4
börn úr veikinni, og voru 3 af þeim dáin, áður en ég' kom til þeirra. 1 af börnunum
hafði veikina aðeins í koki, en í hinum 13 tilfellunum bæði í koki og barka,
Mýrahérað: Af barnaveiki (diphtheritis) kom fyrir 1 tilfelli í byrjun febrúar;
ekki hefur tekizt að fá að vita, hvernig hún barst í bæinn, sem hún kom upp á, en
skiljanlegt er, að hún varð þar svæsin, því að fátækt var þar mikil og þrifnaður á
einna lægsta stigi, sem ég hef séð hér, húsakynni afleit. Barnið hafði verið veikt á
fjórða dag, þegar mín var vitjað, og var þá komið i dauðann — dó nokkrum klukku-
stundum seinna. Heimilið var sótthreinsað, og sóttarinnar varð ekki vart síðan.
Reyðarfiarðarhérað: Barnaveiki barst hingað i héraðið ofan úr Fljótsdalshéraði,
eftir því sem ég veit bezt. Alls hafði ég 9 tilfelli til nýjárs, enginn dó af þeim. Við þau
tilfellin, sem ég hafði fyrir nýjár, viðhafði ég serum, og reyndist það ágætlega nema
á einu barni, er búið var að ganga með veikina svo lengi, þegar mín var vitjað.
Rangárliérað: Við 3 af börnum þeim, sem fengu diphtheritis, reyndi ég „serum“,
en aðeins einu batnaði, enda voru hin mjög aðfram komin, þegar mín var vitjað.
Því barni, sem batnaði, fór fljótt að létta eftir innspýtinguna. Þar á heimilinu hafði
í vikunni áður dáið barn úr „barnaveikinni" að sögn, en mín var ekki vitjað til þess.
Eyrarbakkahérað: Barnaveiki stakk sér niður á 3 bæjum (2 tilfelli á einum).
Samgöngubanni var beitt, enda breiddist veikin ekki út. Serum brúkað nema við
barnið, sem dó, enda var það moribund, er ég sá það.
5. Kíghósti (tussis convulsiva).
Kíghóstafaraldurinn, sem hófst 1902, fór nú um nálega allt iand. Voru skráðir
fleiri sjúklingar með kíghósta en nokkra aðra farsótt. Taka þó sumir læknar fram,
að miklu fleiri muni hafa fengið veikina en þeirra var leitað til. Flestir telja, að sóttin
hafi verið með vægara móti. Þó er talið I mánaðarskránum, að 55 hafi látizt úr henni,
og héraðslæknirinn í Reykjavíkurhéraði segir, að miklu fleiri hafi látizt þar af kíg-
hósta og afleiðingum hans en talið er. Má gera ráð fyrir, að svo hafi verið víðar.
Læknar láta jiessa getið:
Reykjavíkurhérað: Kíghósti barst hingað til bæjarins i janúarmánuði, óvíst
hvaðan. Tilraun var gerð til að stöðva veikina, en tókst ekki. Breiddist hún út um
allt héraðið á örstuttum tíma og sýkti fjölda barna og unglinga. í lok maimánaðar
var veikin að mestu um garð gengin. Alls var læknis leitað til 278 sjúklinga með
þessa veiki, en vafalaust hafa margir fengið veikina, án þess að læknis væri leitað.
A sjúkraskránni er j>ess gelið, að 4 börn hafi dáið úr kíghósta, en þessi tala er mikils
til of lág. Fyrst ber þess að gæta, að banameinið er oftast bronchopneumoni, og þar
sem tilfært er í skýrslunni, að 9 manneskjur hafi dáið úr kvefsótt, þá eru það ein-
mitt börn, sem dóu úr afleiðingum af kíghóstanum. Auk þess munu þó nokkur börn
hafa dáið, án þess að læknir vissi um. Engu að síður er óhætt að fullyrða, að veikin
var í þetta skipti yfirleitt væg', öllu vægari en þá er hún gekk hér síðast fyrir 7 árum.
1 barn fékk fyrst bronchopneumoni, og þegar hún fór að batna, kom allt í einu drep
í vinstri kinn rétt hjá munnviki, varð ekki stöðvað, breiddist um alla kinnina á 3
sólarhringum og leiddi barnið (4 ára dreng) til bana. Eg get þessa af því, að ég hef
aldrei, hvorki fyrr né síðar, séð þessa tegund af drepi (noma) hér á landi.
9