Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1904, Qupperneq 69

67
1903
út um allt héraðið og varð skæðastur í kaupstaðnum í maí—júní. Úr sjúkdómnum
dóu af 93, sem læknir vissi um, alls 6, þar af 1 fullorðinn. Dauðaorsökin var oftast
(pleuro-)pneumoni, tvisvar nephritis acuta. Kíghóstinn var í þessu héraði alls ekki
vægari en í meðallagi.
Reyðarffarðarhérað: Kíghóstinn reyndist mér engu vægari hér í sumar en þegar
hann gekk yfir Mýrarnar sumarið 1897. Að sönnu dóu hér ekki mörg börn, en flest,
sem ég vissi um, gengu með hóstann allt sumarið og fram á vetur, og sum ekki orðin
laus við hann enn.
Vestmannaeyjahérað: Kíghösti gekk hér í maí-og júní, alls 30 tilfelli, var vægur
og varð engu barni að bana.
Eyrarbakkahérað: Kíghósti kóm hingað úr Reykjavík í maí og breiddist skjótl
uni allt héraðið; varð hann talsvert aimennur i júní, júlí og ágúst, en hvarf aftur í
september. Hann var hér um slóðir vægur, og veit ég ekki með vissu til, að nokkurt
barn hafi dáið úr honum. Hefur hann máske orðið vægari fyrir það, að hann gekk
nm hásumarið, en tíð var þurrviðrasöm og góð, og gátu börn því verið mikið úti.
6. Hettusótt (angina parotidea).
Varð vart i 2 héruðum, Barðastrandar og Þingeyrar. Mun hafa i'lutzt þangað með
Norðmönnum, en breiddist ekki út og er annars ekki teljandi getið.
7. Taugaveiki (feliris typhoidea).
Nokkru fleiri sjúklingar voru skráðir en árið á undan, 225 þetta ár, en þá-163.
Varð veikinnar vart í 20 héruðum. Læknar láta þessa getið:
Reykjavíkurhérað: Alþýða manna hér í bæ hefur meiri heyg af taugaveiki en
flestum öðrum sóttum; nú eru flestir sjúklingarnir fluttir í sjúkrahúsið og heimilin
ávallt sótthreinsuð. Og þó fer veikin stöðugt í vöxt. Orsökin er vatnsskortur, ræsa-
leysi og þar af leiðandi óþrifnaður. Þetta ár kom taugaveikin á 26 heimili hér i
bænum: a) á 2 heimilum veiktust 2 manneskjur á hvoru, b) á 1 heimili veiktust 3 mann-
eskjur, c) á 1 heimili veiktust (> manneskjur og d) á 22 heimilum veiktist 1 manneskja
á hverju. Þessar tölur sýna berlega, hversu mikla þýðingu sóttvörnin hefur. Ef sá, er
tyrst veikist, er tekinn burt af heimilinu í tíma, fluttur í sjúkrahús, en heimilið sótt-
hreinsað, þá ber það varla við, að fleiri sýkist. 22 sinnum hefur þetta tekizt (d), tvis-
var mistekizt (a), að því leyti að 1 manneskja veiktist í viðbót, en svo ekki meir;
á einu heimili (b) veiktust 3 manneskjur með svo litlu millibili (ekki vika), að
þar gat ekki verið að ræða um smitun mann frá manni, heldur hljóta þær allar að
hafa fengið í sig sóttkveikjuna utan að (vatn? mjólk?), en á einu heimili (c) veikt-
ust 6 manneskjur, og þar var orsökin sú, að þá er fyrsti sjúklingurinn lagðist, vitj-
aði fólkið skottulæknis, hann sagði, að sjúklingurinn hefði heilabólgu og gekk til
hans meðan hann lá — auðvitað var svo engin varúð höfð; þegar þessi sjúklingur var
að komast á fætur eftir þriggja vikna legu, veiktist annar, og nú var mín vitjað;
síðan veiktist hver af öðrum á örstuttum tíma. Þetta dæmi sýnir ljóslega, hvernig
taugaveikin mundi haga sér á fátæktarheimilum bæjarins, ef hún væri látin af-
skiptalaus.
L