Studia Islandica - 01.06.1940, Síða 21

19
fjórðungsins og einn af mestu höfðingjum landsins í
lok landnámsaldar. Ekki verður því neitað, að þetta
er óvenjuleg saga og ótrúleg.
Eftir að Hrafnkell hefur verið hrakinn frá Aðal-
bóli, kaupir hann í skuld landið að Lokhillu. Hann
verður þar skjótt uppgangsmaður mikill. Þá segir
sagan, að um það leyti hafi komið „sem mest skip af
Nóregi til íslands; námu menn þá sem mest land í
heraðinu um Hrafnkels daga“. Þetta á að gerast um
miðja 10. öld, og kemur öllum saman um, að það sé
lokleysa, hversu vel sem þeir annars trúa sögunni. En
hvernig fór Hrafnkell þá að eignast þarna stóra þing-
há á fáum árum? Þó að hann væri afburðamaður, var
það aðeins hugsanlegt með því móti, að á þessum slóð-
um væri ekkert stórmenni fyrir til forráða. Nú segir
Landnáma, að Brynjólfur inn gamli, sonur Þorgeirs
Vestarssonar, næmi „Fljótsdal allan, fyrir ofan Hengi-
forsá fyrir vestan, en fyrir ofan Gilsá fyrir austan;
Skriðudal allan ok svá vQlluna út til Eyvindarár ok
tók mikit af landnámi Una Garðarssonar ok byggði
þar frændum sínum ok mágum“. Brynjólfur átti 13
börn, að sögn Landnámu. Hann gaf Ævari bróður sín-
um Skriðudal allan fyrir ofan Gilsá, en Ásröði, sem
átti stjúpdóttur hans og bróðurdóttur, öll lönd milli
Gilsár og Eyvindarár. Til Ásröðar rakti Kolskeggur
fróði ætt sína. Þetta var sterkur ættbálkur. Brynjólf-
ur er talinn einn af göfugustu landnámsmönnum á
Austurlandi, og niðjar hans virðast hafa verið goð-
orðsmenn hver fram af öðrum: Össur, Bersi og Hólm-
steinn, sem kemur bæði við Droplaugarsona sögu og
Njálu.
Ofan í mitt landnám Brynjólfs gamla hefði nú
Hrafnkell átt að setjast, félaus og niðurlægður, og
verða þar alls ráðandi á fáum árum. Þetta er hin
mesta fjarstæða. Það er ekki meira rúm fyrir ríki
2*