Studia Islandica - 01.06.1940, Síða 54

52
eins góður og samsetning sögunnar.1) Sumar af hin-
um lengri ræðum myndi vera fullt eins áhrifamiklar,
þótt þær væri fáorðari og minna útlistað, hvað
mælandinn er að fara. Svo er t. d. með ræðu
griðkonunnar og sáttaboð Hrafnkels við Þorbjörn,
þar sem hann segir m. a.: „en vér munum opt
þess iðrask, er vér erum of málgir, ok sjaldnar
mundum vér þess iðrask, þó at vér mæltim færa
en fleira“ — „mér þykki þetta verk í verra lagi víga
þeira, er ek hefi unnit -—-----mér þykkir þetta verk
mitt verra en pnnur þau, er ek hefi unnit“. Endur-
tekningar af þessu tagi koma víðar fyrir: „ek hefi
hér allmikit um mælt-----------Ger nú sem ek mæli
------Nú veiztu, hvat ek hefi um mælt“. — „Munu
þit þá hafa annathvárt fyrir ykkar þrá, npkkura
huggan eða læging enn meiri en áðr ok hrelling ok
skapraun“. „(Hrafnkell) var linr ok blíðr við sína
menn, en stríðr ok stirðlyndr við Jgkulsdalsmenn".
Það er ekki laust við, að sagan beri á stöku stað svip
af klerkastíl („lærðum“ stíl) að þessu leyti, en lítt
gætir þess í orðavali. Helzt mætti til þess nefna „linr“
í merkingunni „mildur“ og „náungi“ í merkingunni
,,frændi“, en ekki kveður svo að slíku, að það gefi
neina bendingu um stétt höfundarins. Eg hygg þann
dóm um stíl Hrafnkötlu nærri lagi, að hann beri, eins
og sagan yfirleitt, merki stórgáfaðs rithöfundar, sem
hafði lifað sig inn í list og anda hinnar þjóðlegu, ís-
lenzku sagnaritunar, en ekki náð sömu leikni í stíl og
mestu snillingarnir. Sögustíllinn þróast smám saman
með hliðsjón af tvenns konar frásagnarhætti. Annars
vegar var hinn frumstæði frásagnarháttur munnmæl-
anna, sem vér getum fengið sæmilega hugmynd um
af hinum svo nefndu „ættasögum“ Norðmanna og af
1) „—■ — stilen er næppe paa h0jde med kompositionen", Litt.
hist. II, 516.