Rit Mógilsár - 2013, Qupperneq 29

Rit Mógilsár 27/2012 29

Þegar samband milli hlutfalls
smitaðra svepprótarenda á plöntum í
örvistum var borið saman við hlut-
fallið á plöntum út í skógi kom í ljós
að hámarktækt línulegt samband var
þarna á milli (P = 0,004). Línulegt
samband var mjög sterkt (r2 =
0,99), sem þýðir að 99% af breyti-
leikanum sem fannst á tíðni svepp-
rótarsmits á rótum úti í skógi kom
fram á vöktun rótarenda í örvistum.
Umræða
Niðurstöður þessarar rannsóknar
sýna að þegar skógur er ræktaður á
skóglausu landi eykst magn svepp-
rótar í jarðvegi hratt fyrst eftir
gróðursetningu eða sjálfsáningu
(munur á milli M1 og skóga á 1. og
2. mynd). Þessi aukning á bæði við
um birki- og lerkiplöntur.
Þéttleiki svepprótar minnkaði hins-
vegar aftur eftir að trén í skóginum
ná um 30 ára aldri eða meira, en þá
má gera ráð fyrir því að rótarkerfi
trjánna hafi náð að vaxa saman.
Á lerkiplöntunum minnkaði magn
svepprótar það mikið að ekki var
lengur marktækur munur á tíðni
svepprótarsmits á lerkiplöntum í
jarðvegi frá 53 ára lerkiskógi (L5) og
100 ára birkiskógi (B2) þegar þær
voru bornar saman við plöntur sem
voru ræktaðar í jarðvegi úr skóg-
lausu landi (M1) (1. mynd). Á birki-
plöntum var aftur á móti marktækur
munur á svepprótarmyndun milli
allra plantna sem settar voru í
skógarjarðveg og þeirra sem voru
settar í jarðveg úr skóglausu landi
(2. mynd).
Þegar svepprótarmyndun á birki
(innlendu trjátegundinni) í birkijarð-
vegi og lerki (innfluttu trjátegund-
inni) í lerkijarðvegi var borin saman
var marktækt meira af svepprót á
birkinu en lerkinu. Þetta er í sam-
ræmi við niðurstöður Guðríðar Gyðu
Eyjólfsdóttur (Eyjolfsdottir 2007)
sem fann mun fleiri tegundir svepp-
rótarsveppa ofanjarðar í birkiteigum
heldur en í lerkiteigum.
3. mynd. Hlutfall smitaðra svepprótarenda á lerkirótum úr fjórum misgömlum
lerkiskógum. Skýringar á x-ás: L1= 13 ára lerkiskógur, L2= 21 árs lerkiskógur, L4= 40
ára lerkiskógur og L5= 53 ára lerkiskógur (Ekki var mögulegt að reikna staðalskekkju
því þetta er ekki meðaltal heldur hlutfall).