Þjóðmál - 01.06.2016, Blaðsíða 53

Tæpum 10 árum eftir að nokkrir helstu taismenn Samfylkingarinnar reyndu að gera hugmyndir Davíðs Oddssonar um
dreift eignarhald tortryggilegar, sagði Geir H. Haarde, þá formaður Sjálfstæðisflokksins, að stærstu mistök fiokksins fyrir
hrun bankanna hafi verið að hverfa frá hugmyndunum.
Mynd: Magnus Fröderberg / norden.org
um dreifða eignaraðild eru líkurá því að
bankarnir hefðu ekki verið jafn sókndjarfir
og áhættusæknir og raunin varð.
I frægri ræðu á sama landsfundi gerði
Davíð Oddsson stuttlega upp við fortíðina
í þessum efnum og benti á að ekkert hafi
farið á milli mála hvert hann hafi viljað stefna
þegar kom að því að tryggja dreift eignar-
hald. Með sama hætti hefði öllum verið Ijós
hver hugur Samfylkingarinnar í þessum
efnum var; hún hafi barist gegn dreifðri
eignaraðild í bönkum:
Og alltaf var ég sakaður um andúð á
auðmönnum og ég væri að draga úr og
skaða útrásarmöguleika snillinganna.
Davíð benti á að allt sem fór aflaga hér á
landi þegar bankarnir hrundu í október 2008
hafi einnig gerst í öðrum löndum. íslendingar
hafi farið sérstaklega illa út úr alþjóðlegri fjár-
málakreppu vegna þess að þær grundvallar-
reglur sem hér giltu voru þverbrotnar og í
mörgum tilfellum túlkaðar ótrúlega frjálslega.
Þar vísaði hann til reglna sem snérust um
krosseignatengsl og lán til einstakra aðila og
hvað þau máttu vera mikil með hliðsjón af
eignum viðkomandi banka og um lánafyrir-
greiðslurtil eigenda bankanna sjálfra:
Brjálæðisleg samþjöppun í viðskiptalífinu
bætti ekki úr og á endanum var svo komið
að einn aðili skuldaði öllum bönkunum
Ijárhæðir sem voru því sem næst allt eigið
fé allra bankanna og aðrir aðilar og eigend-
ur höfðu einnig fengið að safna stórkost-
legum skuldum.
Átökin um FBA voru aðeins forsmekkurinn
að því sem á eftir kom. Davíð Oddsson
varð undir í baráttunni við að tryggja dreift
eignarhald að fjármálastofnunum. Saga FBA
er því mikilvæg í Ijósi þess sem síðar varð.
Augljóst er að Davíð Oddsson hafði miklar
áhyggjur af þeirri þróun sem átti sér stað í
viðskiptalífinu. Skoðanir hans náðu ekki fram
að ganga - Davíð varð undir í hugmynda-
báráttunni um eignarhald Ijármálafyrirtækja.
ÞJÓÐMÁL sumarhefti 2016 51