Þjóðmál - 01.06.2016, Blaðsíða 96

Ungmenni ISIS taka sýrlenska hermenn aflífi
Engin hefur efast um það að umrót og
breytingar sem tengd voru hugmyndafræði
upplýsingastefnunnar gerði þær þjóðir sem
tóku þeirri hugmyndafræði að öflugustu og
ríkustu þjóðum heims, þar sem lýðræði og
mannréttindi þróuðust til góðs fyrir einstakl-
ingsfrelsi og athafnafrelsi.
í Ijósi þessa er fróðlegt að fá uppriljun á
umfjöllun og sjónarmiðum helstu frammá-
manna upplýsingastefnunnar. f mörgum tilvik-
um hefðu þeir í dag verið dregnir fyrir dóm
sakaðir um hatursummæli í garð Múhameðs
spámanns og trúarbragðanna sem við hann
eru kennd. Haturslögreglan sem starfar í
nafni mannréttinda á vegum borgarstjórnar-
meirihlutans og haturslögreglufulltrúinn sem
Ólöf Nordal innanríkisráðherra skipaði hefðu
gert athugasemdir við þau sjónarmið sem
þessi andans stórveldi 18.-20. aldar leyfðu sér
að segja um múhameðstrú.
Heimspekingurinn Voltaire skrifaði árið
1741 um öfgahreyfingu Múhameðs þar
sem trúarbrögð eru notuð sem valda-
tæki og Voltaire sér ekki að það sé hægt
að afsaka framferði og hugmyndafræði
Múhameðstrúarmanna nema ofsatrú hafi
slökkt Ijós allrar eðlilegrar skynsemi hjá
viðkomandi.
Heimspekingurinn David Hume í Skotlandi
talar um Múhameðstrú sem„ómanneskju-
lega, grimma, hefnigjarna, fordómafulla og
gjörsamlega ósamrýmanlega menningar-
samfélagi.,,
Sjötti forseti Bandaríkjanna John
Quincy Adams vekur athygli á kenningu
Múhameðstrúarmanna um eilíft stríð gegn
öllum sem hafna því að Múhameð sé spá-
maður Guðs. Adams telur þessi trúarbrögð
þannig að þau eitri möguleika fólks til að
njóta lífshamingju m.a. vegna kvennakúgun-
arinnar en margt fleira komi til.
f bókinni er líka rakin sjónarmið nokkurra
síðari tíma eða nútíma heimspekinga og
athyglisvert er að lesa sjónarmið sósíalistans
og friðarsinnans Bertrant Russel. Russel
segir að meðal trúarbragða sé hægt að
líkja Múhameðstrúnni við bolsévismann,
öfgafyllstu grein kommúnismans, en ekki
við kristna trú eða Búddatrú. Kristin trú og
Búddatrú séu fyrst og fremst persónuleg
trúarbrögð sem byggi á dulspeki og kærleika
en Múhameðstrúin og bolsévisminn séu
þjóðfélagslegar stefnur sem séu uppteknar af
þeirri fyrirætlun sinni að ná heimsyfirráðum.
Fleiri tilvísanir mætti nefna en það er óþarfi
í bókadómi að fara að endurskrifa bókina.
Aðalatriðið er að gera grein fyrir því sem máli
skiptir og hvort hægt sé að ráðleggja fólki að
lesa bókina. Það er þó fróðlegt fyrir fólk sem
heldur því fram að öll trúarbrögð séu í eðli
sínu eins að lesa bókina til að fá þær upplýs-
ingar sem þar eru og dæma síðan hvort þeim
finnist það standast að öll trúarbrögð séu
eins og hvort það sé í raun mögulegt að tala
um múhameðstrú sem trúarbrögð heimfriðar
og kærleika.
Bókin er ekki skyldulesning,
hún er þörf lesning
Það er stundum talað um að þetta eða hitt sé
skyldulesning og sjálfur hef ég talað um bók
Hege Storhaug sem skyldulesningu. f sjálfu
sér er það ekki rétt að segja það. í lýðfrjálsu
landi er ekki til neitt sem heitir skyldulesning.
Það eru hins vegar efni sem hver sá sem vill
láta til sín taka í pólitík eða á ýmsum öðrum
sviðum þarf að kynna sér til að vera mark-
tækur í umræðunni og búa yfir þekkingu.
En þar skilur á milli glamrara og þeirra sem
taka sjálfa sig alvarlega. Glamrararnir láta
nægja að skoða yfirborðið og dæma eftir því.
Þeir sem taka sig alvarlega telja nauðsynlegt
að afla sér þekkingar til að fara rétt með og
tala af vitsmunum. Því miður er það þannig
í okkar samfélagi að iðulega eru það glamr-
94 ÞJÓÐMÁL sumarhefti 2016