Þjóðmál - 01.06.2016, Blaðsíða 92

Við upphafnýs árþúsunds varð HirsiAli leiðandi íslams-
gagnrýnandi Evrópu áðuren hún aföryggisástæðum
neyddist til að flýja álfuna. „Umsnúningur" hennar leiddi til
gallsúrrar gagnrýni afhálfu þeirra sem kalla sig vinstra fólk
(og frá moskunum og úr röðum Medínu-músHma þaðan
sem öfgasinnar hótuðu henni lífláti).
hrikalegar afleiðingar fyrir Evrópu framtíðar.
Afleiðingarnar verða þó ekki síst verstar fyrir
mannréttindastöðu þess hóps sem stækkar
hraðast innan álfunnar í dag en það eru
múslimar sjálfir.
Að gagnrýna trúarbrögðin íslam er aldrei
hægt að leggja til jafns við það að brenni-
merkja manneskjur. Gagnrýni á íslam eða
önnur trúarbrögð er vörn fyrir skynsemis-
hyggjuna - líftaugina í okkar veraldlega,
frjálsa lýðræðissamfélagi.
Kynleg afleiðing af hugsanaferli þeirra
sem beita fyrir sig hugtakinu íslamófóbía
hlýtur að vera þessi: Samkvæmt rökvísi
þeirra þá hljóta ekki síst þær manneskjur
sem hafa fallið frá íslamstrú og snúið við
henni baki að vera haldnar íslamófóbíu. Skýrt
dæmi um þetta er Ayaan Hirsi Ali. Séð út frá
gildisviðhorfum þá verður æviferill hennar
að teljast einstakur. í ævisögu sinni Frjáls.
Stórbrotin saga hugrakkrar konu,'2 lýsir hún
því hvernig hún sem ung kona og múslimi
studdi sjálfkrafa dauðadóminn gegn Salman
Rushdie 1989. Hirsi Ali bjó í Kenýu þegar
dauðadómurinn var kveðinn upp frá Teheran
í íran. Þá þekkti hún ekkert til vestrænna gilda.
Eftir að hún flúði til Hollands þar sem hún
12 Bókin kom út í íslenskri þýðingu Árna Snævarrs
2007.
kynntist ritum sígildra heimspekinga hins
vestræna heims, hugsjónum upplýsingaraldar-
innarog almennu trú- og tjáningarfrelsi
Evrópu þá breyttist hugsunarháttur hennar
róttækt á fáum árum. Hún skildi hvernig
ættbálkasamfélag í upprunalandi hennar
Sómalíu færði fólki bæði þjáningar og fátækt.
Hirsi Ali breyttist úr hörðum Medlnu-múslima
í frelsiselskandi húmanista og trúleysingja.
Við upphaf nýs árþúsunds varð Hirsi Ali
leiðandi íslamsgagnrýnandi Evrópu áður
en hún af öryggisástæðum neyddist til að
flýja álfuna.„Umsnúningur" hennar leiddi til
gallsúrrar gagnrýni af hálfu þeirra sem kalla
sig vinstra fólk (og frá moskunum og úr röðum
Medínu-múslima þaðan sem öfgasinnar
hótuðu henni lífláti). Þessi öfl stimpluðu Hirsi
Ali sem íslamófób og hengdu á hana ýmsa
orðaleppa svo sem„tjáningarfrelsis-bókstafs-
trúarmanneska"og„upplýsingar-bókstafs-
trúar." Það var hvorki meira né minna.13
Er það ekki frekar svo að ef manneskja rís til
varnar tjáningarfrelsinu, eins og er einkenni
Hirsi Ali, þá verji hún um leið möguleikann
til þess að hún sjálf geti síðar breytt um
skoðun? Slíkt hlýtur að vera andstæða allrar
bókstafstrúar. Fyrir bókstafstrúarmanneskju
þá er tjáningarfrelsið ógn gegn þeirri trú
hennar að hún búi yfir hinum eina og hreina
sannleika. Af þessum ástæðum útiloka
hugtökin bókstafstrú og tjáningarfrelsi hvort
annað. Orðskrípi á borð við„tjáningarfrelsis-
bókstafstrúarmanneskja" felur hreint út sagt í
sér algera rökvillu og þvaður.
Önnur afleiðing og lítt hugguleg, af þessum
æfingum þar sem orðaleppum er klínt á
fólk í því skyni að binda umræðuna, er sú að
þaggað er niður í múslimskum stúlkum og
konum sem hafna fjölskyldulögum íslams
sem fela í sér gróft kynjamisrétti, sem neita
að hylja hár sitt, og telja að þær séu í sínum
fulla rétti að elska manneskjur þó þær séu
ekki múslimar eða af sama kyni. Þeim skal
haldið í skefjum.
13 Sjá til dæmis greinina „Enlightenment funda-
mentalism or racism of the anti-racists?" á sig-
nandsight.com, 24. janúar 2007.
90 ÞJÓÐMÁL sumarhefti 2016