Þjóðmál - 01.12.2019, Blaðsíða 31

ÞJÓÐMÁL Vetur 2019 29
Það er mjög eðlilegt að þeir sem áforma
háskólanám hafi upplýsingar um það hvort
væntanlegt nám þeirra muni bæta stöðu
þeirra á vinnumarkaðnum. Ég held því ekki
fram að allir skuli hugsa þannig, sumir vilja
læra það sem þeir hafa áhuga á eða ástríðu
fyrir, en það væri hjálplegt ef ungt fólk hefði
aðgang að slíkum upplýsingum. Þetta er gert
í öðrum ríkjum og ætti að vera hægt hér. Vilji
til að framkvæma er allt sem þarf.“
Með fjórðu iðnbyltingunni verða til ný störf en
önnur hverfa. Hvernig takast menn á við það?
„Ef við skoðum spár manna í fortíð um
framtíðina, jafnvel þótt við færum 200 ár
aftur í tímann, þá er alltaf ein leynibreyta
sem menn virðast ætíð gleyma; tækniþróun.
Því var spáð á sínum tíma að hungursneyð
myndi herja á heiminn um miðja öldina,
svo dæmi sé tekið, af því að matvælafram­
leiðsla gæti ekki staðið undir væntanlegri
fólksfjölgun. Þar yfirsást mönnum að horfa
til tækniframfara, því tæknin leysti þetta
eins og svo mörg önnur vandamál, og þetta
er viðvarandi vanmat í gegnum mannkyns­
söguna,“ segir Halldór Benjamín.
„Ég hef ákveðinn vara á mér þegar einhver
kemur með ákveðnar spár um framtíðina,
því við einfaldlega vitum ekki hvernig hlutir
munu æxlast. En við vitum, og getum tekið á
því, að þeirri tíð er lokið þar sem einstaklingur
er í sama starfi alla starfsævina. Fólk mun
skipta örar um starfsvettvang en áður. Við
vitum að það er hægt að bregðast við til að
auðvelda þessa þróun. Atvinnurekendur
hafa, með nokkurri einföldun, tvo valkosti.
Einhverjir geta litið þannig á að þetta sé ekki
þeirra vandamál og fólk geti fundið sér aðra
vinnu. Það er uppskrift að samfélagslegum
óstöðugleika. Sum störf hverfa og önnur
verða til. Vandinn er að fólkið sem sinnir
störfunum sem eru að hverfa hefur ekki
endilega færni til að sinna nýjum störfum.
Þetta fólk hefur lokið sinni skólagöngu og er
enginn greiði gerður með því að senda það
aftur í formlega skólakerfið. Þarna mun fram­
haldsfræðsla og vinnustaðanám skipta öllu
máli. Ábyrgir atvinnurekendur geta tekið þátt
í þessari þróun, til dæmis með því að þjálfa
starfsmenn til þess að þeir geti sinnt öðrum
störfum eða fundið sér annan starfsvettvang.
Þetta er þróun sem SA tala fyrir. Það er hagur
atvinnurekenda að fólk sé þátttakendur í
atvinnulífinu og markaðshagkerfinu. Við
erum því miður að missa of marga út af
vinnu markaði. Þetta verður því verkefni bæði
verkalýðshreyfingar og atvinnurekenda á
næstu árum.“
„Atvinnulífið, menntakerfið og stjórnvöld hafa að mörgu leyti brugðist
ungu fólki með því að halda ekki upplýsingum að þeim um hvar
eftirspurnin í atvinnulífinu verður í framtíðinni. Það er mjög eðlilegt
að þeir sem áforma háskólanám hafi upplýsingar um það hvort
væntanlegt nám þeirra muni bæta stöðu þeirra á vinnumarkaðnum."