Þjóðmál - 01.12.2019, Blaðsíða 34

32 ÞJÓÐMÁL Vetur 2019
Þróun ríkisins ósjálfbær
Í framhaldi af umræðu um samspil einkaaðila
og ríkisins. Nú er það þó þannig að umsvif
ríkisins eru mjög mikil hér á landi. Samhliða
því er skattbyrðin þung og þörf ríkisins fyrir
skatttekjur mjög mikil. Hvar endar sú þróun?
„Það er rétt, þörfin fyrir skatttekjur er í raun
óseðjandi,“ segir Halldór Benjamín.
„Nú í haust hef ég verið í samkvæmisleik við
sjálfan mig og skoðað atvinnuauglýsingar
í blöðum. Óvísindalega get ég fullyrt að
meginþorri auglýsinganna er frá opinberum
aðilum. Atvinnulífið er að hagræða um þessar
mundir, ekki af því að það vilji það, heldur
af nauðsyn. Ef eitthvað er að marka atvinnu­
auglýsingarnar þá á ekkert slíkt sér stað hjá
hinu opinbera og það sést vel í fjölgun
opinberra starfsmanna undanfarin ár. Þessi
kerfi okkar eru að verða ósjálfbær nema það
myndist einhver samfélagsleg sátt um að
sífellt verði seilst dýpra í vasa landsmanna.
Ég mun leggja mitt af mörkum við að berjast
gegn þeirri þróun.“
Halldór Benjamín nefnir þó að fyrra bragði
að rétt sé að halda því til haga sem vel er
gert. Þannig muni tekjuskattur einstaklinga
lækka umtalsvert um áramót sem helst nýtist
hinum tekjulægri. Það er hluti af aðkomu
ríkisins við fyrrnefndan Lífskjarasamning.
Þá sé ytri staða þjóðarbúsins kraftaverki
líkust. Á rúmlega áratug hefur Ísland farið
úr því að glíma við ósjálfbæra skuldastöðu
í að vera með einn mesta sparnað í heimi
sem þjóðarbú. Erlendar eignir þjóðarbúsins
eru nú ríflega sjö hundruð milljarðar króna
umfram skuldir, sem jafngildir 30% af lands­
framleiðslu. Það er svipað og Sviss. Þessi
staða er ekki aðeins einsdæmi í hagsögunni
heldur er staðan öfundsverð í alþjóðlegum
samanburði.
„Nú er Alþingi búið að samþykkja aftur þriggja
þrepa skattkerfi, sem vissulega var hluti af
yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar í aðdraganda
kjarasamninga og er markverð skattalækkun
á vinnandi fólk,“ segir Halldór Benjamín.
„Ef við horfum á kjarasamninga síðastliðna
tvo áratugi eða svo, þá eru þeir þríhliða.
Fyrir mér þarf þetta ekki endilega að vera
svona. Ég er ekki talsmaður þess að atvinnu­
„Ég er sannfærður um að besta leiðin til að veita súrefni inn í
efnahagsumhverfið nú er tvíþætt; annars vegar að lækka
tryggingar gjaldið markvisst og hins vegar að afnema
bankaskattinn sem er ósanngjarn og óskilvirkur skattur á
einstaklinga og fyrirtæki í landinu.